امروزه بسیاری از پرونده های قضایی در سراسر کشور در نتیجه عدم تنظیم قرارداد و یا تنظیم آن به شیوه ای غیر تخصصی و نا صحیح تشکیل شده است. این امر علاوه بر آنکه موجب خسارت های روانی و اتلاف وقت می شود، سبب پرداخت هزینه های کلان نیز می گردد. بنابراین، لازم است تا در این زمینه آگاهی و دانش کافی را کسب کرده تا از مشکلات احتمالی بعدی جلوگیری شود. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.
تنظیم قرارداد چیست؟
امروزه اهمیت تنظیم قرارداد کتبی بیش از گذشته در کانون توجه قرار گرفته است. بسیاری از شرکت‌ها و موسسات جهت سامان‌دهی به فعالیت‌های خود ناگزیر به تنظیم قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی‌اند و از همین رو عدم تنظیم قرارداد ممکن است مشکلات جبران ناپذیری را در پی داشته باشد.
از سوی دیگر، تنظیم قرارداد به شکلی ناصحیح و غیر حرفه ای که در آن نکات حقوقی و نگارشی به صورت کامل رعایت نمی شود، مشکلات عدیده ای را پدید می‌آورد. بنابراین، لازم است به منظور جلوگیری از مشکلات قضایی و حقوقی، این امر به شکلی صحیح صورت پذیرد تا راه هر گونه سو استفاده احتمالی بسته شود .
مطابق با ماده ۱۸۳ قانون مدنی عقد یا قرارداد عبارت است از اینکه: دو یا چند نفر در مقابل دو یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد.
به بیان دیگر، قرارداد نشان‌دهنده اراده طرفین برای ایجاد یک اثر حقوقی همراه با پذیرش تعهدات و مسئولیت‌ها است. با امضای قرارداد تمامی مفاد ذکر شده در آن پایه و اساس تفسیر قصد طرفین محسوب می‌شوند و نقض شرط و بند قرارداد نه تنها ضمانت‌آور است بلکه از اعتبار و حمایت قانونی برخوردار است.
قرارداد به عنوان یک سند حقوقی در برابر همگان قابل استناد است و طرفین با استناد به قرارداد نیاز به دلیل بیشتری برای مطالبه تعهدات طرف دیگر ندارند.
مطابق با آنچه در ماده ۱۹۰ قانون مدنی به آن اشاره شده است، رعایت نکات زیر در تمامی قراردادها الزامی‌‌ست:
- قصد طرفین و رضای طرفین قرارداد
- اهلیت طرفین قرارداد
- موضوع معین که مورد معامله باشد
- مشروعیت جهت معامله
انواع قرارداد
به طور کلی قرارداد ها انواع مختلفی دارند که از جمله رایج ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرارداد استخدام
- قرارداد ساخت ساختمان
- قرارداد مشارکت
- قرارداد اجاره
- قرارداد فروش
- قرارداد پیمانکاری
در ائامه به نکاتی که در تنظیم قرارداد باید مورد توجه قرار گیرند خواهیم پرداخت.
چه نکاتی را باید در تنظیم قرارداد مورد توجه قرار داد؟
سوالی که عموما در این زمینه مطرح می شود این است که چه نکاتی را باید در تنظیم قرارداد مورد توجه قرار ز بروز مشکلات احتملی جلوگیری شود؟ در ادامه به هر یک از این نکات به تفصیل خواهیم پرداخت.
- عنوان قرارداد:
عنوان قرارداد یکی از بندهای واجب یک قرارداد است و باید به این وسیله تعیین شود که قرارداد چه نوع قراردادی است: قرارداد طراحی سایت، قرارداد اجاره، قرارداد استخدام و…
- طرفین قرارداد:
پس از درج عنوان قرارداد باید در بندی به نام “طرفین قرارداد” مشخصات شناسنامه ای، کدملی طرفین قرارداد، آدرس، شماره تماس منزل و شماره تلفن همراه درج می گردد. باید توجه داشت در صورتیکه یکی از طرفین آدرس خود را در حین قرارداد تغییر داد، باید حتماً آن را کتباً به طرف دیگر اعلام و آن را پیوست قرارداد کند. در این بند عناوین طرفین نیز ذکر می‌گردد.
به علاوه، در صورتیکه فردی به نمایندگی و وکالت فرد دیگری به تنظیم و امضای قرارداد می‌پردازد، باید مشخصات کامل خود را همانند طرفین قرارداد، با ذکر عنوان خود (وکیل، نماینده و…) در متن قرارداد درج کند.
- موضوع قرارداد:
یکی از مهمترین بندهای هر قرارداد موضوع قرارداد است که ماهیت اقدام یا کاری که طرفین خود را ملزم به انجام آن می‌کنند، نشان می‌دهد.
موضوع قرارداد می‌تواند فروش، اجاره، ساخت، توسعه، طراحی، واگذاری، حق استفاده، مشارکت و… باشد که باید با جزئیات دقیق و کامل در این بند نوشته شوند.
- مدت قرارداد:
یک قرارداد معمولا دارای مدت زمان شروع و پایان قرارداد است. بنابراین باید تاریخ شروع و پایان قرارداد برای هر یک از طرفین به صورت دقیق ذکر شود.
- مبلغ قرارداد:
مبلغ یک قرارداد می‌تواند به صورت برآورد یا به صورت قطعی باشد که در هر دو صورت باید مبلغ قرارداد و نحوه دریافت و پرداخت به همراه تاریخ های پرداخت به دقت و کامل در این بند توضیح داده شوند. لازم به ذکر است که نحوه پرداخت مبلغ قرارداد می‌تواند در بند یا ماده ای جداگانه درج شود.
- شروط و تعهدات:
در متن قرارداد علاوه بر موضوع قرارداد باید شروط و تعهدات طرفین نیز به صورت کامل و مشخص ذکر گردد. این بخش از قرارداد از مهمترین بندهای یک قرارداد به شمار می رود که ذکر آنها جهت کاهش دعواهای حقوقی در قراردادها الزامی است. نمونه‌ای از این بندها عبارتند از: تضمینات، محل تحویل و تأدیه، خسارات، حوادث قهری و فورس ماژور، فسخ قرارداد، مرجع حل اختلاف، اختیارات طرفین، انتقال قرارداد، محل اجرای قرارداد.
- فورس ماژور:
فورس ماژور یکی از شروط مندرج در قرارداد است که بار مسئولیت را برای امور طبیعی و غیر قابل اجتنابی که انجام تعهدات قرارداد را مختل می‌کند، از طرفین قرارداد برداشته و مانع انجام تعهدات مندرج در قرارداد از سوی طرفین خواهد شد.
فورس ماژور برای حوادث و اتفاقاتی به کار می‌رود که جزو امور طبیعی محسوب شده و هیچ یک از طرفین را نمی‌توان به خاطر آن مسئول دانست نظیر طوفان، گردباد، زلزله و … .همچنین این واژه شامل امور انسانی نظیر اغتشاش، شورش و درگیری‌های مسلحانه نیز می‌شود.
- مرجع حل اختلاف:
در صورت بروز اختلاف میان یکی از طرفین قرارداد، باید مرجعی به عنوان مرجع حل اختلاف تعیین شود تا به این مساله رسیدگی کند. این اختلاف هم می‌تواند در مورد تفسیر یک قرارداد و هم می‌تواند در مورد نحوه اجرای یک قرارداد باشد.
مزایای تنظیم قرارداد در چیست؟
امروزه جهت انجام هر کار یا وظیفه ای، لازم است تا قراردادی با اصول صحیح حقوقی نگارش و به امضا طرفین برسد تا علاوه بر آنکه از بروز اختلافات بعدی جلوگیری کند، هر یک خود را در قبال وظایف محوله متعهد دانسته و به آنها عمل کند. بنابراین، آشنایی با متن قراردادها و کسب مهارت و تجربه کافی در زمینه نگارش یک قرارداد از ضروری‌ترین کارها برای موفقیت در مسائل حقوقی است.
از مهمترین مزایای تنطیم قرارداد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیشگیری از هرگونه اختلاف احتمالی در آینده
- افزایش بهره‌وری و کیفیت کار
- حفظ روابط کاری و اقتصادی به طور مستمر
- جلوگیری از اتلاف وقت و تضییع حقوق طرفین
- کاهش ضرر و زیان ناشی از مسائل بوجود آمده در حین انجام کار (موضوع قرارداد)
- جلوگیری از اختلاف نظرها در هنگام انجام کار و دعواهای حقوقی
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف از جمله دعاوی حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط:
قرارداد صلح و نکات قانونی که باید درباره آن بدانید
وکالت بلاعزل و هرآنچه که باید درباره آن دانست
وصیت نامه و هر آنچه باید درباره آن بدانید
وکیل حقوقی
