بررسی انحصار وراثت محدود و نامحدود
به طورکلی تقسیم قانونی دارایی متوفی میان وراث مطابق با نسبت این افراد و وصیت نامه متوفی انحصار وراثت گفته میشود. این گواهی با در نظر داشتن میزان اموال به جا مانده از متوفی به دو گروه کلی گواهی انحصار وراثت محدود و نامحدود قابل تقسیم می باشد که هر یک دارای شرایط و مراحل خاص خود است.
به دلیل اهمیت آشنایی با انواع انحصار ورثه و جلوگیری از جرایم حقوقی وابسته به این موضوع، در مقاله پیش رو قصد داریم تا در رابطه با اشخاص ذینفع در دریافت گواهی انحصار وراثت محدود و نا محدود و تفاوت آنها با یکدیگر اطلاعات جامعی را در اختیار خوانندگان قرار دهیم.
در نظر داشته باشید، یک وکیل حقوقی متخصص در زمینه انحصار وراثت میتواند تا حد بسیاری باعث تسریع در روند پیگیری پرونده شود.
چه افرای از ذی نفعان انحصار وراثت محدود و نامحدود به شمار میآیند؟
وراث قانونی متوفی از افرادی به شمار میآیند که برای دریافت این گواهی اقدام خواهند کرد و به سه گروه کلی تقسیم میشوند.
- گروه اول را همسر، فرزند، پدر و مادر و نوه متوفی تشکیل میدهد.
- گروه دوم شامل پدر بزرگ، مادر بزرگ، خواهر، برادر و فرزندان متوفی میشود.
- در گروه سوم نیز عمه، عمو، دایی، خاله و فرزندان متوفی قرار دارند.
بجز این دسته بندی نیز، افراد دیگری در گروه ذی نفعان در تقسیم اموال محسوب میشوند. همچنین در صورتیکه متوفی طلبکار باشد، با تشخیص رسمی سایر وراث آن شخص نیز جزء ذی نفعان به شمار میآید.
در صورتیکه متوفی در وصیت نامه خود نام شخصی بجز وراث را آوده باشد نیز، این افراد در دسته بندی ذی نفعان قرار خواهند گرفت.
توجه داشته باشید، شخصی که از اثبات وراثت دیگری نفع میبرد نیز ذی نفع در تقسیم ترکه محسوب میشود.
براساس ماده ۳۶۰ قانون امور حسبی چنانچه وراث متوفی یا ذینفعان دیگر بخواهند در تصدیق انحصار وراثت تحصیل کنند، میبایست درخواست کتبی مشتمل بر نام و مشخصات درخواستکننده و متوفی و ورثه و محل سکونت آنها و نسبتی که با متوفی و دارند را به دادگاه ارائه نمایند.
انحصار وراثت محدود به چه معناست؟
برای تشخیص تفاوت انحصار وراثت محدود و نامحدود در ابتدا میبایست با تعریف هر یک از این اصطلاحات حقوقی آشنا شویم.
همان طورکه اشاره شد گواهی انحصار وراثت به دو دسته کلی محدود و نامحدود قابل تقسیم است که یکی از تفاوتهای بارز آنها در میزان دارایی به جا مانده از متوفی است. به همین ترتیب چنانچه ارثی که از متوفی برای ورثه به جا مانده ارزشی معادل با پنجاه میلیون تومان یا کمتر از آن باشد، وراث میبایست جهت دریافت گواهی انحصار وراثت محدود اقدام نمایند.
در نظر داشته باشید این نوع از انحصار وراثت در عمل کاربردی برای تقسیم اموال میان وراث نخواهد داشت، چرا که میزان ارث بسیار کم است.
انحصار وراثت نا محدود به چه معناست؟
با توجه به تعریف فوق از انحصار وراثت محدود چنانچه میزان دارایی به جا مانده از متوفی دارای ارزشی بیش از پنجاه میلیون تومان باشد، می بایست برای دریافت گواهی انحصار وراثت نامحدود اقدام نمود.
توجه داشته باشید، برای دریافت گواهی انحصار وراثت نامحدود مدت زمان طولانیتر، یعنی دو تا سه ماه زمان نیاز است، چرا که دارای مراحل اداری طولانیتری است.
دلیل اهمیت انحصار وراثت نامحدود
به طورکلی، گواهی انحصار وراثت نامحدود نوعی سندی مهم به شمار میآید که برای اثبات مالکیت ورثه بر اموال متوفی الزامی است زیرا:
- انحصار وراثت یک سند رسمی است که نشان میدهد چه افرادی ورثه متوفی هستند و هر یک از آنها دارای چه سهم میباشند.
- این سند برای پیگیری امور حقوقی و اداری همچون فروش اموال موروثی، دریافت حقوق و مستمری بازماندگان، و تصرف در اموال متوفی الزامی است.
- این سند تأیید میکند که دارایی متوفی بدون صاحب نیست و ورثه قانونی حق استفاده از این اموال را دارند. این مساله از ایجاد اختلاف میان وراث و اشخاص دیگر جلوگیری خواهد کرد.
- گواهی انحصار ورثه دارای اعتبار قانونی است و در صورت ایجاد اختلاف در دادگاه قابل استناد است.
گواهی انحصار وراثت نامحدود چقدر اعتبار دارد؟
توجه داشته باشید که اعتبار گواهی انحصار وراثت نامحدود به صورت دائمی است و تا هنگامی که تغییری در شرایط وراثت متوفی به وجود نیاید، اعتبار خود را حفظ خواهد کرد. این گواهی برای کلیه اشخاص ثالث معتبر میباشد و میتواند به عنوان مدرک اثبات انحصار وراثت متوفی ارائه شود.
گواهی انحصار وراثت نامحدود در شرایطی صادر می شود که ارزش دارایی متوفی از 500 میلیون ریال بیشتر باشد. لذا اگر ارزش اموال این شخص از این مقدار کمتر باشد لزومی به انتشار آگهی در روزنامه ندارد.
گواهی انحصار وراثت نامحدود بعد از صدور بوسیله شورای حل اختلاف، در روزنامه کثیرالانتشار آگهی خواهد شد تا چنانچه اشخاص ثالث اعتراضی داشته باشند، بتوانند طی مدت یک ماه از تاریخ انتشار آگهی، این اعتراض را به شورای حل اختلاف اعلام نمایند. همچنین اگر اعتراضی از طرف اشخاص ثالث ثبت نشود، گواهی انحصار وراثت نا محدود قطعی خواهد شد.
اگر گواهی انحصار وراثت نامحدود مفقود و از دسترس خارج شود، می توان با مراجعه به شورای حل اختلافی که این گواهی را صادر نموده، برای انحصار وراثت مجدد اقدام نمود.
آیا تبدیل انحصار وراثت محدود به نامحدود امکان پذیر است؟
اگر وراث در ابتدا انحصار وراثت محدود را انجام داده و پس از آن، بنابر دلایلی متوجه شدند که میبایست انحصار وراثت نامحدود انجام دهند، میبایست یکی از وراث یا وکیل این افراد به شوای حل اختلاف شهر آخرین محل سکونت متوفی مراجعه نموده و مدارک مبنی بر دریافت گواهی انحصار وراثت نامحدود را ارائه دهند.
همانطور که پیشتر اشاره شد، مراحل انحصار وراثت نامحدود روند پیچیده تر و طولانیتری دارد و مستلزم صرف زمان بیشتری است.
نتیجه گیری
همانطور که در سرفصل های پیشین اشاره شد، یکی از اساسیترین تفاوتهای انحصار وراثت محدود و نامحدود در میزان اموال به جا مانده از متوفی است.
تفاوت دیگر نیز به انجام مراحل اداری مربوط میشود. با این وجود هر دو به مدارک مشابهی نیاز دارند اما انحصار وراثت نامحدود دارای مرحله ای است که با تائید شورای حل اختلاف میبایست در یکی از روزنامههای کثیر الانتشار لیست وراث به همراه میزانی که ارث میبرند منتشر شود.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون انحصار وراثت محدود و نامحدود پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.
اگر شما در شهر تهران زندگی میکنید میتوانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.