طلاق خلع | رجوع خلعی

آشنایی با طلاق خلع

در یک دسته بندی کلی، طلاق از منظر قانون به دو نوع طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم می شود. طلاق خلع نیز یکی از انواع طلاق بائن به حساب می آید.

این طلاق از دو رکن اساسی تشکیل شده است و با استناد به این دو رکن است که زن و شوهر می توانند از یکدیگر جدا شوند.

به طور کلی می توان گفت طلاق خلع زمانی انجام می شود که زن از شوهر خود بیزار بوده و برای جلب رضایت شوهر برای طلاق، مالی را به او می بخشد. این مال می تواند خود مهریه، معادل آن و یا مقداری کمتر یا حتی بیشتر از آن باشد.

به دلیل اهمیت آشنایی با انواع طلاق در این مقاله سعی شده است، تا ضمن معرفی طلاق خلع به شرایط و نحوه انجام آن بپردازیم.

طلاق خلع چیست؟

با استناد به نص ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی می توان گفت، طلاق خلع طلاقی است که در آن زن به دلیل کراهت از مرد، در ازای پرداخت مالی به او، طلاق می‌گیرد. به مالی که توسط زن به شوهر بخشیده می شود فدیه گفته می‌شود که می‌تواند دین، منفعت یا عین باشد.

درباره مقدار فدیه نیز قانون خاصی در نظر گرفته نشده است و میزان آن به صورت توافقی میان زوجین تعیین می شود. برای مثال نفقه و یا اجرت شیر دادن به فرزند در مدت زمان خاصی می‌تواند فدیه محسوب شود.

ارکان طلاق خلع چیست؟

به طور کلی، رکن اصلی انجام طلاق خلعی، کراهت زن از شوهر خود است. به طوریکه این کراهت و نفرت زن از شوهر به حدی باشد که ادامه زندگی مشترک برای زن غیر ممکن شود. در این شرایط زن برای طلاق، حاضر می شود تا بخشی از مهریه یا تمام آن و یا حتی بیشتر از مقدار مهریه را به شوهر خود ببخشد تا مرد به طلاق رضایت دهد.

در نظر داشته باشید طلاق خلع از مواردی است که مرد تحت هیچ شرایطی حق رجوع به زن را نخواهد داشت. اما زوجه می تواند در مدت عده به مابذل رجوع کند. در این صورت با رجوع زن به مهریه، نوع طلاق تغییر می کند و از طلاق خلعی به طلاق رجعی تبدیل خواهد شد. به همین ترتیب مرد نیز می تواند در مدت زمان عده به همسر خود رجوع کند.

رکن مهم دیگر برقراری طلاق خلع، بخشیدن مالی از طرف زن به شوهر است. میزان بخشش این مال نیز به توافقات زوجین بستگی دارد که طبیعتا برای انجام آن با یک وکیل مهریه مشورت نمایید.

شرایط رجوع در طلاق خلعی چگونه است؟

شرایط رجوع در طلاق خلعی به این صورت تعریف می شود که چنانچه زن بعد از بخشیدن مهریه، از تصمیم خود پشیمان شود و بخواهد مجددا به مهریه خود بازگردد می بایست در مدت عده به دفترخانه ای که صیغه طلاق در آن جاری شده است مراجعه کرده و رجوع خود به مهریه را اعلام کند. پس از آن امکان بازگشت مرد به زوجیت نیز فراهم خواهد شد.

رجوع زن به مهریه یک نوع اقدام حقوقی یک طرفه و از ایقاعات محسوب می شود. بنابراین مرد می بایست از رجوع زن به مهریه مطلع شود تا او نیز بتواند از حق بازگشت به زوجیت استفاده نماید. چنانچه زن در دادگاه یا براساس سند جداگانه ای حق بازگشت به مهریه را از خود سلب نماید این شخص نمی تواند به مابذل رجوع کند.

ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که زن تنها در مدت عده می تواند به مهریه و یا مالی که بخشیده است بازگردد. بنابراین پس از پایان مدت عده رجوع به مهریه امکان پذیر نمی باشد.

طلاق خلع چه آثاری دارد؟

 همانطور که در مقدمه مقاله اشاره شد، طلاق در یک دسته بندی کلی به دو نوع طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم می‌شود. ویژگی مهم طلاق رجعی این مورد است که شوهر در مدت عده حق رجوع به همسر خود را دارد و چنانچه در این مدت رجوع کند، رابطه زوجیت بین طرفین اعاده خواهد شد.

این درحالی است که در طلاق بائن، شوهر حق رجوع ندارد. بنابراین رابطه زوجیت پس از جاری شدن خطبه طلاق به کلی قطع می‌شود. دلیل در نظر گفتن چنین موقعیتی در قانون، کراهت بین زن و شوهر در طلاق بائن است. طلاق خلع نیز نوعی طلاق بائن به شمار می آید که با کراهت زن از شوهرش محقق خواهد شد.

توجه داشته باشید در طلاق خلع نیز همچون اشکال مختلف طلاق مواردی همچون تراضی و ایجاب و قبول طرفین الزامی است و تا حدی به ایقاع شباهت دارد.

طلاق خلعی نوبت اول و دوم به چه معناست؟

همانطور که از عنوان این طلاق مشخص است در صورتیکه طلاق برای بار اول انجام گیرد، طلاق خلع نوبت اول نام گذاری می شود. و اگر طلاق خلع برای بار دوم انجام شود در حکم طلاق، عنوان طلاق خلعی نوبت دوم درج خواهد شد.

آیا حق دریافت نفقه در طلاق خلعی همچنان برقرار است؟

واضح است که در طلاق خلعی که زن برای طلاق از حق مهریه خود گذشته است دریافت نفقه جایی ندارد. بنابراین بعد از طلاق حق دریافت نفقه زن اسقاط خواهد شد. این در حالی است که در طلاق رجعی حق دریافت نفقه زن پس از طلاق و تا پایان مدت انقضای عده برقرار خواهد بود.

حق دریافت مهریه زن در طلاق خلعی به چه صورت است؟

در طلاق خلعی زوجه حق دریافت تمام موارد درج شده در عقدنامه را ندارد. چرا که یکی از ارکان مهم طلاق خلعی بخشیدن تمام مهریه و یا بخشی از آن می باشد. بنابراین زوجه نمی تواند مهریه را تمام و کمال دریافت نماید.

آیا نگه داشتن عده در طلاق خلعی ضرورت دارد؟

با استناد به ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی زوجه در طلاق خلعی ملزم به نگه داشتن عده می باشد. مدت زمان در نظر گرفته شده برای آن نیز سه طُهر یا سپری شدن سه دوره پاکیزگی است.

چنانچه زن باردار باشد نیز نگه داشتن عده تا هنگام وضع حمل ضروری می باشد. همچنین توجه داشته باشید در صورتیکه زوجه باکره و یا یائسه باشد نیازی به نگه داشتن عده نمی باشد و زن می تواند به محض طلاق خلع نسبت به ازدواج مجدد اقدام نماید.

طلاق خلع چه مراحلی دارد؟

براساس قانون حمایت از خانواده زن در گام نخست به منظور دادخواست طلاق خلع می بایست به دادگاه خانواده محل زندگی خود مراجعه نماید. سپس دادخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه نموده و هزینه دادرسی را نیز پرداخت کند.

پس از این مرحله دادگاه برای او نوبت تعیین می‌کند و جهت رسیدگی به پرونده موعد مشخصی را به زوجین ابلاغ می نمایند.

در جلسه رسیدگی زن و شوهر به نوبت اظهارات و نظرات خود را عنوان می‌کنند و دادگاه در همان جلسه و یا جلسات بعدی، نسبت به صدور حکم طلاق اقدام می نماید.

طلاق خلع چقدر طول میکشد؟

چنانچه دادگاه حکم طلاق زن را صادر نماید، مرد تا ۲۰ روز از زمان صدور این حکم فرصت دارد تا اعتراض خود را به دادگاه تجدیدنظر اعلام نماید. در صورتیکه دادگاه تجدید نظر نیز حکم طلاق را صادر نماید و یا اعتراضی وجود نداشته باشد، حکم طلاق قطعی شده و زوجه می‌تواند با جاری شدن صیغه طلاق از مرد جدا شود.

 توجه داشته باشید، که حکم طلاق زوجه امکان فرجام‌خواهی دارد. بنابراین مرد مجاز می باشد تا پس از صدور حکم بوسیله دادگاه تجدیدنظر رسیدگی برای باز سوم را به دیوان عالی کشور بسپارد. در این مواقع دیگر حکم دیوان عالی نهایی خواهد بود و مرد حق ندارد برای بار چهارم مجددا درخواست رسیدگی دهد.

چنانچه طلاق به درخواست زن و با ارائه دلایل موجه و بخشیدن بخشی از مهریه انجام گیرد به دلیل اینکه مراحل طلاق دارای سه مرحله بدوی، تجدیدنظر و فرجام خواهی است پس از صدور حکم طلاق در دادگاه بدوی، مرد در مدت بیست روز می تواند نسبت به حکم صادر شده اعتراض کرده و درخواست تجدیدنظر نماید.

علاوه براین پس از صدور رای در دادگاه تجدیدنظر همچنان فرصت اعتراض به حکم که همان فرجام خواهی می باشد را دارا می باشد.

در نظر داشته باشید روند طلاق خلعی در صورت اعتراض مرد به 8 ماه تا 1 سال زمان نیاز دارد. اما اگر زن بتواند با بخشش تمام یا قسمتی از مهریه رضایت شوهرش را جلب نماید در این صورت مسیر طلاق کوتاهتر خواهد شد. همچنین راهنمایی و دریافت مشاوره از یک وکیل خانواده می تواند پروسه طلاق خلعی را کوتاهتر و ساده تر نماید.

مطالب مفید جهت مطالعه بیشتر:

ازدواج سفید

باطل کردن صیغه محرمیت

صیغه نامه محضری

نکاح منقطع

نکاح شغار

نکاح متطعه

نتیجه گیری

همانطور که در مقاله پیش رو به تفصیل توضیح داده شد با در نظر داشتن ماده 1146 قانون مدنی طلاق خلع اینگونه تعریف شده است ” طلاق خلع نوعی از طلاق به شمار می آید که زن به دلیل کراهتی که از شوهر خود دارد، در ازای مالی که به وی می بخشد درخواست طلاق می دهد. به طوریکه مال مزبور به اندازه عین مهر یا معادل آن یا بیشتر یا کمتر از مهریه باشد ” .

بنابراین در این نوع از طلاق، زن با بخشش مالی از بند زوجیت رها خواه شد؛

در نظر داشته باشید، در طلاق خلع قبل از جاری شدن صیغه طلاق و پس از اعطای مال به مرد و یا حتی پس از طلاق در زمان عده، زن مجاز می باشد تا به بذل رجوع کند. در این حالت طلاق خلع را به طلاق رجعی تبدیل خواهد شد. به همین ترتیب در مدت عده نیز مرد می‌تواند به زن رجوع کند.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون طلاق خلع پاسخ داده و با ارائه مشاوره وکلای متخصص پروسه طلاق شما را در کوتاهترین و سریعترین زمان ممکن به پایان برساند.