اتیان سوگند در دعاوی حقوقی چیست؟ | بیان سوگند در دادگاه

بررسی اتیان سوگند در دعاوی حقوقی

مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی، سوگند یا قسم، یکی از اساسی ترین دلایل اثبات دعوا، به شمار می‌آید. لذا بسیاری از دعاوی حقوقی به وسیله سوگند قابل اثبات می‌باشند.

از مهم ترین انواع سوگند قضایی می توان به: سوگند بتی یا قاطع دعوا، سوگند استظهاری و سوگند تکمیلی اشاره کرد.

با این وجود در نظر داشته باشید که اتیان سوگند در دعاوی حقوقی یا همان ادای قسم در دادگاه، تنها در شرایطی قبل قبول واقع خواهد شد که براساس شرایط و رعایت تشریفات شرعی و قانونی صورت گیرد. به همین دلیل، اصحاب دعوا و افرادی که می خواهند، با ادای قسم پرونده خود را پیش ببرند، می بایست از این قواعد و تشریفات و از شیوه اتیان سوگند، آگاه باشند.

به همین خاطر در مقاله پیش رو قصد داریم ضمن معرفی اتیان سوگند در دعاوی حقوقی و شرایط و الزامات آن، به کلیه سوالات شما در اینباره پاسخ دهیم، اگر نیاز به مشاوره در این حوزه دارید وکیل حقوقی می‌تواند به شما کمک کند.

اتیان سوگند در دادگاه چه شرایطی دارد؟

با استناد به ماده 270 قانون آیین دادرسی مدنی می توان گفت :” در صورتی که صدور حکم دادگاه، به سوگند شرعی وابسته باشد، دادگاه بنابر درخواست متقاضی، قرار اتیان سوگند را صادر خواهد نمود”.

در نظر داشته باشید، اتیان سوگند در دادگاه، منوط به برقراری شرایط قانونی است و تنها در صورت وجود چنین مواردی، مدعی مجاز می باشد تا تقاضای اتیان سوگند در دعاوی حقوقی نماید. برخی از مهم ترین شرایط ادای قسم در دادگاه در لیست زیر آورده شده است:

• ادعای مدعی، بدون دلیل موجه باشد و مدعی علیه نیز، منکر ادعای مدعی شود.
• دعای طرح شده، می بایست به ادا کننده سوگند، منتسب باشد. لذا، اتیان سوگند در دعاوی حقوقی، فقط از شخصی قابل درخواست می باشد که امر مورد ادعا، منتسب به او باشد.
• شخصی که از وی تقاضای اتیان سوگند شود، می بایست یکی از طرفین دعوا باشد. بر اساس ماده 1327 قانون مدنی،” در دعاوی بر صغیر و مجنون، نمی توان قسم را بر ولی یا وصی یا قیم در نظر گرفت؛ بجز نسبت به اعمال صادره از آنها، و تا زمانی که به ولایت یا وصایت یا قیمومت باقی هستند.”

انواع سوگند کدام است؟

• سوگند تکمیلی

در مورد دعاوی مالی یا چیزی که هدف از آن مال است، در صورتیکه برای خواهان  امکان اقامه‌ بینه‌ شرعی تعریف نشده باشد، این شخص می‌تواند با معرفی یک شاهد  مرد یا دو شاهد زن به همراه یک سوگند ادعای خود را اثبات نماید. این سوگند نیز نیازمند درخواست مدعی می باشد. همچنین دادگاه می بایست بعد از آن، هنگامی که درخواست را موجه دانست، قرار اتیان سوگند را صادر نماید .

• سوگند استظهاری

در دعوا علیه متوفی، بعد از اثبات اصل حق، حاکم می بایست از مدعی بخواهد که بر بقای حق خود سوگند یاد کند. دعاوی که مستند آنها سند رسمی می باشد، از این قاعده مستثنا هستند و تفاوت اساسی این نوع از قسم با سوگند بتّی و تکمیلی در این مورد است که این سوگند به درخواست مدعی نیازی ندارد .

• سوگند بتی یا قاطع دعوا

با در نظر داشتن قوانینی همچون، قانون آیین دادرسی مدنی، اساسی ترین شرایط ادای سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا این مورد است که برای اتیان سوگند بتی ادعای مطرح شده می بایست بدون دلیل باشد .

بنابراین هر زمانی که ادعای خواهان یا مدعی به هیچ دلیلی نیاز نداشته باشد و خوانده یا مدعی علیه منکر مدعی شود، اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا صورت می گیرد. لذا مهم ترین شرایط سوگند بتی یا قاطع دعوا این مورد است که یک اینکه ادعایی وجود داشته باشد و دوما علت یا اماره ای بر درستی چنین ادعایی به دادگاه ارائه نشود.

همچنین این سوگند در دادگاه مستلزم درخواست مدعی یعنی فردی است که ادعای وی بدون دلیل بوده و البته فرقی نمی کند که شخص مدعی خواهان باشد یا خوانده دعوا و هر کسی که مدعی می شود و دلیلی برای اثبات آن ندارد می بایست تقاضای  اتیان سوگند بتی را ارائه نماید .

ماده قانونی اتیان سوگند شامل چه مواردی است؟

در پاسخ به این پرسش می‌توان گفت، به طور کلی قانونی که اتیان سوگند در دعاوی حقوقی، پیش بینی شده باشد، قانون آیین دادرسی مدنی است و ماده 270 این قانون به این مورد اشاره دارد.

” اگر صدور حکم دادگاه به سوگند شرعی بستگی داشته باشد، دادگاه به درخواست متقاضی، قرار اتیان سوگند در دعاوی حقوقی را صادر نموده و موضوع سوگند و فردی را که می بایست سوگند یاد کند مشخص می‌ نماید.”

مطابق با این ماده، می توان دید که قانون گذار، اتیان سوگند را به رسمیت خواهد شناخت.

اتیان سوگند در جرایم حقوقی به چه صورت است؟

به منظور بررسی موارد امکان و شرایط تقاضای اتیان سوگند در جرایم حقوقی، می بایست به قانون مدنی جمهوری اسلامی، استناد نمود.

ماده 1325 این قانون، در مورد تقاضای سوگند در دعاوی حقوقی، بر این موضوع تاکید دارد که:

“دعاوی که در آنها شهادت شهود الزامی است، مدعی حق دارد، حکم به دعوی خود را که مورد انکار مدعی‌ علیه می باشد، مشروط به قسم ‌او نماید.”

لذا با در نظر داشتن این ماده، در کلیه دعاوی حقوقی قابل اثبات با شهادت، در مواردی که مدعی علیه، موضوع دعوای مطروحه نسبت به خود را انکار نماید، مدعی دعوا می تواند به منظور صدور حکم در دعوای خود، از دادگاه صدور قرار سوگند، نسبت به مدعی علیه را تقاضا نماید.

نتیجه گیری

همانطور که اشاره شد اتیان سوگند در دعاوی حقوقی، به معنی سوگند خوردن، با یکی از نام های خداوند  با الفاظ جلاله ای همچون والله، بالله، تالله می باشد.

این سوگند درکلیه دعاوی حقوقی قابل اثبات با شهادت شهود که مدعی علیه، مساله دعوا را انکار می نماید، قابل درخواست بوده و بعد از صدور قرار اتیان سوگند و ذکر موضوع و شخص یاد کننده سوگند در آن قرار، براساس تشریفات خاص و شیوه اتیان سوگند در دادگاه، یعنی با ذکر نام خدا و قسم خوردن در مورد موضوع دعوا، صورت می گیرد.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون اتیان سوگند پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

اگر شما در شهر تهران زندگی می‌کنید می‌توانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.