یکی از حقوق زن پس از ازدواج دریافت نفقه از سوی مرد می باشد. در صورتی که مرد از پرداخت نفقه سر باز زند ترک انفاق صورت گرفته است. و زن می تواند با مشاوره با وکیل خانواده یا وکیل طلاق ، شکایت کند .
در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.
ترک انفاق چیست؟
یکی از دعاوی رایج در حوزه خانواده دعوی مربوط به عدم پرداخت نفقه یا ترک انفاق از جانب زوج به زوجه می باشد. نفقه یکی از حقوق قانونی زن پس از ازدواج به شمار می رود و مرد موظف به تامین و پرداخت آن می باشد. در صورتی که مرد از پرداخت آن به زن خودداری نماید ترک انفاق صورت گرفته است. برای درک بهتر این مفهوم لازم است پیش از هر چیز به تعریف نفقه بپردازیم.
نفقه چیست؟
به طور کلی نفقه در لغت به معنای هزینه، خرج روزانه زن معرفی شده است. این هزینه ها شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن مانند هزینه های درمانی و بهداشتی، مسکن، لباس، عذا، وسایل خانه و… میشود که وظیفه تامین آنها با شوهر می باشد.
در اینجا ذکر این نکته الزامی است که تمکن مالی زوجه نقشی در وجوب نفقه وی نداشته و حتی اگر زوجه ثروتمند بوده و نیازی به پرداخت نفقه از جانب زوج نداشته باشد ، باز هم واجب النفقه است و به همین دلیل میتواند نفقه زمان گذشته را از زوج مطالبه نماید. به عبارت دیگر، نفقه مانند دینی است که بر عهده زوج قرار گرفته و تا پرداخت آن، مدیون زوجه باقی خواهد ماند.
مطالعه بیشتر :
از منظر حقوقی و بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز نفقه این چنین تعریف می شود :
«کلیه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن اعم از مسکن ، پوشاک ، غذا، لوازم منزل و هزینههای درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا بیماری.»
در چه شرایطی زن مستحق دریافت نفقه است؟
طبق ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران دو شرط اساسی برای الزام پرداخت نفقه از جانب زوج به زوجه وجود دارد که در صورت تحقق آنها زن مستحق دریافت نفقه می باشد. این شرایط عبارت اند از:
-
دائمی بودن عقد نکاح: عقد نکاح میان زوجین باید دایمی باشد و در غیر این صورت نفقه به زن تعلق نمی گیرد. به بیان بهتر در عقود موقت (مگر اینکه در عقدنامه شروطی ذکر شده باشد) ، نفقه ای به زوجه تعلق نمی گیرد.
-
تمکین زوجه از زوج: طبق قانون عدم تمکین عام و خاص زوجه از زوج سبب از بین رفتن حق زوجه در خصوص نفقه می شود و طرح شکایت ترک انفاق از جانب دادگاه رد می شود. بنابراین، لازم است تا زن برای دریافت نفقه از همسر خود تمکین کند.
روند شکایت کیفری ترک انفاق چیست؟
طبق ماده ۶۴۲ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: «هر مردی با برخورداری از استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع نماید، دادگاه او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می نماید.»
بنابراین، طبق آنچه قانون مطرح کرده است در صورتی که زن استحقاق دریافت نفقه را داشته باشد و مرد از پرداخت آن خودداری نماید می تواند در دادگاه طرح شکایت ترک انفاق کند.
در شکایت ترک انفاق نیز مانند هر نوع شکایت دیگری زن به عنوان خواهان (شاکی) باید وقوع جرم ترک انفاق را اثبات کند.
راه های اثبات شکایت ترک انفاق هم مانند شکایت های دیگر شیوه هایی کاملا مشخص است. مثلا در مواردی که زن مدعی است همسرش او را از خانه بیرون کرده یا مدتی است به او نفقه نداده، این مساله در صورتی برای دادگاه اثبات می شود که یا همسر زن در محضر دادگاه به این مساله اقرار کند و این اتهام را بپذیرد یا این که شهود معرفی شده از سوی زن به دادگاه این موضوع را تایید کنند. شاهدان هم شرایط خاصی دارند. این شرایط عبارت اند از:
- از بستگان نزدیک زوجه نباشند.
- از موضوع عدم پرداخت نفقه از جانب متهم به صورت کامل مطلع باشند.
- مدارک شناسایی شاهدین جهت احراز هویت در دادگاه الزامی می باشد.
در این شرایط شهود شهادت می دهند که از وضعیت زندگی خواهان مطلع هستند و می دانند او به دلیل پرداخت نکردن نفقه از سوی همسرش در سختی و مشکل است.
در مواردی هم که شهود حاضر به حضور در دادگاه و ادای شهادت نباشند، دادیار پرونده دستور می دهد تا کلانتری محل تحقیقات مورد نیاز را تکمیل و پرونده را برای دادسرا ارسال کند.
لازم به ذکر است ترک انفاق از جرایمی کیفری به شمار می آید که قابلیت استمرار و تکرار دارد و به همین دلیل زوجه این حق را دارد که در هر زمانی نسبت به طرح دعوی به علت عدم پرداخت نفقه از سمت همسر اقدام نماید. به عبارت دیگر، این جرم به دفعات قابل شکایت کیفری است.
مجازات ترک انفاق چیست؟
در صورتی که مرد از پرداخت مخارج متعارف خویشان خود، امتناع ورزد جرم ترک انفاق تحقق پیدا میکند. بنابراین، ارتکاب به این جرم مجازاتی را نیز به دنبال دارد.
با این حال، برای تحقق این جرم، باید شرایطی که پیش از این به عنوان مقدمه های پدید آمدن این تکلیف نام بردیم به وجود آید؛ به عنوان مثال باید وضع مالی خوبی داشته باشد و خویشاوند دیگر از شرایط مالی مناسب برخوردار نبوده و نتواند با اشتغال به شغلی هزینههای زندگی خود را تامین کند.
در صورت وجود این شرایط، کسی که از پرداخت نفقه اشخاص واجبالنفقه خودداریی کند به حبس تعزیری درجه ۶۶ یا به زبان ساده تر بیش از شش ماه تا دو سال حبس محکوم خواهد شد.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی خانواده می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط:
طلاق غیابی و روند قانونی آن چیست؟
طلاق در دوران عقد و نکات قانونی که باید درباره آن بدانید
ازدواج موقت و قوانین مرتبط با آن چیست؟
تمکین زن از شوهر و نکات قانونی آن چیست؟