وکیل خانواده

• وکیل خانواده کیست ؟
• وکیل خانواده چه وظایفی دارد؟
• مهمترین ویژگی های یک وکیل خانواده خوب چیست؟
  • تعهدات وکیل
  • تعهدات موکل
• یک وکیل خانواده در چه حوزه هایی فعالیت می کند؟
• طلاق
• نفقه
• اجرت المثل
• حضانت فرزندان
• فرزند خواندگی و سرپرستی کودکان بی سرپرست
• اهدای جنین
• موت فرضی
•  استرداد جهیزیه 
• تمکین و نشوز
• تغییر جنسیت 
• منع اشتغال زوجه
• رشد و حجر و حکم رفع آن
• هزینه اخذ وکیل خانواده

• دعاوی مربوط به دوران نامزدی مانند طلاق در دوران نامزدی
• اجازه ازدواج
• طلاق از جمله طلاق از طرف مرد، طلاق از طرف زن و طلاق توافقی، رجوع از طلاق
• نفقه همسر ، نفقه همسر بعد از فوت شوهر و نفقه اقارب یعنی نفقه خویشان و بستگان
• استرداد جهیزیه
• حضانت فرزند دختر و پسر پس از طلاق و وضعیت آن بعد از طلاق
• ازدواج موقت و صیغه و موضوعاتی مانند اتمام مدت صیغه، مهریه در عقد موقت، نفقه در عقد موقت، صیغه 99  ساله و …
• فرزندخواندگی و  واگذاری فرزندخوانده به دختران مجرد 
• فسخ نکاح
• تغییر جنسیت
• چند همسری
• رشد
• نسب
• حجر ، حکم رفع حجر و …
• قیمومیت
• وصیت
• اهدای جنین
• تمکین و نشوز و…

همانطور که می بیند حوزه دعاوی خانواده بسیار وسیع است و یک وکیل حقوق خانواده به تمامی آن مسلط است اما اگر شما هم قصد مراجعه به وکیل و مشاوره حقوقی خانواده را دارید شاید بهتر باشد برخی از مهمترین موارد دعاوی خانوادگی را بشناسید:

طلاق:

یکی از شایع ترین و رایج ترین دعاوی خانوادگی طلاق است. طلاق به عنوان راهی برای خاتمه و پایان دادن به رابطه ازدواج به سه روش ممکن است رخ بدهد:

• درخواست طلاق از طرف مرد: مطابق ماده 1133 قانون مدنی: « مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون، با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید».                                                                                                                 در این روش مرد باید به دادگاه خانواده دادخواست طلاق را ارائه بدهد، دادگاه بعد از رسیدگی و طی شدن مراحل لازم قانونی، رایی تحت عنوان گواهی عدم امکان سازش صادر می کند و مرد می تواند به دفترخانه های طلاق مراجعه کند و طلاق خود را به صورت قانونی ثبت کند. باید در نظر داشت در تمام این مراحل عدم رضایت زن، در نهایت نمی تواند مانع از وقوع طلاق شود.
• درخواست طلاق از طرف زن: مطابق قانون زن تنها در شرایط خاصی می توانند به دادگاه درخواست طلاق بدهد در این راستا تبصره ماده 1133 قانون مدنی بیان کرده است که:                                                                                                                  « زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد 1119، 1129 و  1130 این قانون، از دادگاه تقاضای طلاق نماید» . در صورتی که موارد مذکور در این ماده یعنی داشتن حق طلاق، عسر و حرج زن، عجز از پرداخت نفقه وجود داشته باشد، زوجه می تواند با در دست داشتن ادله اثباتی خود به دادگاه خانواده مراجعه و در خواست طلاق دهد. دادگاه بعد از بررسی درخواست طلاق در صورت صلاحدید حکم طلاق صادر می کند.
• طلاق توافقی: طلاق توافقی همانطور که از نام آن برمی آید طلاقی است که زن و مرد با توافق یکدیگر در امور راجع به طلاق مثل حضانت فرزندان، مهریه و … رخ می دهد. در این نوع از طلاق دادگاه بعد از بررسی نظر مشاوری که زوجین به آن مراجعه کرده اند، اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش می نماید

نفقه: 

طبق ماده 1107 قانون مدنی : نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

در پرداخت نفقه تمکن مالی مرد شرط نیست یعنی مرد موظف است بنا به شرایط زن به او نفقه بپردازد البته باید در نظر داشت که نفقه زن با شرط تمکین به او پرداخت می شود و در صورت عدم تمکین زن مستحق نفقه نخواهد بود.

بنابراین در صورتی که زن تمکین کند و مرد از پرداخت نفقه خودداری کند، زن می تواند به دادگاه خانواده شکایت کند. در این راستا می توان به یک وکیل خانواده خانم مراجعه کرد و به دادگاه دادخواست داد.

اجرت المثل:

اجرت المثل به هزینه ای گفته می شود که مرد باید بابت اموری که زن شرعا و قانونا مسئول انجام آنها نیست بپردازد مانند شیر دادن به بچه، انجام برخی از کارهای خانه مانند پخت و پز البته باید در نظر داشت در صورتی که زن به میل و اراده خود این امور را مجانی انجام دهد و تقاضای دریافت اجرتی بابت آن نداشته باشد، دعوای درخواست پرداخت اجرت المثل به نفع او تمام نخواهد بنابراین عدم تبرع زن نیاز به اثبات دارد.

 حضانت فرزندان:

بعد از جدایی والدین یکی از موضوعات بحث حضانت فرزندان است که اگر توافقی در این باره صورت نگرفته باشد طبق قانون حضانت فرزندان، یعنی هم فرزند دختر و هم فرزند پسر تا رسیدن به سن هفت سالگی با مادر خواهد بود و بعد از آن با پدر است.

در صورتی که والدی که حضانت را بر عهده دارد صلاحیت نگهداری از طفل را نداشته باشد مانند اینکه عادت به امور فاسد مانند اعتیاد داشته باشد، اقدام به ضرب و جرح نماید و یا از کودک سواستفاده نماید و او را وادار به امور ناصواب نماید و موارد دیگری از این دست، والد دیگر می تواند درخواست خود را به دادگاه ارائه کند.

فرزند خواندگی و سرپرستی کودکان بی سرپرست:

در این راستا قانونی وجود دارد تحت عنوان قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست و بدسرپرست که شرایط فرزندخواندگی را مشخص کرده است.

افرادی که طبق این قانون می توانند درخواست خود را به سازمان بهزیستی ارائه کنند و در صورتی که شرایط قانونی را داشتند بعد از طی مراحل قانونی به دادگاه خانواده معرفی می شوند و تا صدور حکم قطعی باید دستورهای دادگاه از جمله گذراندن دوره آزمایشی را طی کنند.

اهدای جنین :

همانطور که می دانیم با تغییر سبک زندگی انسان و تغییر ساختار بدنی مسئله ناباروری و اهدای جنین یکی از موضوعاتی که در چند سال اخیر بسیار مورد بحث بوده است. اگرچه قوانین در این باره نیازمند ترمیم و اصلاح است اما با این وجود روند کاری فعلی حاکی از این است که زوجینی که تمایل به اهدای جنین دارند باید شرایطی را داشته باشند. این شرایط در ماده 2 قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور اینطور بیان شده است:

1.  زوجین بنا به گواهی معتبر پزشکی، امکان بچه‌دارشدن نداشته باشند و زوجه‌استعداد دریافت جنین را داشته باشد.
2.  زوجین دارای صلاحیت اخلاقی باشند.
3. هیچ‌یک از زوجین محجور نباشند.
4. هیچ‌یک از زوجین مبتلا به بیماریهای صعب‌العلاج نباشند.
5.  هیچ‌یک از زوجین معتاد به مواد مخدر نباشند.
6.  زوجین بایستی تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند.

در صورتی که زن و شوهر این شرایط را داشته باشند، باید به همراه یکدیگر به دادگاه خوانده دادخواست بدهند در صورتی که دادگاه شرایط آن ها را احراز نمود می تواند حکم لازم را صادر نماید.

موت فرضی:

موت فرضی یعنی شرایطی که فرد به مدت طولانی ای غایب بوده است و به طور معمول فرد در این مدت زمان نمی تواند زنده بماند. در  ماده 1020 قانون مدنی مواردی که فردی غایب دیگر زنده فرض نمی شود مشخص شده است.

طبق این ماده: وقتی که ده سال تمام از تاریخ آخرین خبری که از حیات غایب رسیده، گذشته و در انقضای مدت مزبور، سن غایب از 75 سال گذشته باشد. یا وقتی که یک نفر به عنوانی جزء قشون مسلح بوده و در زمان جنگ مفقود و سه سال تمام از تاریخ انعقاد صلح بگذرد بدون اینکه خبری از او برسد و یا وقتی که یک نفر حین سفر بحری در کشتی بوده که آن کشتی در آن مسافرت تلف شده است و سه سال تمام از تاریخ تلف شدن کشتی گذشته باشد بدون اینکه از آن مسافر خبری برسد، فرد دیگر زنده تلقی نمی شود و می توان از دادگاه درخواست حکم فرضی او را نمود.

برای دریافت حکم فرضی می توان به یک وکیل خانواده درجه یک مراجعه کرد زیرا دادگاه به سرعت این حکم صادر نخواهد کرد بلکه مستلزم نشرآگهی، گذشت مدت زمان لازم و انجام تحقیقات ضروری است.

استرداد جهیزیه:

جهیزیه یعنی وسایلی زندگی که زن به خانه شوهر می برد شاید ندانید که طبق قانون وظیفه تامین وسایل زندگی بر عهده مرد است اما طبق عرف این عروس است که وسایل زندگی را فراهم می کند.

از این رو زن برای استرداد وسایلی که در خانه شوهر است باید بتواند ثابت کند که این اثاث را او تهیه کرده است. از این رو اغلب بعد از تهیه وسایل خانه سیاهه ای آماده می کنند و آن را به امضا مرد می رسانند تا در صورت بروز مشکل بتوانند با استناد به آن اثاث را مسترد کنند.

پس یکی از راه های اثبات مالکیت زن همین سیاهه است اما در صورتی که سیاهه وجود نداشته باشد هم می توان به شهادت شهود و راه های اثباتی دیگر استناد کرد.

نکته ای که در دعاوی استرداد جهیزیه باید در نظر داشت این است که در صورتی که مجموع هزینه های خواسته شده از مرد بابت جهیزیه یا به عبارتی خواسته دعوای کمتر از بیست میلیون ریال باشد باید دادخواست استرداد جهیزیه را به شورای حل اختلاف ارائه کرد و در صورتی که بیشتر از این میزان باشد باید دادخواست را به دادگاه خانواده ارائه کرد.

توصیه می شود برای اقامه این دعوا با توجه به اهمیت نحوه اثبات آن به وکلای حقوق خانواده مراجعه کنید، اگر در تهران هستید به وکیل خانواده خوب در تهران و اگر در شهرستان هستید به یک وکیل حقوق خانواده در شهر خود مراجعه کنید.

تمکین و نشوز:

زن موظف است وظایفی که قانون در برابر شوهر بر عهده او گذاشته است را به جا آورد، به انجام این دستورات در حقوق تمکین گفته می شود و در صورتی که از انجام آنها سرباز بزند نشوز رخ می دهد.

بنابراین به عدم انجام دستورات قانونی دربرابر شوهر نشوز و به زنی که از این دستورات سرپیچی کند، ناشزه می گویند. تمکین زن موجب این اثر حقوقی است که به او نفقه تعلق می گیرد.

بنابراین نفقه و تمکین در برابر هم قرار دارند. در این شرایط در صورتی که  زن تمکین نکند و مرد الزام او را بخواهد، دعوای تمکین مطرح می شود.

مرد با مراجعه به دادگاه خانواده و یا با وکالت دادن به یک وکیل دعاوی خانواده دادخواست الزام به تمکین مطرح می کند. البته یک نکته مهم را باید در نظر داشت و آن این است که طبق ماده ماده 1085 قانون مدنی  زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در قبال شوهر دارد امتناع کند؛ مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مُسقط حق نفقه نخواهد بود.

البته استثنائات دیگری هم از جمله بیماری های مقاربتی مرد، بیماری زن و عسر و حرج می تواند تکلیف تمکین را از عهده زوجه ساقط کند.

تغییر جنسیت:

افرادی که قصد تغییر جنسیت دارند می توانند بعد از طی مراحل لازم از قبیل مراجعه به دادگاه خانواده، انجام آزمایشات لازم و مراجعه به پزشکی قانونی و روانپزشک و دریافت گواهی های لازم و در نهایت تایید دادگاه اقدام به عملیات پزشکی لازم نمایند. افراد می توانند برای طی شدن سریع تر روند به وکیل دادگستری متخصص در امور خانواده مراجعه کنند.

منع اشتغال زوجه:

طبق ماده 1117 قانون مدنی شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود زن باشد، منع کند.

بنابراین هماهنطور که از این بر می آید مرد به هر دلیلی نمی تواند زوجه را از اشتغال منع کند و تنها در صورتی که شغل زن به مصلحت خانواده نباشد یا موجب صدمه به حیثیت خانواده شود.

در این شرایط مرد می تواند به دادگاه خانواده مراجعه کند، دادگاه بررسی خواهد کرد که آیا واقعا شغل زن ویژگی های گفته شده در بالا را دارد یا خیر. بنابراین باید در نظر داشت مرد به تنهایی نمی تواند زن را از اشتغال به شغل خود منع نماید.

تهیه مسکن مستقل:

چنانچه زن مدعی وجود ضرر و زیان جانی، مالی و یا آبروی خود از جانب همسرش باشد این امکان برایش وجود دارد تا از دادگاه درخواست نماید شوهر ایشان را مجبور و ملزم به تهیه مسکن مستقل نماید. از آنجا که مورد مذکور باید با نظر قاضی و مجوز قانونی است، زوجه مستحق دریافت نفقه ماهیانه خواهد بود و اقدام زن نشوز محسوب نمی­شود.

 اثبات نکاح:

زن و یا مردی که ادعای عقد نکاح دائم و یا ازدواج موقت  را دارد چنانچه سند ازدواج صادر نگردیده باشد و طرف مقابل نیز منکر عقد نکاح است، این امکان برایشان وجود دارد تا جهت اثبات آن به دادگاه خانواده مراجعه نمایند.

رشد و حجر و حکم رفع آن:

حجر یعنی فرد از دخالت در برخی از حقوق خود محروم است و به همین دلیل اهلیت قانونی برای انجام برخی از امور حقوقی را ندارد.

طبق قانون صغر، جنون و سفه باعث می شوند تا فردی محجور شناخته شود. از این رو فردی که قصد احراز رشد یا عدم حجر خود را دارد باید به دادگاه خانواده محل اقامت خود مراجعه کرده و دادخواست صدور حکم رفع حجر کند.

شروط ضمن عقد:

لازم است تا در نکاح دائم، شروط ضمن عقد به نحوی باشند که بر خلاف ذات عقد نباشند. هنگامی که زوجین شروط مذکور را قبول می کنند در واقع حقوق و تکالیفی به وجود می آید که موظف به انجام آنها خواهد شد. همچنین لازم به ذکر است که در قانون ضمانت اجرایی در خصوص عدم اجرای این شروط در نظر گرفته شده است.

درصورتیکه مرد در سند ازدواج دائم شروط ضمن عقد را قبول نماید بدین معناست که زن در طلاق دارای وکالت بلاعزل می­ باشد. بنابراین توصیه می شود تا قبل از هر اقدامی درخصوص شروط ضمن عقد از بهترین وکیل تهران در مسائل خانواده مشورت نمایید تا بعد دچار مشکلات پیش آمده در ارتباط با این شروط نشوید. براساس قانون از جمله شروط ضمن عقد می­ توان به موارد زیر اشاره نمود:

مرد شرط می­ نماید تا درصورتیکه بخواهد زوجه را طلاق دهد و طلاق از جانب مرد باشد و چنانچه درخواست طلاق به علت سوء اخلاق زوجه و تخلف وی از وظایف زناشویی نباشد، زوج نصف اموال و دارایی­ هایش را که هنگام زندگی مشترک بدست آورده به همسرش انتقال دهد. شرط مذکور در سند ازدواج دائم تحت عنوان شرط تصنیف شناخته می ­شود.

زوج بدون اینکه عذر موجهی داشته باشد برای مدت 6 ماه متوالی و یا 9 ماه متناوب زندگی خانوادگی را ترک نموده باشد، البته ترک زندگی از جانب مرد به علت غیرموجه باید بوسیله دادگاه خانواده تشخیص داده شده باشد.

ممانعت زن از اشتغال چنانچه بنا به دستور دادگاه، اشتغال زوجه برخلاف مصالح خانوادگی و حیثیتی زن نیست.

لازم به ذکر است که شروط ضمن عقد در سند ازدواج بصورت چاپ شده درج شده اند. البته این امکان نیز وجود دارد تا در بخش توضیحات عقدنامه زوجین با توافق یکدیگر شروط دیگری را نیز قید کنند از جمله:

شرط تحصیل زن: بر اساس شرط مذکور زوج به زن این اجازه را می دهد تا زوجه هر کجا و با هر شرایطی به تحصیل خود ادامه دهد.

شرط اعطای وکالت به زوجه جهت خروج از کشور: بر اساس قانون، زن با کسب اجازه از همسرش می تواند از کشور خارج گردد. بنابراین بهتر است تا زوجه در سند ازدواج شرط وکالت در خروج از کشور را قید نماید.

شرط حضانت فرزند بعد از طلاق: با درج این شرط زوج حضانت فرزند را بعد از طلاق به همسرش واگذار نموده است.

ازدواج مجدد:

طبق قانون حمایت خانواده لازم است تا زوج برای ثبت رسمی ازدواج مجدد، از دادگاه  خانواده مجوز لازمه را دریافت کرده باشد. براساس ماده ی ۴۹ قانون حمایت از خانواده که در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسیده است، عدم ثبت رسمی ازدواج مجدد در دفاتر ازدواج و طلاق، جرم می باشد و مرد قابل تعقیب و مجازات خواهد بود.

اغلب، ازدواج مجدد موجب معضلات و مشکلات فراوانی برای زوج، همسرش و فرزندان می گردد که آسایش و آرامش را از خانواده سلب نموده و افراد را وارد کشمکش ­های بیهوده و فرسایشی می ­نماید، بنابراین بهتراست تا پیش از اقدام به ازدواج مجدد تمامی جوانب آن به درستی و با مشورت کامل سنجیده شده و سپس اقدام شود تا بدین ترتیب بتوان با دیدی وسیع تر به مقوله ی ازدواج مجدد و پیامد های ناشی از آن پرداخت .

 تأمین محکوم­به در دعاوی مالی:

تقاضای صدور قرار تأمین خواسته، به منظور توقیف اموال اعم از منقول و غیر منقول می باشد و خواهان می تواند قبل از تقدیم دادخواست و یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا و یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده درخواست تأمین خواسته نماید. براساس قانون حمایت خانواده در دعاوی مالی موضوع این قانون، محکومٌ له پس از صدور حکم قطعی و تا پیش از شروع اجرای آن نیز می تواند از دادگاهی که حکم نخستین را صادر کرده است، تامین محکوم ٌبه را درخواست کند.

لازم به ذکر است که تأمین محکوم­به نیازی به پرداخت خسارت احتمالی نخواهد داشت و تشریفات خاصی در قانون حمایت خانواده لحاظ نگردیده است، بنابراین به تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی و همچنین ابلاغ به طرف مقابل نیازی نیست و این امکان وجود دارد تا طی لایحه ­ای از دادگاه درخواست تأمین محکوم­به را نمود.

ممنوع ­الخروج نمودن فرزند:

درصورتیکه پدر بخواهد فرزندش را ممنوع ­الخروج نماید باید به اداره گذرنامه مراجعه نموده تا بدین ترتیب فرزند زیر 18 سال خود را ممنوع ­الخروج کند. اما مادر چنانچه بنا به هر دلیلی بخواهد مانع خروج فرزندش شود باید به دادگاه خانواده مراجعه نموده و دادخواست را به دادگاه ارائه دهد. متعاقبا دادگاه نیز بعد از رسیدگی و احراز ضرورت و فوریت، دستورات لازم را صادر می نماید. لازم به ذکر است از آنجا که دعوای رفع ممنوع الخروجی فرزند دارای پیچیدگی­ هایی است، توصیه می ­شود تا حتما با وکیل متخصص دعاوی خانواده مشورت نمایید.

نصب قیم:

اصولا دادسرا برای شخصی که صغیر است و فاقد ولی قهری (پدر و جد پدری) برای انجام امور مالی و اداره اموالش و با لحاظ نمودن مصلحت فرد محجور یکی از نزدیکان را به عنوان قیم مشخص می ­نماید ولی چنانچه بعد از نصب قیم، شخصی ادعای عدم صلاحیت ایشان را داشته باشد و یا اداره سرپرستی بنا به هردلیلی از تعیین قیم خودداری ورزد، می­ توان با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده تقاضای تعیین قیم و یا درصورت اعتقاد به عدم صلاحیت قیم درخواست عزل قیم و یا تعیین امین را نمود.

عزل ولی قهری:

به محض اینکه نوزادی به دنیا می ­آید، نسبت ولایت قهری بصورت اتوماتیک ­وار صورت گرفته و تا پایان سن رشد پدر ایشان ولی قهری محسوب می شود و چنانچه پدر فوت نماید، جد پدری ولی قهری خواهد بود. در واقع ولایت قهری از جمله تکالیف پدر و یا پدربزرگ است. اما چنانچه فردی مدعی عدم صلاحیت ولی قهری است، می تواند با ارائه دادخواست عزل ولی قهری را از دادگاه خانواده تقاضا نماید.

گرفتن وکیل دعاوی خانوادگی بستگی زیادی به این دارد که موضوع دعوای شما چیست، در کدام مرحله از دعوای خانوادگی هستید و چه خواسته ای از وکیل خانواده خود دارید.

نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن:

از جمله شروط اصلی ای که برای مطالبه ضرر و زیان و خسارت برهم زدن نامزدی وجود دارد این است که یکی از طرفین بدون هیچ گونه دلیل قانع کننده ای نامزدی را بهم زده باشد و هیچ دلیل قانع کننده ای برای کارش نداشته باشد. برهم زدن نامزدی بدون داشتن دلیل موجه در واقع به نوعی سو استفاده از حق و تقصیر محسوب می شود که از موجبات ضمان و مسولیت مدنی می باشد. به همین دلیل این امکان برای هر یک از نامزدها وجود دارد تا اقدام به ارائه دادخواست مطالبه خسارات ناشی از برهم زدن نامزدی نماید.

انحلال نکاح بواسطه فوت هر یک از زوجین:

از جمله راه ­های انحلال قهری نکاح، فوت هر %D