یکی از عواملی که سبب می شود زوجه نسبت به جدایی از زوج اقدام نماید، عسر و حرج زن یا به وجود آمدن وضعیتی است که ادامه زندگی را برای زوجه دشوار سازد. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه و مصادیق آن خواهیم پرداخت.
عسر و حرج زن چیست؟
به طور کلی عسر در لغت به معنای تنگی، سختی و دشواری و حرج به معنای تنگی و فشار است. به عبارت دیگر، عسر و حرج ضرر و مشقت شدید یا فاحشی است که عادتأ قابل تحمل نباشد. در روابط میان زوجین هر عملی که شخص را به تنگنا و سختی انداخته و انجام یا تحمل آن را برای وی سخت و دشوار سازد عسر و حرج نامیده می شود. در صورتی که زن بتواند عسر و حرج در زندگی مشترک را در دادگاه اثبات نماید می تواند از همسر خود طلاق بگیرد.
مصادیق عسر و حرج چیست؟
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که عسر و حرج دارای چه مصادیقی است و در چه شرایطی زن می تواند اداعای عسر و حرج نماید؟ به طور کلی مصادیق عسر و حرج زن را می توان به صورت زیر شرح داد:
- ترک زندگی توسط شوهر حداقل به مدت شش ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب بدون عذر موجه.
- اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا ابتلای او به مشروبات الکلی و امتناع زوج از ترک آنها یا عدم امکان الزام شوهر به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. (در صورتی که زوج به تعهداتش عمل نکند و یا پس از ترک دوباره به مصرف مشروبات الکلی یا موادمخدر روی آورد با درخواست زوجه طلاق انجام خواهد.)
- محکومیت قطعی شوهر به پنج سال حبسیا بیشتر.
- ضرب و جرح یا فحاشی یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زن قابل تحمل نباشد.
- ابتلاء شوهر به بیماری های صعب‌العلاج روانی یا مسری یا هر عارضه صعب‌العلاج دیگر که زندگی مشترک را مختل کند مثل بیماری سارس یا ایدز.
از سوی دیگر، در مجموع مهمترین مصادیق عسر و حرج را مى توان ناشى از سه عامل دانست. این عوامل عبارت اند از:
- عوامل طبیعى یا حقیقى:
- اعتیاد که با تغییر وضعیت طبیعى و ارگانیکى شخص، جسم و روح او را تغییر داده و شرایط بنیادین زمان عقد را از بین برد.
- عقیم بودن مرد
- جلوگیرى از بچه دار شدن، به گونه ای که مرد به صورت غیرمنطقى مانع از بچه دار شدن زن مى گردد.
- عوامل خارجى و واقعى
- حبس طولانى
- غیبت طولانى و ترک خانواده
- عوامل شخصى
- استنکاف از پرداخت نفقه؛ اگر مردی طبق ماده ۱۱۲۹ قانون مدنى مرتکب ترک انفاق گردد، زن به استناد این ماده مى تواند، از دادگاه تقاضاى طلاق نماید.
- سوء معاشرت
- زناشویى غیرمتعارف
- اکراه شدید
- اختلاف سنى زیاد
- ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول
- جنون در صورتى که از موارد فسخ نباشد
- عدم رعایت شغل متناسب با حیثیت خانوادگى زوجه
- عقیم بودن مرد و بچه دار نشدن در طول ۵ سال و دهها یا صدها مورد دیگر مى تواند از مصادیق عسر و حرج به حساب آید.
چگونه می توان عسر و حرج زن را اثبات نمود؟
یکی از مهمترین و دشوار ترین بخش هایی که پیرامون بحث عسر و حرج زن مطرح می شود مسئله اثبات آن است تا به واسطه آن بتوان قاضی را برای صدور حکم طلاق مجاب کرد.
به عنوان مثال، اثبات «ترک انفاق» که موجب تنگدستی و قرار گرفتن زن در وضعیت عسر و حرج میشود، با ادله‌ی متعدد مانند حکم قطعی مبنی بر الزام بر تأدیه‌ی نفقه، حکم قطعی کیفری مبنی بر ترک انفاق توسط زوج به استناد ماده‌ی ۵۳ قانون حمایت از خانواده امکان‌پذیر است.
همچنین در خصوص موضوع عسر و حرج به واسطه‌ی اعتیاد همسر که در بند دیگری ذکر شده است، چنانچه در این رابطه حکمی مبنی بر محکومیت زوج صادر یا پرونده‌ی قضایی مطرح باشد یا استناد به سوابق بستری شدن زوج در کمپ‌های ترک اعتیاد وجود داشته باشد، همه این موارد می تواند ادلهای جهت اثبات عسر و حرج زن به خاطر اعتیاد تلقی شود.
در خصوص اثبات عسر و حرج به‌واسطه‌ی سوءِرفتار زوج، سوابق شکایت از زوج توسط زوجه یا احکام صادره در این خصوص احراز عسر و حرج توسط دادگاه را سهل‌تر خواهد کرد، زیرا برعهده‌ی مدعی یا زوجه است تا با تمسک بر ادله‌ی اثبات دعوی به اثبات امور موضوعی بپردازد و بتواند عسر و حرج خود را در دادگاه ثابت کند و در این بین وجود احکام قضایی و کیفری راه را برای اثبات عسر و حرج هموارتر میکند.
در پایان لازم به ذکر است طلاق به واسطه‌ی عسر و حرج از جانب مرد قابل رجوع نیست.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی خانواده می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط:
طلاق در دوران عقد و نکات قانونی که باید درباره آن بدانید
ترک انفاق چیست و چه نکاتی را باید درباره آن بدانیم؟
تمکین زن از شوهر و نکات قانونی آن چیست؟
استرداد جهیزیه و نکات قانوی که که باید درباره آن بدانیم
