شاید در طول زندگی با افرادی مواجه شده اید که به دلایلی مورد ضرب و جرح قرار گرفته اند و یا حتی خود این موضوع را تجربه کرده باشد. سوالی که در این زمینه مطرح می شود این است که آیا این امر طبق قانون جرم تلقی شده و مجازات در پی دارد یا خیر؟ در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.
ضرب و جرح چیست؟
به طور کلی در اصطلاح ضرب به صدماتی گفته می‌شود که بدون شکستگی یا خونریزی بر اعضای بدن وارد می‌شود، آثاری مانند کوفتگی، سرخی، کبودی، سیاه شدن و پیچ خوردن اثرات ضرب محسوب می شوند. جرح نیز به صدماتی گفته می‌شود که به از هم‌گسیختگی بافت‌های بدن منتهی شود. جرح اغلب با خونریزی همراه است. خراشیدگی یا پارگی پوست، شکستن استخوان، نقص یا قطع عضو و … در این گروه قرار می گیرند.
ضرب و جرح از جمله جرایم شایعی است که تعداد زیادی از پرونده‌های قضایی را به خود اختصاص داده است، بنابراین پرداخت به این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
چه مجازاتی برای ضرب و جرح تعیین شده است؟
سوالی که عموما مطرح می شود این است که آیا قانون اصولا برای ضرب و جرح مجازاتی در نظر گرفته است و اگر پاسخ مثبت است چه مجازاتی برای این جرم تعیین شده است؟
در پاسخ به این سوال می توان گفت با توجه تعریفی که پیشتر از ضرب و جرح ارائه شد می توان به صراحت این جرم را در گروه “جنایات بر اعضا” دسته‌بندی کرده و بر این اساس مجازاتی را تعیین نمود.
لازم به ذکر است جنایت بر عضو عبارت است از هر آسیب کمتر از قتل، مانند قطع عضو، جرح و صدمه‌های وارد بر منافع. جنایت بر عضو اگر به صورت عمدی باشد، در صورت تقاضای قربانی جرم یا ولیّ او و وجود سایر شرایط مقرر در قانون، موجب قصاص می‌شود و در غیر این صورت، مطابق قانون، دیه و تعزیر را به دنبال خواهد داشت. بنابراین، جرم جرح موجب یکی از مجازات‌های قصاص، دیه و تعزیر خواهد شد.
هر کس عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی‌علیه شود، در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد، چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم، صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد، به ۲ تا ۵ سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی‌علیه، مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم می‌شود.
در مواردی دیگر نیز ممکن است علاوه بر دیه، مرتکب ضرب وجرح به تعزیر نیز محکوم شود. یکی از این موارد وقتی است که جرح وارده منتهی به ضایعات فوق نشود، اما آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن وجود داشته باشد. در این صورت، مرتکب به ۳ ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد. علاوه بر این، هرگاه عده‌ای با یکدیگر منازعه کنند، در صورتی که این نزاع دسته‌جمعی منتهی به ضرب وجرح شود، هر یک از شرکت‌کنندگان در نزاع، حسب مورد، به حبس از ۳ ماه تا یک سال محکوم می‌شوند.
شرایط عمومی و اختصاصی قصاص در ضرب و جرح چیست؟
شرایط عمومی قصاص در مواد ۳۰۱ به بعد قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ بیان شده است. البته در صورتی حکم به قصاص داده می‌شود که مرتکب جرح، پدر یا از اجداد پدری قربانی جرم نباشد و مجنیٌ علیه هم عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد. علاوه بر این، برای محکوم شدن به مجازات قصاص، مرتکب باید عمد داشته باشد. شرایط جنایت عمدی در ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی بیان شده است. در شرایط اختصاصی قصاص عضو نیز چنین آمده است:
- محل عضو مورد قصاص با مورد جنایت یکی باشد
- قصاص با مقدار جنایت مساوی باشد
- خوف تلف مرتکب یا صدمه بر عضو دیگر نباشد
- قصاص عضو سالم در مقابل عضو ناسالم نباشد
- قصاص عضو اصلی در مقابل عضو غیراصلی نباشد
- و قصاص عضو کامل در مقابل عضو ناقص نباشد
شرایط پرداخت دیه در ضرب و جرح چیست؟
در قانون برای هریک از صدمات ناشی از ضرب دیه ای مقرر شده است که ضارب ملزم به پرداخت آن به شخص مضروب می باشد. دیه صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست شود در قانون مجازات اسلامی به شرح زیر می باشد:
- سیاه شدن پوست صورت، شش هزارم دیه کامل
- کبود شدن آن، سه هزارم دیه کامل
- و سرخ شدن آن، یک و نیم هزارم دیه کامل
- تغییر رنگ پوست سایر اعضا، حسب مورد، نصف مقادیر مذکور در فوق
در این حکم، بین اینکه عضو دارای دیه تعیین‌شده باشد یا نباشد، فرقی نیست. همچنین بین تغییر رنگ تمام یا قسمتی از عضو و نیز بقا یا زوال اثر آن فرقی وجود ندارد.
همچنین در صورتی که صدمه‌ای موجب تورم بدن، سر یا صورت شود فرد ضارب باید مالی را به عنوان جبران خسارت مالی یا بدنی به فرد مضروب پرداخت نماید.
چه مدارکی جهت شکایت ضرب و جرح لازم است؟
جهت شکایت ضرب و جرح باید مدارکی را به همراه داشت از جمله این مدارک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی
- ارائه مدارک و مستندات ضرب و جرح و در صورت امکان ارائه گواهی پزشکی قانونی
در پایان پییشنهاد می شود در صورتی که مورد ضرب و جرح قرار قرار گرفتید می توانید با استخدام یک وکیل متبحر و مجرب کیفری در این زمینه شکایت کرده و نسبت به احیای حقوق از دست رفته خود اقدام نمایید.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی کیفری می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط :
برای مشاوره رایگان تلفنی کلیک کنید : 47783-021