خروج از کشور فرزند تحت حضانت
یکی از مهم ترین پیامدهای طلاق و جدایی زن و مرد، موضوع نگهداری و حضانت فرزندان است. چراکه آینده فرزندان تحت تاثیر تصمیماتی است که پدر و مادر یا قاضی دادگاه برای این افراد می گیرد. در مقاله پیش رو میپردازیم به مبحث شرایط خروج از کشور فرزند تحت حضانت.
به همین ترتیب قانونگذار درباره حضانت فرزندان قوانین بسیاری را در حمایت از او تدوین کرده است. یکی از پرسش هایی که در مورد حضانت فرزند پس از طلاق مطرح می شود، این است که آیا هر یک از والدین در صورت داشتن حق حضانت، می توانند فرزند خود را از کشور خارج نمایند یا اینکه نیاز به اجازه شخص مقابل است؟
خروج فرزند از کشور از نظر حقوقی چه شرایطی دارد؟
پس از طلاق زوجین در صورتیکه فرزندی داشته باشند، دادگاه مطابق با تفاهم و توافق و همچنین با در نظر داشتن قانون، مسئولیت حضانت فرزند را به یکی از والدین می سپارد.
به طوریکه حضانت برای دختران تا سن ۹ سالگی و برای پسران تا سن ۱۵ سالگی پیش بینی شده است و پس از پایان این سن، دادگاه در اینباره مسئولیتی بر عهده نداشته و خود فرزندان می بایست تصمیم بگیرند که با کدامیک از والدین زندگی کنند.
مطالعه پیشنهادی : همه چیز درباره حقوق فرزند
با این وجود پیش از رسیدن به سن رشد یا همان سن بلوغ، فرزندان مورد حضانت پدر یا مادر قرار می گیرند و ولی دیگر حق دارد که براساس برنامه زمانی مشخص که مورد توافق زوجین است، با فرزندش ملاقات هایی داشته باشد و به شکل مستمر و دائمی فرزند خود را ببیند.
بنابراین چنانچه والدی که حق حضانت با اوست بخواهد بدون اذن والد دیگر فرزندش را به شهر و یا کشور دیگری ببرد چون این اقدام مخل حق دیدار فرزند با والد دیگر خواهد شد، اقدامی غیر قانونی محسوب شده و در صورت وقوع چنین شرایطی، والد دیگر حق شکایت در مراجع قانونی را خواهد داشت.
لذا خروج فرزند از کشور مساله مهمی است که نیازمند جلب رضایت از دو والد می باشد.
توجه داشته باشید که حق ملاقات، هم حقی برای والدین به شمار می آید و هم حق فرزند محسوب می شود. بنابراین چنانچه یکی از والدین نسبت به خروج فرزندش از کشور رضایت ندهد، می تواند این درخواست را به دادگاه ارائه نماید و مانع خروج فرزندش از کشور شود. یا به اصطلاح فرزند خود را ممنوع الخروج نماید.
به همین خاطر خروج فرزند از کشور به رضایت دو طرف زوجین وابسته است و رضایت طرفین در ارتباط با خروج فرزند زیر سن قانونی از کشور، شرط می باشد.
آیا برای خروج فرزند از کشور لزومی به جلب رضایت مادر است؟
در پاسخ به این پرسش می توان گفت، در شرایطی که حق حضانت و نگهداری فرزند به پدر واگذار شده است، فرزند برای دریافت گذرنامه و خروج از کشور به اجازه مادر نیازی ندارد . اما به دلیل اینکه حق ملاقات مادر و فرزند از بین می رود مادر حق دارد در صورت عدم رضایت خروج فرزند از کشور، به اداره گذرنامه مراجعه کرده و درخواست منع خروج از کشور فرزند را بدهد .
همچنین در شرایطی که حضانت فرزند به پدر سپرده شده است، پدر می تواند بدون اذن مادر برای فرزند گذرنامه بگیرد. حتی اگر فرزند زیر 18 سال باشد .
اجازه دادگاه برای خروج از کشور به چه صورت است؟
اجازه دادگاه برای خروج از کشور به شکلی است که دادگاه می تواند چنانچه مصلحت کودک اقتضا نماید و به نفع کودک باشد براساس درخواست ذینفع و با دریافت ضمانت و تامین مناسب جهت باز گرداندن فرزند اجازه خروج او را صادر نماید .
اجازه پدر برای خروج فرزند از کشور در چه صورتی امکان پذیر است؟
هر شخص برای خروج از کشور به گذرنامه نیاز دارد. به طوریکه گذرنامه سند اجازه ورود و خروج به کشور محسوب می شود . برای فرزندان دختر و پسر چنانچه زیر 18 سال باشند، اجازه پدر جهت خروج فرزند از کشور الزامی است.
بر اساس ماده 42 قانون حمایت از خانواده” افراد صغیر و مجنون نمی توانند بدون جلب رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنها را بر عهده گرفته است از محل اقامت تعیین شده میان طرفین یا محل اقامت پیش از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور بروند. ”
همچنین مطابق با ماده 18 قانون گذرنامه : ” افرادی که کمتر از 18 سال دارند و افرادی که تحت ولایت و یا قیمومیت هستند با اجازه کتبی ولی ( پدر ) یا قیم آنان برای آنان گذرنامه صادر خواهد شد.”
براساس مواد ذکر شده در بالا چنانچه حق حضانت و نگهداری به مادر واگذار شود، اجازه پدر جهت خارج کردن فرزند از کشور الزامی است .
مدارک لازم جهت ممنوع الخروج کردن طفل
والد طفل می تواند با به همراه داشتن مدارک زیر به اداره گذرنامه مراجعه نماید و به منظور خارج کردن کودکش از کشور شکایت نماید. توجه داشته باشید در صورتیکه مدارک زیر در دسترس نباشد نیز، با شهادت شهود و تحقیقات محلی و گزارش مطلعین موضوع قابل پیگیری خواهد بود.
مدارک مورد نیاز شامل موارد زیر است:
- سند ازدواج یا کپی آن
- سند طلاق یا کپی آن
- شناسنامه متقاضی و شناسنامه فرزندان یا کپی آنها
- دادنامه ای که بر اساس آن حق حضانت یا حق ملاقات با فرزند بدست آمده است.
نتیجه گیری
همانطور که اشاره شد پس از طلاق یک سری از مسائل طفل همچون اجازه خروج از کشور، نیاز به اجازه والدین دارد. براساس قانون گذرنامه افراد زیر ۱۸ سال جهت خروج از کشور به اذن پدر نیاز دارند؛ به همین ترتیب اجازه پدر در هر شرایطی ضروری است. چه پدر و مادر فرزند طلاق گرفته باشند و چه با هم زندگی کنند. همچنین اگر والدین جدا شده باشند، پدر حق ندارد بدون اجازه مادر او را از کشور خارج کند.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه پرسش های شما درباره شرایط خروج از کشور فرزند تحت حضانت پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.
مطالب مرتبط:
گرفتن حضانت فرزند دختر و پسر پس از طلاق
نفقه فرزند و قوانین مرتبط با آن + مبلغ نفقه فرزند در سال جدید