آشنایی با انواع طلاق بدون رجوع
زن و شوهر می توانند برای رهایی از عقد ازدواج دائم، با در نظر داشتن شرایطی و با رعایت تشریفات قانونی، از یکدیگر طلاق بگیرند. لذا طلاق تنها در ازدواج دائم و از جانب مرد امکانپذیر می باشد.
با این وجود براساس شرایطی، درخواست طلاق از طرف زن نیز انجام می گیرد که البته روندی طولانی تر خواهد داشت. همچنین امکان طلاق توافقی و با رضایت زوجین نیز وجود دارد که هر یک دارای شرایط خاص خود می باشند.
با استناد به نص قانون مدنی می توان گفت، شرایطی در نظر گرفته شده است که مرد می تواند با رجوع از طلاق به زندگی زناشویی خود بازگشته و مجددا به همسر خود رجوع کند. این در حالی است که در مواردی، پس از جاری شدن صیغه طلاق امکان رجوع مرد غیرممکن خواهد بود. به این نوع از جدایی طلاق بائن می گویند که خود شامل انواع دیگری می شود.
در انواع طلاق بدون رجوع هر یک از زوجین از انجام حقوق و تکالیف زناشویی خود فارغ شده و دیگر امکان بازگشت به یکدیگر را نخواهند داشت.
به دلیل اهمیت آشنایی با انواع طلاق بدون رجوع، در این مقاله قصد داریم تا ضمن معرفی طلاق بائن و طلاق رجعی به شرایط و الزامات انجام هر یک بپردازیم.
انواع طلاق
طلاق به عنوان راهکاری قانونی برای جدایی زوجین پیش بینی شده است. در یک دسته بندی کلی طلاق به مواردی همچون طلاق از جانب زن، طلاق از طرف مرد، طلاق توافقی، طلاق در دوران عقد و طلاق با داشتن حق طلاق قابل تقسیم است.
با این وجود مطابق با مسائل فقهی و قانون مدنی، طلاق با دو عنوان طلاق رجعی و طلاق بائن شناخته می شود که در دارای شرایط و الزامات خاص خود شده و در مقابل یکدیگر قرار می گیرند.
انواع طلاق بدون رجوع در دسته بندی طلاق بائن قرار می گیرند که در ادامه مقاله به تفصیل توضیح داده خواهند شد و یا می توانید برای درک بهتر از یک وکیل خانواده متخصص نیز بهره مند شوید.
طلاق بائن چیست؟
همانطور که اشاره شد، یکی از دسته بندی های قانونی طلاق، تقسیم آن به طلاق رجعی و طلاق بائن می باشد. این دو نوع طلاق با یکدیگر تفاوت های عمده ای دارند که مهمترین آن، امکان رجوع مرد در مدت عده است.
به همین ترتیب می توان گفت، در طلاق رجعی، مرد مجاز می باشد تا طی ایام عده زن از طلاق رجوع کرده و دوباره زندگی زناشویی با همسر خود را از سر بگیرد. بدون اینکه نیاز به خواندن صیغه نکاح باشد.
اما شرایط طلاق بائن کاملا متفاوت است. به طوریکه پس از جاری شدن صیغه طلاق امکان بازگشت مرد وجود نداشته و نمی تواند دوباره به همسر خود رجوع نماید. به همین ترتیب کلیه حقوق و تکالیف زوجین از عهده آنها خارج شده و وظیفه ای نسبت به یکدیگر نخواهند داشت که در این زمینه وکیل طلاق می تواند کمک شایانی انجام دهد.
معرفی انواع طلاق بدون رجوع
در هر دو نوع طلاق بائن و طلاق رجعی نگه داشتن عده توسط زن الزامی است. به این معنا که پس از جاری شدن صیغه طلاق، زن حق ندارد تا مدت مشخصی ( به اندازه سه طهر از عادت ماهانه ) مجددا ازدواج کند. تفاوتی که این دو نوع طلاق با یکدیگر دارند اینکه در طلاق رجعی مرد می تواند در ایام عده زن به او رجوع نماید اما این مساله در طلاق بائن امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین اگر قصد داشته باشد تا دوباره با او زندگی کند می بایست تا انقضای مدت عده صبر نماید.
به طور کلی طلاق بائن به انواع مختلفی تقسیم می شود که در لیست زیر آورده شده است.
- طلاق زن باکره
- طلاق زن یائسه
- طلاق خلع
- طلاق مبارات
- طلاق زن صغیره
- سه طلاقه کردن زن
- طلاق رجعی و طلاق بائن
طلاق زن باکره
در صورتیکه مرد از همسر خود قبل از نزدیکی و در حالت باکرگی جدا شود، این طلاق از نوع بائن خواهد بود. بنابراین، این طلاق از انواع طلاق بدون رجوع محسوب شده و امکان بازگشت مرد وجود ندارد.
این طلاق می تواند در دوران عقد و یا حتی پس از برگزاری مراسم ازدواج صورت گیرد. لذا آنچه در اینجا مورد اهمیت است، باکره بودن زن و عدم برقراری رابطه جنسی میان زوجین است.
این طلاق با عنوان طلاق بائن غیرمدخوله نیز شناخته می شود. نکته حائز اهمیت اینکه نگه داشتن عده پس از جاری شدن صیغه طلاق الزامی نیست و زوجه می تواند به محض جدا شدن دوباره ازدواج کند. همچنین واژه غیر مدخوله در این نوع طلاق به این دلیل استفاده می شود که هنوز رابطه جنسی میان زوجین برقرار نشده است و زن باکره است. بنابراین ممکن است زن و شوهر در دوران عقد بوده و یا بنا به دلایلی بعد از ازدواج از رابطه جنسی امتناع کرده باشند.
طلاق زن یائسه
یکی دیگر از انواع طلاق بدون رجوع به طلاق زن یائسه مربوط می شود. هنگامی که زن میانسالی برسد وارد مرحله یائسگی خواهد شد. بنابراین وقتی یائسه محسوب می شود که یک سال از آخرین عادت ماهیانه وی گذشته باشد. بنابراین اگر مرد، از زوجه جدا شود، طلاق بائن است و امکان بازگشت به او وجود ندارد.
طلاق خلع
طلاق خلع و مبارات از زیر مجموعه های طلاق بائن به شمار می آیند که از جهاتی به یکدیگر شباهت دارند. در طلاق خلع، زن به سبب کراهت و بیزاری که نسبت به شوهرش دارد ادامه زندگی مشترک برای او غیرممکن می شود. به همین خاطر برای جلب رضایت مرد به طلاق حاضر می شود تا با مالی را به عنوان فدیه به وی ببخشد. این مال می تواند معادل مهریه یا بیشتر از آن باشد.
به همین ترتیب شوهر پس از این طلاق نمی تواند به زندگی مشترک خود بازگردد و این جدایی از نوع بائن به شمار می آید. با این وجود چنانچه زن از بخشش فدیه منصرف شود و بخواهد مجددا به آن رجوع کند، مجاز می باشد تا مالی که به مرد داده است را باز پس گرفته و بعد از این اقدام، مرد می تواند در ایام عده به زن رجوع کرده و رابطه زناشویی خود را از سر بگیرد. همچنین برای این پیوند مجدد نیازی به عقد دوباره نخواهد بود.
رجوع به مهریه بوسیله زوجه در دفترخانه ای که طلاق صورت گرفته است انجام می شود. به طوریکه زن در ایام عده با مراجعه به دفترخانه درخواست رجوع به مالی که بخشیده است را ارائه می نماید.
مساله حائز اهمیت اینکه با رجوع زن، طلاق خلع به طلاق رجعی تبدیل خواهد شد. بنابراین شوهر نیز به طور متقابل حق رجوع به ازدواج را بدست می آورد.
توجه داشته باشید درصورتیکه مرد پیش از اجرای صیغه طلاق منصرف شود نیز، حق دارد با رد مالی که به وی بخشیده شده از اجرای حکم جلوگیری نماید.
طلاق مبارات
همانطور که اشاره شد طلاق مبارات از جهاتی با طلاق بائن اشتراکاتی دارد. این طلاق که از انواع طلاق بدون رجوع محسوب می شود به گونه ای است که به سبب کراهت متقابل زوجین صورت می گیرد. در این شرایط هر دو نفر زن و شوهر دیگر تمایلی به ادامه زندگی مشترک با یکدیگر نداشته و تصمیم به جدایی می گیرند.
در این نوع از طلاق هم زن برای جلب رضایت مرد مالی را به وی می بخشد که می تواند به اندازه مهریه یا کمتر از آن باشد.
بنابراین تفاوت اصلی طلاق مبارات با طلاق خلع در مقدار فدیه می باشد که نمی تواند افزون بر مبلغ مهریه باشد. همچنین در این نوع طلاق بر خلاف طلاق خلع کراهت دوجانبه می باشد.
در طلاق مبارات نیز در صورتی که زن از طلاق منصرف شود مجاز می باشد تا با رد مالی که به مرد بخشیده است، این طلاق را از حالت بائن به طلاق رجعی تبدیل کند. به همین ترتیب این حق به مرد نیز داده خواهد شد که مجددا به همسر خود رجوع کند.
در نظر داشته باشید عده طلاق مبارات نیز به اندازه سه طهر می باشد. به طوریکه زن سه دفعه می بایست دوران قاعدگی را گذرانده و پس از پاکی برای بار سوم عده طلاق مبارات نیز تمام می شود.
سه طلاقه کردن زن به چه معناست؟
در صورتیکه مرد پس از سه ازدواج متوالی، برای سومین بار از زوجه جدا شود، طلاق از نوع بائن خواهد بود و رجوع مرد امکان پذیر نخواهد بود. پس از این حالت، درصورتیکه زوجین قصد داشته باشند تا مجددا ازدواج کنند، زن می بایست در ابتدا با یک مرد دیگر با عنوان محلل ازدواج کند و پس از اینکه از وی طلاق گرفت دوباره به همسر سابق خود بازگردد.
به همین ترتیب می توان گفت در حالت سهطلاقه زوجین به هم حرام میشوند. اما این حرام شدن، همیشگی نیست و بنا به شرایطی که آورده شد قابل برطرف شدن می باشد. این مورد که یکی از انواع طلاق بدون رجوع محسوب می شود، با طلاق عدی تفاوت دارد. در طلاق عدی زوجین تا ابد به یکدیگر حرام میشوند و تحت هیچ شرایطی نمیتوانند با یکدیگر ازدواج کنند.
طلاق رجعی چه تفاوتی با طلاق بائن دارد؟
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، در طلاق رجعی مرد در ایام عده زن میتواند بدون عقد دوباره به همسر خود بازگردد. عده به زمانی گفته می شود که در آن زن پس از جاری شدن صیغه طلاق یا فوت شوهر میبایست از ازدواج مجدد پرهیز نماید.
طلاق رجعی از جانب مرد صورت می گیرد و زن در ایام عده همچنان همسر مرد محسوب میشود حتی زوجین می توانند در یک منزل زندگی کنند.
برخی از مهمترین تفاوت های طلاق رجعی با طلاق بدون رجوع در لیست زیر آورده شده است:
- در ایام عده مرد ملزم به پرداخت نفقه زن است.
- زن و شوهر در ایام عده از هم ارث میبرند.
- مرد به منظور ازدواج دوباره در ایام عده می بایست از دادگاه اجازه بگیرد.
- ایجاد رابطه نامشروع با زن در ایام عده در حکم رابطه با زن شوهردار است.
- زن در دوران عده طلاق رجعی اجازه ازدواج با شخص دیگری را ندارد.
مطالب مفید بیشتر:
ازدواج غیر حضوری احکام و شرایط
نحله چیست و چگونه تعلق می گیرد؟
نتیجه گیری
همانطور که در مقاله پیش رو آورده شد طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که مرد در آن حق رجوع به زن را نخواهد را داشت و از این جهت در مقابل طلاق رجعی قرار می گیرد. همچنین انواع طلاق بدون رجوع به تفصیل توضیح داده شد و به شرایط و الزامات هر یک پرداخته شد.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا توسط مشاوره حقوقی حضوری و یا مشاوره حقوقی آنلاین به کلیه سوالات شما پیرامون طلاق بدون رجوع توسط وکیل پایه یک دادگستری پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.