کلاهبرداری یکی از مهمترین جرایمی است که در حقوق ایران مورد جرم انگاری قرار گرفته است. به این معنا که شخص با به کارگیری روشهای متقلبانه و با هدف فریب طرف مقابل، نسبت به تصاحب اموال وی اقدام مینماید.
امروزه کلاهبرداری آنلاین با ترفندهای مختلف انجام میپذیرد که از جمله متداولترین آن میتوان به جرم کلاهبرداری مثلثی اشاره نمود.
به دلیل اینکه در سالهای اخیر و با رشد پیشرفت و تکنولوژی، انواع کلاهبردای اینترنتی، از جمله کلاهبرداری در فضای مجازی رشد چشم گیری داشته است، توصیه میشود افراد به منظور جلوگیری از وارد شدن ضرر و زیان، با چیستی و ماهیت جرم کلاهبرداری مثلثی و حکم قانونی و مجازات آن آشنا باشند.
کلاهبرداری مثلثی چیست؟
با استناد به ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری در خصوص جرم کلاهبرداری میتوان گفت:
“هر شخص که با حیله و تقلب افراد را به وجود شرکت ها یا تجارت خانه ها یا کارخانجات یا موسسات موهوم و یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقعی امیدوار کند و یا از حوادث و اتفاقات غیر واقع بترساند و یا اسم و عنوان جعلی برای خود در نظر بگیرد و به یکی از موارد ذکر شده و یا روشهای تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا قبوض یا مواردی از این دست را تصاحب کرده و به این روش مال دیگری را تحصیل کند، کلاهبردار به شمار میآید.”
جرم کلاهبرداری مثلثی، نیز از نظر ماهیت تفاوتی با این تعریف ندارد، بجز این که جرم کلاهبرداری مثلثی، به طور کلی در مسیر اینترنت و در زمان خرید و فروش کالا و خدمات آنلاین صورت میگیرد.
انواع کلاهبرداری مثلثی
به طور کلی در کلاهبرداری مثلثی، شخص آگهی فروش فرد دیگری (فروشنده واقعی) را منتشر کرده، و به این روش برای خود مشتری هایی بدست میآورد. به همین ترتیب، زمانی که مشتری قصد واریز وجه به حساب کلاهبردار یا همان فروشنده غیر واقعی را دارد، مجرم، اطلاعات بانکی فروشنده واقعی را در اختیار خریدار قرار می دهد.
بعد از آن که خریدار هزینه کالا را پرداخت کرد و فیش واریز را برای مجرم ارسال نمود، شخص کلاهبردار، فیش واریزی خریدار را به عنوان فیش واریزی خود برای فروشنده واقعی ارسال مینماید و به جای خریدار کالای خریداری شده را دریافت میکند. این نوع کلاهبرداری، در اصطلاح کلاهبرداری مثلثی نامیده میشود.
همانطورکه اشاره شد کلاهبردار با باز نشر آگهی است و با تقلب و نیرنگ به صورت غیرقانونی دارایی و سرمایه افراد جامعه را تصاحب میکند. این موارد شامل: کلاهبرداری با کارت بانکی، کلاهبرداری با ارسال پیامک های دروغین، راهاندازی سایتهای تقلبی، استفاده از ایمیلهای فیشینگ و… می باشد.
مجازات جرم کلاهبرداری مثلثی
بر اساس ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری، به طور کلی کلاهبرداران را مجرم به شمار آورده و این افراد را بجز مجازات رد اصل مال به صاحب آن، و مجازات حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جریمه نقدی معادل با مالی که بدست آورده است؛ محکوم مینماید.
چنانچه مجرم و جرم کلاهبرداری مثلثی شرایط موجود در ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری از جمله عدم سوء سابقه را دارا باشد، جرم این شخص قابل گذشت بوده و براساس قانون، حداقل و حداکثر مجازاتهای حبس تعزیری درجه چهار تا درجه هشت مقرر در قانون برای جرایم قابل گذشت به نصف کاهش خواهد یافت.
در نظر داشته باشید براساس ماده 740 قانون جرایم رایانه ای، هر شخصی به طور غیرمجاز داده های متعلق به شخص دیگری را برباید، در صورتیکه عین داده ها در اختیار صاحب آن قرار گیرد، به جریمه نقدی از یک میلیون ریال تا بیست میلیون ریال و در غیر این صورت، به حبس از سه ماه تا یک سال و یا پرداخت جریمه نقدی از پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
علاوه بر این، ماده 67 قانون تجارت الکترونیکی، در مورد مجازات جرم کلاهبرداری مثلثی در ایران تاکید داشته است:
“هر شخصی که در بستر مبادلات الکترونیکی، با سوء استفاده و یا استفاده غیر مجاز از داده پیام ها، برنامه ها و… افراد دیگر را فریب دهد و یا طریق گمراهی سیستم های پردازش خودکار و مواردی از این دست برای خود و یا شخص دیگری وجوه، اموال یا امتیازات مالی بدست آورد؛ مجرم شناخته شده و بجز رد مال به صاحبان اموال به حبس از یک تا سه سال و پرداخت جریمه نقدی برابر با مال ماخوذه محکوم خواهد شد. قاضی دادگاه با در نظر داشتن مواد ذکر شده و احراز شرایط مورد نیاز، مجازات فرد مجرم را مشخص خواهد نمود.
نحوه اثبات جرم کلاهبرداری مثلثی
با در نظر داشتن اینکه کلاهبرداری آنلاین فرآیندی زیرکانه و بدون بر جای گذاشتن هیچ گونه شواهد و مدارکی است، وکیل حقوقی که قرار است انواع کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی را اثبات نماید، میبایست از توانایی و تسلط خاصی بهره مند باشد.
برای مثال یک وکیل کلاهبرداری مثلثی می بایست اسناد و مدارک قابل اثبات را که پشتوانه محکمی برای وی محسوب میشود تهیه نموده و جستجوهای فراگیری انجام دهد. تا در نهایت امکان شناسایی این کلاهبرداران به کمک اطلاعات حاصل شده به خوبی شناسایی شوند.
همچنین از شهادت افراد دیگری که قربانی سودجویی این افراد بوده اند و از آزمایشات و اثباتهای فنی استفاده نماید.
روش های پیشگیری از کلاهبرداری مثلثی
در سرفصل های پیشیتن مقاله، به چیستی و ماهیت جرم کلاهبرداری مثلثی، نحوه کار مجرمان و نیز حکم و مجازات قانونی آن اشاره شد و توضیحاتی را ارائه نمودیم. در این بخش از مقاله نیز قصد داریم تا به ارائه نکات ضروری به منظور جلوگیری از کلاهبرداری مثلثی بپردازیم.
- به دلیل اینکه معمولا کلاهبرداری اینترنتی، در بستر فضای مجازی و کسب و کارهای اینترنتی انجام می گیرد، ضروری است که هم خریدار و هم فروشنده، برای گرفتار نشدن در دام کلاهبرداران، از هویت واقعی یکدیگر اطمینان حاصل کنند.
- به طور کلی کلاهبرداری مثلثی از طریق ایجاد ارتباط در بستر برنامه و اپلیکیشن های هوشمند و برقراری تماس تلفنی امکان پذیر میباشد. بنابراین از دیگر نکات مهم جهت جلوگیری از کلاهبرداری مثلثی، این است که افراد کالاهای خود را از سایت هایی خریداری کنند که امکان واریز وجه را بعد از دریافت کالا و درب منزل دارند. علاوه بر این پیشنهاد میشود که تا حد امکان از پرداخت بیعانه جهت خرید کالاها خودداری نمایید.
نتیجه گیری
به طور کلی کلاهبرداری مثلثی با مجازات های قانونی متفاوتی مواجه بوده است. به همین ترتیب مجازات این نوع کلاهبرداریهای جدید به حفاظت از حقوق و برقراری امنیت برای افراد یک کشور دارای اهمیت بالایی است. بنابراین این کلاهبرداران به عنوان یک مجرم مالی و امنیتی با جدیت کامل مورد تعقیب قانونی قرار خواهند گرفت.
در نظر داشته باشید مجازات های شدیدتری برای این کلاهبرداران پیش بینی شده است. که شامل حبس بلند مدت است؛ مخصوصا چنانچه جرم این افراد سنگین و با مدرک و اسناد قابل تایید باشد. توجه به پرداخت جریمههای بالا برای این کلاهبرداران نیز به علت گرفتن سرمایه مالی آنها و کم کردن جدیت این افراد برای انجام دوباره جرم میباشد.
توقیف اموال شخص کلاهبردار که از روش ارتکاب جرم و نیرنگ و حیله به افراد جامعه بدست آمده نیز یکی دیگر از این موارد است. علاوه بر این افرادی که مرتکب این نوع کلاهبرداری باشند از امتیازات اجتماعی بسیاری و حقوق و مزایای مستمر بگیری نیز محروم خواهند شد.
اگر شما در شهر تهران زندگی میکنید میتوانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما در مورد کلاهبرداری مثلثی مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.