قانون جدید حضانت فرزند در سال 1402

بررسی قانون جدید حضانت فرزند

به طور کلی، حضانت به معنای مراقبت، حمایت و سرپرستی از کودکانی است که هنوز به سن بلوغ نرسیده‌اند. لذا چنانچه والدین قصد طلاق داشته باشند، دادگاه با در نظر داشتن مواردی همچون: سن فرزند، موقعیت مالی و شرایط اخلاقی و مواردی از این دست، سرپرستی او را به یکی از والدین می سپارد.

از اختلافات متداول میان زن و شوهر پس از جدایی، سن حضانت فرزندان است. اینکه فرزندان تا چه سنی می بایست با مادر خود باشند و تا چه سنی با پدر خود.

بر اساس قانون جدید حضانت، تا رسیدن فرزندان به سن ۷ سالگی، مادر در اولویت دریافت حضانت است. به این معنا که اگر مادر شرایط مالی و اخلاقی مناسبی برای حمایت از فرزندان داشته باشد، می تواند حضانت آنها را بر عهده بگیرد. پس از پایان ۷ سالگی و تا رسیدن فرزندان به سن بلوغ نیز، اولویت حضانت آن‌ها با پدر است.

به دلیل اهمیت مساله قانون جدید حضانت فرزند، در مقاله پیش رو قصد داریم تا با معرفی این قانون، به کلیه سوالات شما در اینباره پاسخ دهیم.

قانون جدید حضانت فرزند پسر شامل چه مواردی است؟

واضح است که بازه زمانی نوزادی تا 7 سالگی شخص، یکی از اساسی ترین دوره ها در شکل گیری شخصیت روانی کودک است. به همین خاطر، اهمیت حضور مادر برای رفع نیازهای جسمانی و روانی کودک الزامی است.

در گذشته باور عمومی بر این بود تنها فرزند دختر تا سن 7 سالگی به مادر نیاز دارد و فرزند پسر می بایست با پدرش زندگی کند. اما امروزه این تفکر به کلی رد شده است.

به همین ترتیب قانون گذار نیز به مساله حضانت فرزندان، مخصوصا حضانت فرزند پسر و سن حضانت او، توجه داشته و قوانین خاصی را برای این مساله پیش بینی کرده است.

مطابق با ماده 1169 اصلاحی قانون مدنی: “برای حضانت و نگهداری کودکی که ابوین او از یکدیگر جدا شده اند، برای حضانت مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.”

با استناد به این قانون حضانت فرزند پسر تا سن 7 سالگی بر عهده مادر می باشد. بجز در مواردی که از مادر سلب حضانت شود.

مطالعه پیشنهادی : همه چیز درباره حقوق فرزند

حضانت فرزند پسر پس از سن 7 سالگی بر عهده کیست؟

مطابق با قانون مدنی، بعد از اینکه فرزند پسر به سن هفت سالگی رسید، حضانت او از مادر گرفته شده و به پدر وی سپرده خواهد شد. اما بر اساس آنچه در ماده 1169 قانون مدنی آورده شده، در مورد حضانت پسربچه پس از 7 سالگی، در صورتیکه میان والدین اختلافی به وجود آید دادگاه با صلاحدید طفل نسبت به تصمیم گیری و صدور حکم اقدام می نماید.

با این وجود، در صورت عدم ایجاد اختلاف، با پایان 7 سالگی شمسی، حضانت به پدر سپرده می شود و این مسئولیت تا سن پانزده سالگی وی ادامه خواهد داشت.

به همین ترتیب، فرزند پسر تا سن پانزده سالگی که سن بلوغ اوست، با پدر زندگی خواهد کرد.  اما مادر نیز همچنان از حق ملاقات با فرزند برخوردار است و هیچ کس حق ندارد از ملاقات با فرزند او جلوگیری نماید.

توجه داشته باشید که مسئولیت پرداخت نفقه فرزند پسری که تا سن هفت سالگی نزد مادرش زندگی می کند، بر عهده پدر است.

فرزند پسر چه زمانی از حضانت والدین خود خارج می شود؟

پس از اینکه فرزند پسر به سن پانزده سال تمام رسید، از سن حضانت خارج می شود و مطابق با قانون، خود حق انتخاب دارد که می خواهد نزد کدام یک از والدینش زندگی کند. لذا، برای حضانت فرزند پسر پس از سن پانزده سالگی، به اقدامات قانونی نیازی ندارد؛ چرا که به اختیار خودش تصمیم می گیرد که با پدرش زندگی کند، یا با مادرش. با این وجود در نظر داشته باشید در این بازه زمانی نیز، در صورتیکه پسر با مادرش زندگی کند، پرداخت نفقه او همچنان بر عهده پدرش خواهد بود.

قانون جدید حضانت فرزند دختر شامل چه مواردی است؟

با استناد به قانون حضانت که قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده می توان گفت، حضانت فرزند دختر تا هفت سالگی با مادر اوست و پس از هفت سالگی، تا سن بلوغ دختر یعنی نه سالگی، بر عهده پدر است. بجز در شرایطی که در صورت ایجاد اختلاف دادگاه با در نظر گرفتن صلاحدید کودک تصمیم گیری کند.

پس از بازه سنی 9 سالگی، دختر از سن حضانت خاص، خارج شده اما همچنان به سرپرست نیاز دارد اما خود او شخصا می تواند تصمیم بگیرد که با کدام والد، زندگی کند.

نکات مهم درباره حضانت فرزند دختر

• در صورتیکه هر یک از والدین دختر به مواد مخدر، الکل و قمار اعتیاد داشته باشند، شخص مقابل می‌ تواند این موضوع را برای گرفتن حضانت فرزند دختر خود با دادگاه در میان بگذارد.
• اگر هر یک از والدین دارای فساد اخلاقی باشند، با اطلاع به دادگاه و بعد از رای نهایی، حضانت فرزند دختر به شخص مقابل واگذار خواهد شد.
• چنانچه هر یک از والدین دختر به بیماری‌ های روانی مبتلا باشند با تشخیص پزشکی قانونی، می توان حضانت فرزند دختر را به طرف مقابل واگذار نمود.
• در صورتیکه یکی از والدین دختر از وی برای برای ورود به مشاغل ضد اخلاقی همچون فساد و فحشا، تکدی‌ گری و قاچاق سوء استفاده نماید، سبب می شود که حضانت فرزند براساس قانون جدید به شخص مقابل واگذار می شود.
• اگر پدر و یا مادر طی زندگی مشترک، نسبت به تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف اقدام کنند، این موضوع باعث سلب حضانت فرزند از وی خواهد شد.

حضانت فرزند در طلاق توافقی چه شرایطی دارد؟

حضانت فرزند در طلاق توافقی یکی از مهم ترین مواردی است که می بایست به آن پرداخت.

توجه داشته باشید، به طور معمول تعیین حضانت فرزندان بعد از طلاق بر عهده دادگاه است. اما در شرایطی که والدین تصمیم دارند به صورت توافقی از یکدیگر جدا شوند، می‌توانند در مورد حضانت فرزندان نیز به تفاهم برسند. چنانچه والدین در اینباره به توافق برسند، دادگاه دخالتی در این مورد نخواهد کرد و به والدین اجازه می‌دهد تا در صورتی که شرایط نگهداری صحیح فرزند را دارند، حضانت آن‌ها را بر عهده بگیرند.

با این وجود در صورتیکه شرایط لازم برای حضانت فرزندان به وسیله والدینی که قصد سرپرستی او را دارند، فراهم نباشد، دادگاه این حضانت توافقی را رد کرده و حکم خود را صادر می کند.

گرفتن حضانت فرزند چه مراحلی دارد؟

به منظور گرفتن حضانت فرزند براساس قانون جدید در وهله نخست می بایست دادخواستی تنظیم شده، سپس به همراه مدارک شناسایی و مدارکی که مورد نیاز است، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه شود.

با این وجود در شرایطی که زن بر اساس وکالتنامه طلاق جدا شده باشد، در صورتیکه در وکالتنامه حضانت فرزند نیز آورده و مشخص شده باشد، می بایست ضمیمه دادخواست شود. همچنین اگر طلاق از نوع توافقی باشد، می بایست توافقنامه ای بین زوجین در مورد حضانت یا دادنامه طلاق توافقی، ضمیمه دادخواست شود.

بعد از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده خواهد شد و دادگاه با در نظر داشتن بازه سنی فرزند، موقعیت هر یک از افراد پدر و مادر و همچنین مدارک موجود و ارائه شده به نفع یکی از والدین، رای صادر می کند.

بعضی از مهم ترین شرایط گرفتن حضانت فرزند عبارت است از:

مسلمان بودن، فراهم نمودن محل سکونت امن، داشتن سلامت عقلانی و روانی، سلامت جسمانی و عملی به منظور نگهداری فرزند.

مدارک مورد نیاز جهت گرفتن حضانت فرزند

• اصل مدارک شناسایی خواهان
• مدارک شناسایی (شناسنامه) فرزند
• اصل سند طلاق

مهم ترین شرایط سلب حضانت فرزند از مادر

حضانت فرزند براساس قانون جدید بعد از جدایی زوجین و در شرایط عادی تا 7 سالگی با مادر است بجز اینکه شرایط خاصی برقرار باشد که حضانت اولاد از مادر سلب شود.

برخی از این موارد در لیست زیر آورده شده است:

• فساد اخلاقی و فحشا
• سوء استفاده از فرزند برای مشاغل غیراخلاقی
• ابتلا به هرنوع بیماری اعصاب و روان با تشخیص و گواهی پزشکی قانونی
• ضرب و جرح شدید و خارج از حد متعارف کودک و تکرار آن با تشخیص پزشکی قانونی
• اعتیاد شدید به هر نوع مواد مخدر سنتی و صنعتی و مشروبات الکلی
• براساس قانون مدنی چنانچه سرپرستی کودک به عهده مادر باشد، و او دچار جنون و یا از خود بیخود شدن شود، حضانت از وی سلب خواهد شد.

توجه داشته باشید اجبار فرزند به انجام مشاغلی که ضد اخلاقی هستند، نظیر فروش مواد مخدر و یا فساد و فحشا مصداق بارز سواستفاده از کودک است. لذا مطابق با قانونی مدنی در مواردی که خطری سلامت جسمی و یا تربیتی فرزند را تهدید کند، این امکان برای نزدیکان وی وجود دارد که به روش ارائه دادخواست، حضانت کودک را از مادر بگیرند.

حضانت فرزند در صورت ازدواج مجدد پدر و مادر

به طور کلی در قانون جدید سرپرستی کودک، حتی در صورت ازدواج مجدد پدر نیز از وی سلب نخواهد شد بجز در شرایط خاص که مادر با ارائه مستندات به دادگاه بتواند رای دادگاه را نسبت به حضانت فرزندش تغییر دهد.

بعضی از این دلایل عبارتند از: اعتیاد، بیماری، کودک آزاری و تحت فشار قرار دادن کودک از نظر عاطفی و مالی.

ازدواج مجدد مادر نیز، منافاتی با داشتن حق حضانت یا سرپرستی فرزند ندارد. همچنین در مواردی که کودک به مادر خود نیاز واجبی داشته باشد و مادر صلاحیت و شرایط مراقبت و نگهداری از او را داشته باشد، حضانت فرزند در صورت ازدواج مجدد نیز با مادر خواهد بود.

در نظر داشته باشید پس از رسیدن فرزند به سن بلوغ، خود دارای قدرت تصمیم گیری خواهد بود و می تواند با هر کدام از والدین که بخواهد زندگی کند. لذا تعیین حضانت کودک بعد از سن بلوغ بر عهده خود اوست و دادگاه براساس تصمیم فرزند، سرپرستی را به پدر یا مادرش واگذار می‌ نماید.

نتیجه گیری

همانطور که اشاره شد، از اساسی ترین موارد حضانت، مراقبت و نگهداری از کودک به بهترین صورت ممکن است. لذا چنانچه پدر یا مادری که حق حضانت فرزند را بر عهده دارند فاقد صلاحیت اخلاقی، روانی و جسمی باشند، شخص مقابل حق دارد از او سلب حضانت نموده و برای این منظور به دادگاه دادخواست دهد.

موضوع حائز اهمیت اینکه روش اثبات عدم صلاحیت شخص مقابل زمانبر و پیچیده است. زیرا در موارد بسیاری کودک به دلیل استرس و ترسی که دارد از صحبت کردن خودداری کرده و شهادت کودک در دادگاه مورد قبول واقع نخواهد شد. لذا نیاز است در این مورد از بهترین وکیل حضانت فرزند در تهران که در این زمینه پرونده های مشابه بسیاری داشته و دارای علم و تخصص کافی است مشاوره گرفت.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون قانون جدید حضانت فرزند پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

مطالب مرتبط:

گرفتن حضانت فرزند دختر و پسر پس از طلاق

نفقه فرزند و قوانین مرتبط با آن + مبلغ نفقه فرزند در سال جدید

حضانت فرزند و نکات قانونی مربوط به آن پس از جدایی والدین

وکیل خانواده