آشنایی با دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
پیش از راه اندازی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، تنها راه موجود برای ثبت دادخواست یا شکوائیه، مراجعه به مجتمع قضایی مربوطه بود. این روند علاوه بر زمانبر بودن، در برخی موارد نیز هزینه های بسیاری به همراه داشت.
بنابراین دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، با هدف سرعت بخشیدن و تسهیل امور مراجعین در کنار محاکم تأسیس شدند. این دفاتر روند رسیدگی به پرونده ها را سرعت بخشیده و با صرفه جویی در وقت و هزینه مراجعین، باعث افزایش رضایتمندی آنها شدند.
با توجه به اینکه امروزه، دادسراها و دادگاه ها نسبت به پذیرش شکواییه و یا دادخواست مراجعین به صورت حضوری امتناع می کنند و متقاضیان را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارجاع می دهند، در این مقاله سعی شده است، تا با ارائه تعریف مشخصی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به معرفی حوزه وظایف و اهداف راه اندازی آن بپردازیم.
پیشینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
قوه قضاییه مدت ها درصدد ارائه راهکاری به منظور مکانیزه کردن و تسهیل امور مراجعین بود. با همین هدف و در نظر داشتن سیاست های پنج ساله و قانون سلامت اداری و آیین دادرسی کیفری، در نهایت دفاتر خدمات الکترونیک قضایی را تاسیس کردند.
آیین نامه ارائه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در خرداد ماه سال 1391، از طرف رئیس قوه قضاییه تصویب گردید. همچنین دستورالعمل قوانین و شرایط راه اندازی، فعالیت و انحلال این دفاتر، در اجرای ماده 2 این آیین نامه، اطلاع رسانی شد. بنابر این آیین نامه، دفاتر خدمات قضایی در کوتاه ترین زمان در سراسر کشور تاسیس و راه اندازی شدند.
در نظر داشته باشید، آدرس کلیه دفاتر الکترونیک خدمات قضایی در وبسایت مرجع حقوقی ایران در دسترس می باشد.
اهداف دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
همانطور که در بالا اشاره شد این دفاتر به منظور کاهش مراجعه به دستگاه قضایی، سرعت بخشیدن روند پیگیری پرونده ها و صرفه جویی در زمان و هزینه متقاضیان و به دنبال آن جلب رضایت مردم از قوه قضاییه تاسیس شد.
طبق اطلاعات بدست آمده از مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، این دفاتر در جهت تسهیل ارائه خدمات قضایی و ایجاد فرصت های برابر، با هدف تحقق عدالت الکترونیک گام مهمی برداشته اند.
همچنین ارائه ابلاغیه های قضایی به شکل الکترونیکی نیز، در مقایسه با نمونه سنتی خود یک نوآوری در امر قضایی به حساب می آیند. این مورد نیز در جهت سرعت بخشیدن رسیدگی به پروندههای قضایی موثر واقع شد.
دلایل تاسیس دفاتر قضایی
مهم ترین دلایل تاسیس دفاتر قضایی در لیست زیر آورده شده است:
- کاهش زمان رسیدگی به مراحل دادرسی
- سرعت بخشیدن به امور جاری محاکم
- شفافسازی روند رسیدگی به پرونده
- کارآمدتر شدن نظام قضایی با تسریع روند امور
- بالا رفتن دقت و کیفیت در رسیدگی به امور
- افزایش رضایتمندی مراجعین از قوه قضاییه
- بهره مندی از فناوری های جدید در جهت رسیدگی به پروندهها
دفاتر قضایی چه خدماتی را ارائه می دهند؟
دفاتر خدمات قضایی با دریافت مجوز فعالیت از طرف قوه قضاییه در سراسر کشور راه اندازی شدند. بیشترین خدمات این دفاتر به ثبت نام سامانه ثنا و احراز هویت آن مربوط می شود.
علاوه بر این در حال حاضر متقاضیان می توانند، برخلاف گذشته با مراجعه به این دفاتر به منظور ثبت دادخواست و شکوائیه از هر نقطه کشور اقدام کنند.
در نظر داشته باشید، چنانچه مجتمع قضایی صلاحیت دار جهت رسیدگی به دعوای مراجعین در شهر دیگری قرار گرفته باشد، مشکلی در ثبت دادخواست و شکواییه در هر دفتر قضایی به وجود نمی آورد چرا که دادخواست یا شکوائیه برای دادسرا یا دادگاه مربوطه ارسال خواهد شد.
حوزه وظایف دفاتر خدمات قضایی
- ثبت دادخواستهای اولیه دادگاههای حقوقی، خانواده و شورای حل اختلاف ( توجه داشته باشید درخواست سازش به شکل الکترونیکی قابل ثبت نمی باشد و همچون گذشته به شکل دستی و بوسیله شورا ثبت می شود.)
- ثبت شکوائیه
- تنظیم واخواهی و تجدیدنظر آرای شورای حل اختلاف، دادگاه خانواده، مسائل حقوقی و کیفری
- تنظیم اعاده دادرسی مسائل حقوقی، فرجام خواهی و موارد مرتبط با دیوان عالی کشور
- تنظیم دادخواست بدوی دیوان عدالت اداری
- اعتراض به نتیجه نهایی دادسرا (مواردی شامل: منع و تعلیق تعقیب، توقف تحقیقات، دستور ضبط وجه الکفاله و وجه الوثاقه و…)
- اعتراض ثالث
- دعاوی طاری (مواردی همچون: دعوای تقابل، ورود و جلب ثالث)
- ارائه درخواست تامین دلیل و خواسته
- ثبت اظهارنامه (اخطار قانونی)
- ثبت لایحه (در آینده نزدیک)
- پیگیری روند ابلاغ الکترونیکی
- پیگیری آخرین وضعیت دادخواست، شکواییه، لایحه و یا اظهارنامه
- پیگیری موعد تشکیل دادگاه
- ثبت نام افراد حقیقی و حقوقی در سامانه قوه قضاییه
- تمدید پروانه وکلا
موارد تخلف وظایف دفاتر خدمات قضایی
مطابق با نظر قانونگذار و براساس ماده 37 آیین نامه اجرایی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و کانون آنها، موارد تخلف دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نیز تنظیم شده است. با توجه به این ماده، در لیست زیر به معرفی این موارد پرداخته ایم.
- عدم نصب هزینه خدمات در دفتر
- عدم حضور مدیر در دفتر در ساعت اداری و بدون داشتن دلیل موجه
- تاخیر در ارسال اطلاعات و آمار درخواستی به مراجع قانونی
- تاخیر غیر موجه و یا کوتاهی در ارسال یا ثبت اطلاعات و اسناد مربوطه در سامانه
- تاخیر یا ایجاد مشکل در سایر موارد مربوط به خدمات ارائه شده توسط این دفاتر
- عدم حضور در دورههای آموزشی مشخص شده توسط مرکز به شکل فعال
- تحویل ندادن قبض رسید وجوه به مراجعین
- عدم رعایت موارد ایمنی در نگهداری از اطلاعات و سامانه خدمات الکترونیکی قضایی مطابق مقررات اعلام شده از طرف مرکز
- رعایت نکردن موارد اخلاقی در مورد رفتار با مراجعین و همکاران.
- عدم همکاری با بازرسین
- تحویل ندادن کپی اسناد و اوراق به افرادی که مطابق با قانون حق دریافت آنها را دارند.
- سرباز زدن از واریز مبالغی که پرداخت آنها به حساب های تعیین شده الزامی می باشد.
- دریافت مبلغی بیشتر از هزینه های مصوب و مقرر شده از مراجعین.
- افشای اطلاعات مربوط به مراجعین به اشخاصی که مسئولیتی در این حوزه ندارند و رعایت نکردن حریم خصوصی این افراد.
- رعایت نکردن موارد دیگر مرتبط با قوانین و مقررات مربوط دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
ساعت کاری دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
براساس قوانین و دستور کار کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ساعت کاری این مراکز در سراسر کشور، از شنبه تا چهارشنبه 8 صبح الی 16 بعدازظهر تعیین شده است. در روزهای پنج شنبه نیز این دفاتر تا ساعت 13 آماده خدمت رسانی به متقاضیان می باشند. توجه داشته باشید که بعضی از دفاتر خدمات قضایی نسبت به حجم کاری زیاد، در بین ساعات 8 تا 14 باز می باشند و این زمان تا ساعت 16 و مطابق با نظر مدیر دفتر تمدید خواهد شد.
ثبتنام در سامانه خدمات الکترونیک به چه صورت است؟
جهت ثبت نام در سامانه خدمات قضایی الکترونیکی دو روش در دسترس می باشد:
روش اول:
به منظور استفاده از خدمات دفاتر قضایی الکترونیک در ابتدا می بایست در این سامانه ثبت نام کنید. پس از ثبت نام نیز شما می بایست به منظور احراز هویت به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید.
روش دوم:
شما می توانید در این روش با همراه داشتن مدارک شناسایی به یکی از دفاتر قضایی مراجعه کرده و به شکل حضوری مراحل ثبت نام را انجام دهید.
در نظر داشته باشید در حال حاضر و آنلاین شدن خدماتی از این دست حتی قادر خواهید بود تا مرحله احراز هویت را نیز به شکل آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام دهید.
پس از ثبت نام به هر شخص دارای یک نام کاربری و رمز عبور تعلق خواهد گرفت. به کمک این اطلاعات شما می توانید به سامانه مراجعه کرده و ابلاغیه ها و اطلاعیه های مرتبط با خودتان را دریافت کنید.
ثبت شکایت در سامانه دفاتر قضایی
همانطور که اشاره شد، ثبت شکایت در دفاتر خدمات قضایی به منظور جلوگیری از ازدحام و شلوغی دادگاهها انجام گرفت. با تاسیس این دفاتر، افرادی که قصد تنظیم دادخواست یا شکواییه دارند، به جای مراجعه به دادسرا به دفاتر قضایی سطح شهر مراجعه می کنند.
در این دفاتر کلیه مراحل با روندی آسان و سریع انجام می گیرد و سپس دریافت هزینه دادرسی به شکواییه پرداخت می شود. به منظور ارائه دادخواست به شکل الکترونیکی نیز رو راه پیش روی متقاضیان می باشد:
- استفاده از درگاه خدمات الکترونیک
در این روش متقاضی به شکل الکترونیک مسیر رسیدگی به درخواست را دنبال کرده و پس از ثبت نام و درج اطلاعات لازم کد رهگیری خود را دریافت می کند. با ارائه این کد رهگیری به نزدیک ترین دفتر خدمات الکترونیکی قضایی و پس از پرداخت نهایی به شکایت رسیدگی خواهد شد.
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی
در این روش به همراه مدارک شناسایی، قادر خواهید بود تا به نزدیک ترین دفتر خدمات قضایی مراجعه کرده و بعد از مرحله تشکیل پرونده رمز پنج رقمی خود را دریافت کنید. این رمز برای هر بار ورود به سامانه قابل استفاده است.
نتیجه گیری
دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یکی از مهم ترین و اساسی ترین پروژه های دستگاه قضایی بود که به منظور رسیدگی به دعاوی حقوقی خانوادگی، تجدیدنظر واخواهی و غیره راه اندازی شدند.
هدف اصلی از تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بی نیاز کردن متقاضیان از مراجعه به محاکم قضایی بود. بنابراین با تأسیس این دفاتر مردم برای تنظیم دادخواست یا شکواییه به جای مراجعه به محاکم یا دادسراها به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می کنند.
کارشناسان گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی سوالات شما عزیزان را درباره حوزه وظایف و اهداف تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی پاسخ دهند.