نکات قانونی مهم در مورد قرارداد و اسناد مالی

اسناد مالی و بررسی نکات حقوقی مهم در مورد قراردادها

نخستین شرط برقراری یک رابطه حقوقی مطمئن میان طرفین، به تنظیم درست و اصولی قرارداد مربوط می شود. برای این منظور، نکات حقوقی بسیاری پیش بینی شده است که آشنایی با آنها ضروری است.

بنابراین توجه به نکات حقوقی، مهم ترین موضوع در تنظیم و انعقاد هر نوع قرارداد، اسناد مالی، پیمان و توافق، عهد نامه، معامله و… محسوب می شود. این نکات حقوقی مهم به مواردی همچون نکات ماهوی فنی و نکات عمومی و شکلی قابل تقسیم هستند.

با در نظر داشتن این موارد، اهمیت تنظیم قرارداد و یا اصلاح و تعدیل آن به وسیله وکیل تنظیم قراردادها تعیین می شود. چرا که انواع قراردادهای ملکی و ساختمانی و مواردی همچون مشارکت در ساخت و ساز و پیش فروش و پیش خرید همچنین قراردادهای تجاری و قراردادهای مربوط به شرکت ها و سهام و قراردادهای دیگر، دارای پیچیدگی هایی هستند که رعایت و در نظر داشتن نکات مهم درباره آنها واجب و الزامی است.

به دلیل اهمیت آشنایی با نکات قانونی مهم در مورد قرارداد و اسناد مالی، در مقاله پیش رو قصد داریم ضمن معرفی انواع قرارداد و شرایط انعقاد آن به کلیه سوالات شما در اینباره پاسخ دهیم.

قرارداد چیست؟

با استناد به ماده ۱۸۳ قانون مدنی اسناد مالی، عقد یا قرارداد به معنای تعهد یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر در مورد امری است که مورد قبول آنها واقع شود. به معنای دیگر، یک قرارداد بیانگر اراده طرفین جهت ایجاد یک اثر حقوقی به همراه قبول تعهدات و مسئولیت‌های وابسته به آن است.

توجه داشته باشید، نقض شروط و بندهای قرارداد نه تنها ضمانت‌آور است، بلکه از اعتبار و حمایت قانونی نیز برخوردار است. قراردادها نسبت به طرفین معامله، موضوع و تعهدات، شامل موارد بسیاری می شوند. در واقع قرارداد در جایی است که کلیه مذاکرات اولیه به نتیجه رسیده و حالت رسمی و قانونی به خود می گیرد.

در معنای کلی می توان گفت، قرارداد به عنوان یک سند حقوقی برای همه افراد قابل استناد می باشد و طرفین معامله با در دست داشتن آن به دلایل بیشتری برای مطالبه تعهدات طرف دیگر نیاز ندارند.

مطالعه پیشنهادی : دعاوی چک و اسناد مالی

تنظیم قراردادها و اسناد مالی چه مزایایی دارد؟

در گذشته، قراردادها به صورت شفاهی منعقد می‌شد، که به دلیل وجود ابهامات برای طرفین، ایجاد مسائل و مواردی همچون شکایت و مراجعه به دادگاه را به همراه داشت. در برخی موارد نیز با وجود اینکه قراردادها به صورت کتبی نوشته می شدند، اما به دلیل عدم رعایت اصول نگارشی در حین کار همچنان منجر به ایجاد مسائل حقوقی بسیاری می شد.

اما امروزه افراد نسبت به این موضوع آگاهی دارند که برای انجام کار و وظیفه ای، می بایست قراردادهای خود را با رعایت اصول و قواعد صحیح را نوشته و امضا کنند تا در آینده درگیر مسائل حقوقی پس از آن نشوند. لذا آشنایی با متن قراردادها و کسب مهارت و تجربه کافی جهت نگارش متن قرارداد به شکل درست و اصولی، از حائز اهمیت ترین موارد جهت موفقیت در قراردادنویسی و مسائل حقوقی است.

انواع قراردادها شامل چه مواردی می شوند؟

قراردادها دارای انواع مختلفی هستند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرارداد استخدام
• قرارداد پیش فروش آپارتمان
• قرارداد مشارکت در ساخت
• قرارداد مشارکت مدنی
• قرارداد اجاره و خرید و فروش
• قرارداد پیمانکاری

به طور کلی قراردادها می بایست متناسب با نیاز هر کسب و کاری تنظیم شوند. لذا نمونه قراردادهای از پیش تنظیم شده نمی تواند نیازهای طرفین را به طور جامع و دقیق برطرف نماید.

به همین دلیل جهت تنظیم یک قرارداد حرفه ای مراجعه به متخصصین این حوزه الزامی می باشد تا از متضرر شدن شخص و صرف هزینه و زمان اضافی وی در آینده جلوگیری شود. با این وجود در تنظیم قراردادها اصول کلی و عمومی وجود دارد که در ادامه مقاله به آنها خواهیم پرداخت.

تنظیم درست و اصولی قرارداد چه شرایطی دارد؟

براساس ماده 190 قانون مدنی برای تنظیم درست و اصولی قرارداد برقراری چهار شرط اساسی الزامی است:

• قصد و رضای طرفین
• اهلیت طرفین
• مشخص بودن موضوع معامله
• مشروعیت معامله

نحوه تنظیم قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی

مهم‌ترین مساله در زمان تنظیم قرارداد اسناد مالی توجه به عنوان مناسب برای آن است؛ چرا که با انتخاب عنوان مناسب، محدوده تعهدات و مفاد قرارداد تعیین خواهد شد.

موضوع مهم دیگر، توجه به طرفین قرارداد است که می تواند از اشخاص حقیقی یا حقوقی تشکیل شود. در نظر داشته باشید ثبت مشخصات کامل طرفین در متن قرارداد الزامی می باشد.

• تنظیم قرارداد با اشخاص حقوقی
  برای این منظور ذکر نام شخص حقوقی، شماره ملی و نشانی آن در متن قرارداد ضروری می باشد. بنابراین چنانچه یکی از طرفین قرارداد، شخصی حقوقی همچون شرکت باشد، قرارداد تنظیم شده، برای همان شرکت به حساب می آید و نه برای مدیران شرکت. لذا مسئولیت اجرای تعهدات قرارداد، تنها با همان شرکت است مگر اینکه خلاف آن در قرارداد آورده شود.
  همچنین به دلیل اینکه بررسی درستی این اطلاعات الزامی است، در مورد شخص حقوقی نیز می بایست مواردی همچون: اساسنامه و حق امضاداران شرکت، آگهی تاسیس شرکت، آگهی ثبتی آخرین تغییرات شرکت مورد بررسی قرار بگیرد.
  علاوه براین در هنگام تنظیم قرارداد با اشخاص حقوقی، می بایست با بررسی اساسنامه شرکت و آگهی آخرین تغییرات موجود در آن، مشخص شود که آیا شرکت مربوطه در محدوده موضوع فعالیت خود تصمیم به انعقاد قرارداد دارند یا خیر؟ همچنین معلوم شود چه افرادی دارای نمایندگی و حق امضای اسناد و قرارداد برای شرکت هستند.
• تنظیم قرارداد برای اشخاص حقیقی
  جهت توصیف شخص حقیقی نیز ذکر مواردی همچون: نام و نام خانوادگی، مشخصات هویتی و آدرس ضروری است.
  بنابراین اگر بنا به دلایلی تغییری در اطلاعات طرفین قرارداد به وجود بیاید، می بایست این موضوع در قرارداد آورده شود اما به دلیل اینکه نمی توان تغییری در متن قراداد امضا شده به وجود آورد، این مساله در پیوست قرارداد ثبت خواهد شد.
  در تنظیم قرارداد با اشخاص حقیقی نیز می بایست به موضوع اهلیت طرفین توجه نمود.

موضوع و مدت قرارداد

موضوع قرارداد می بایست دارای ارزش اقتصادی باشد و در هنگام تنظیم قرارداد در دسترس و مشخص باشد. علاوه براین امکان تسلیم مال موضوع قرارداد وجود داشته باشد.

به طورکلی موضوع، بیانگر محدوده قرارداد و تعهدات طرفین است. همچنین مدت قرارداد نسبت به توافق طرفین متفاوت خواهد بود. در این بند، تاریخ شروع و پایان قرارداد به صورت دقیق آورده خواهد شد و امکان دارد تاریخ انجام کار با تاریخ تنظیم قرارداد متفاوت باشد.

محل تنظیم قرارداد

مشخص بودن محل تنظیم قرارداد اسناد مالی نیز، از مواردی است که در هنگام تنظیم قرارداد می بایست مورد توجه قرار گیرد. چراکه براساس قانون آئین دادرسی مدنی محل تنظیم قرارداد نقش مهمی در تشکیل دادگاه صالح رسیدگی به اختلاف ناشی از قرارداد دارد.

علاوه بر این، مشخص بودن محل انجام تعهدات نیز می بایست در برخی از قراردادها رعایت شود. مخصوصا در قراردادهایی که موضوع آن ها به ارائه خدمات یا تحویل کالا مربوط می شود.

توجه داشته باشید، مبلغ قرارداد نیز می بایست به صورت دقیق و قطعی مشخص شود. بنابراین نحوه پرداخت مبلغ قرارداد نسبت به توافق طرفین می تواند به صورت نقدی یا اقساط در نظر گرفته شود.

نکات مهم در تنظیم قراردادها و اسناد مالی

• پیش از تنظیم قرارداد اسناد مالی توجه به اهلیت و صلاحیت طرفین الزامی است.
• توصیه می شود قبل از انعقاد قرارداد چند جلسه مذاکره بین طرفین برگزار شود؛
• قراراداد می بایست جامع و کامل باشد. به این معنا که می بایست کلیه جزئیات مورد اهمیت در آن ذکر شود.
• قرارداد می بایست به شکل ساده و خلاصه تنظیم شود. لذا توضیحات اضافی و طولانی بودن قرارداد به جز اینکه بار روانی منفی برای طرفین دارد، امکان دارد باعث به وجود آمدن تعهدات ناخواسته ‌ای برای آنها شود. بنابراین هرچقدر به شکل ساده‌تر به شرح مطالب پرداخته شود، امکان به وجود آمدن تفاسیر متعدد کمتر خواهد بود؛
• برای آنکه از همان آغاز از به وجود آمدن سوء برداشت‌ در قرارداد جلوگیری شود می بایست در ماده‌ای تحت عنوان تعاریف در قرارداد به مفاهیم کلیدی قرارداد اشاره شود.
• با وجود اینکه اصل بر آزادی قراردادها است و توافق افراد اولویت قرار گرفته است، اما توافقات قراردادی نمی‌توانند مخالفت صریحی با قانون داشته باشند.
• اگر موضوع قراردادی دارای حساسیت باشد و ترس افشای اطلاعات مهمی در آن وجود داشته باشد می بایست حتما به ماده مربوط به محرمانگی و عدم رقابت در قرارداد اشاره شود ؛
• یکی دیگر از اصول مهم قرارداد نویسی، سادگی و قابل فهم بودن قرارداد نوشته شده برای افراد دیگر است. منظور از شخص ثالث، داور، کارشناس، وکیل و قاضی است. به دلیل اینکه اگر اختلافاتی میان آنها به وجود آید این افراد می توانند برای حل آن اقدام نمایند ؛
• در یک قرارداد حرفه ای، می بایست کلیه ریسک های احتمالی مورد پیش بینی قرار گیرد.

نتیجه گیری

همانطور که اشاره شد توجه به نکات حقوقی مهم در مورد قراردادها، اسناد مالی و نحوه نوشتن متن قرارداد یکی از مهارت‌های مورد نیاز برای افراد است که می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر سرنوشت افراد، شرکت‌ها و کسب و کارها داشته باشد.

رعایت نکات فنی و ماهوی در تنظیم قراردادها نیز از مواردی است که بیشتر به وکیل تنظیم کننده قرارداد ارتباط دارد. همچنین نکات عمومی و شکلی در قراردادها نیز از مواردی است که پیش از انعقاد قرارداد مورد توجه قرار می گیرد. بنابراین علاوه بر وکیل قرارداد، همه افراد ملزم به آشنایی با آنها هستند.
از آنجایی که این اقدام دارای جزئیات و نکات بسیاری است که چالش‌های زیادی را برای افراد به دنبال دارد لذا مراجعه به یک مشاور حقوقی می تواند از به وجود آمدن مشکلات احتمالی جلوگیری نماید.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه پرسش های شما پیرامون نحوه تنظیم قرارداد، اسناد مالی و نکات مرتبط با آن پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان13 و پرونده های موفق اسناد مالی طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما می‌توانید به کمک وکیل پایه یک دادگستری مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.

مطالعه بیشتر:

چک برگشتی در قانون جدید چک