بررسی افراز ملک
به طور کلی مالکیت شراکتی یا مشاعی نسبت به اموال، می تواند تحت تاثیر عواملی همچون: تقسیم ارث و یا به وسیله عوامل اختیاری، همچون عقد بیع یا صلح صورت گیرد. به همین ترتیب در شرایطی که افراد، در تصرف یک مال، به صورت مشاعی شریک باشند، تشخیص دقیق اینکه هر یک دارای چه مقدار سهم باشند، وجود نداشته و این مساله، تصرف در مال و یا فروش آن را با مشکل مواجه خواهد کرد. لذا مسائلی از این دست، تنها به کمک افراز ملک، توسط وکیل ملکی قابل انجام است.
به دلیل اهمیت موضوع افراز ملک، در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی این اصطلاح به شرایط و نحوه انجام آن نیز بپردازیم.
افراز ملک به چه معناست؟
در یک تعریف کلی از افراز می توان گفت، این اصطلاح به جدا سازی و مشخص کردن دقیق سهم هریک از مالکان املاک مشاعی اشاره دارد. همچنین برای درستی انجام آن، برقرار بودن شرایط افراز، یعنی، مشاعی و غیر منقول بودن ملک، الزامی می باشد.
روش های افراز ملک مشاع، نسبت به برقراری شرایط لازم، به وسیله درخواست از طریق اداره ثبت و یا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارسال آن، به دادگاه انجام می گیرد.
افراز ملک چه شرایط و الزاماتی دارد؟
با استناد به “قانون افراز و فروش املاک مشاع”، تنها در صورت وجود شرایط خاصی افراز ملک امکان پذیر خواهد بود. به همین ترتیب در لیست زیر به معرفی این شرایط پرداخته ایم.
- یکی از مهم ترین شرایط افراز، در این مورد است که مال، غیر منقول باشد. همچنین دو یا چند نفر، به نحو اشاعه، نسبت به مالکیت آن شراکت داشته و برای تفکیک آن، به توافق نرسند.
- شرط دیگر افراز، به این موضوع مربوط می شود که برای مال غیر منقول مشاعی، سند مالکیت معارض، موجود نباشد. منظور از سند مالکیت معارض به این معناست که یک ملک، دارای دو سند نباشد.
- شرط سوم اینکه امکان افراز برای ملک و یا مال غیر منقول، وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت، هر یک از شرکا، قادر خواهند بود تا با تکمیل نمونه فرم دادخواست صدور حکم، مبنی بر فروش مال مشاع غیر قابل افراز را دارا باشند.
افراز ملک دارای چه مراحلی است؟
همانطور که اشاره شد، افراز ملک با تکمیل نمونه فرم دادخواست فروش ملک مشاع انجام می گیرد. در این سرفصل از مقاله نیز با در نظر داشتن “قانون افراز و فروش املاک مشاع”، به نحوه افراز ملک به دو روش: افراز ملک مشاع بوسیله اداره ثبت و افراز ملک مشاع از طریق دادگاه خواهیم پرداخت.
مطالعه پیشنهادی : آشنایی با انواع دعاوی ملکی
افراز ملک مشاع بوسیله اداره ثبت
این درخواست تنها در شرایطی امکان پذیر است که جریان ثبتی یک ملک، تمام شده و بین مالکان مشاعی، محجور یا غایب مفقود الاثر نباشد.
اتمام جریان ثبتی، به این معناست که با پشت سر گذاشتن مراحل تعیین حدود، محدوده اربعه ملک مورد نظر مشخص شده و برای ثبت در دفتر املاک آماده باشد.
در این شرایط، هریک از مالکان املاک مشاعی، مجاز می باشند تا به همراه مدارک مورد نیاز، همچون: مدارک هویتی، نمونه فرم درخواست افراز، سند رسمی ثبتی و یا استعلامات ثبتی مربوطه، با مراجعه به اداره ثبت محل وقوع ملک، نسبت به افراز ملک مشاع اقدام نمایند.
در مرحله بعدی کارشناس ثبت، این مدارک را بررسی نموده و در صورت تکمیل برای معاینه محلی، از ملک مشاع، بوسیله کارشناس ثبت، اقدام می نماید.
در پایان نیز، مسئول اداره ثبت، با بررسی نقشه ها و مدارک بدست آمده توسط کارشناس، تصمیم خود را به مالکان، اعلام می کند.
به همین ترتیب مالکان، به مدت ده روز فرصت دارند تا نسبت به تصمیم اداره ثبت اعتراض کنند. این اعتراض، در دادگاه، قابل پیگیری خواهد بود.
افراز ملک مشاع از طریق دادگاه
چنانچه یکی از شرایط افراز ملک بوسیله اداره ثبت فراهم نباشد، این اقدام می بایست ، به کمک مراجعه به دادگاه محل قرارگیری ملک، انجام شود. به طوریکه، با تکمیل نمونه فرم دادخواست افراز و ثبت آن، بوسیله همه و یا یکی از مالکین ملک، در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام خواهد گرفت. به همین ترتیب هر یک از خواهان موظف می باشند تا در دادخواست خود، به ذکر نام و مشخصات مالکان مشاعی دیگر به عنوان خوانده دعوا بپردازند.
هزینه افراز ملک مشاع چقدر است؟
با استناد به ماده ۳ قانون افراز و فروش املاک مشاع می توان گفت، هزینه در نظر گرفته شده برای افراز در صورت اجرای تصمیم قطعی افراز از جانب اداره ثبت همچون هزینه تفکیک از خواهان دریافت خواهد شد. به همین ترتیب براساس ماده ۱۵۰ قانون ثبت هزینه افراز مطابق با ارزش معاملاتی روز محاسبه می شود حتی اگر بهای معامله از ارزش معاملاتی روز بیشتر باشد .
نتیجه گیری
همانطور که در مقاله پیش رو توضیح داده شد، افراز ملک براساس حقوق ملکی ایران به تقسیم یک ملک به دو یا چند قسمت مجزا اشاره دارد. این اقدام با هدف انتقال مالکیت و بهره مندی از هر قسمت به صورت مجزا انجام می گیرد و میتواند برای انواع املاک مسکونی، تجاری و صنعتی نیز کاربرد داشته باشد.
به همین منظور، لازم است تا در مرحله نخست اطلاعات جامعی در مورد ملک همچون: متراژ و محل قرار گیری ملک، به همراه کلیه اسناد و مدارک مالکیت جمع آوری شود. پس از آن با در نظر داشتن موقعیت ملک و توافق مالکان، نقشههای مورد نیاز برای افراز تهیه وبه همراه مدارک دیگر به سازمان ثبت اسناد و املاک ارسال شود.
در گام بعدی چنانچه این افراز مورد تایید سازمان ثبت اسناد و املاک قرار گرفت، مالکیت هر بخش به صورت اختصاصی به نام مالک ثبت خواهد شد. به همین ترتیب هر قسمت میتواند به صورت جداگانه فروخته یا اجاره داده شود.
لذا، افراز با توجه به حقوق ملکی ایران با رعایت مقررات و شرایط قانونی، امکانپذیر خواهد بود و برای افرادی که نیاز به تقسیم شدن درست و اصولی ملک خود دارند، گزینه مناسبی محسوب می شود.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون افراز ملک پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان13 و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما میتوانید به کمک وکیل پایه یک دادگستری مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالعه بیشتر:
وکالت فروش ملک و خرید ملک و نکات حقوقی آن