مبانی دعاوی استرداد اموال منقول و غیرمنقول
به طور‌کلی استرداد به معنای بازگرداندن است. در واقع در مواقعی می‌توان به این دسته از جرایم حقوقی پرداخت که شخصی مال فرد دیگری را به شیوه های قانونی و یا غیرقانونی تصرف کرده باشد و از بازگرداندن آن خودداری کند.
به همین ترتیب منقول بودن اموال به این معناست که مال، قابلیت انتقال فیزیکی از محلی به محل دیگر را دارا باشد. مواردی همچون: خودرو، طلا و…
بنابراین اموالی همچون آپارتمان و زمین در دسته بندی اموال غیرمنقول قرار می‌گیرند و برای بازپس‌گیری آن‌ها می‌بایست به کمک یک وکیل حقوقی متخصص در این زمینه، دعاوی دیگری همچون: دعوای خلع ید، تخلیه، رفع تصرف و مواردی از این دست را مطرح نمود.
به دلیل اهمیت آشنایی با استرداد اموال منقول و غیرمنقول در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی شیوه تنظیم دادخواست حقوقی مرتبط با این دعاوی به کلیه سوالات شما در اینباره پاسخ دهیم.
دادخواست استرداد مال منقول در چه شرایطی تنظیم می شود؟
یک از دعاوی رایج در دادگاه‌ها، درخواستی است که متقاضی به منظور استرداد مال منقول، مطرح می‌کند. این دادخواست در شرایطی عنوان می‌شود که شخص مال منقولی را از دیگری دریافت نموده باشد، اما در زمان مقرر از باز پس دادن آن امتناع ورزد.
در این شرایط، شخصی که مال را به دیگری داده، یا کسی که مالک مال است، می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه نموده و دادخواست استرداد مال منقول را تنظیم نماید.
امکان دارد مال منقول به روش های مختلفی به دست شخص ممتنع از پس دادن آن، رسیده باشد. همچنین این مال، می‌تواند با اذن و اجازه مالک و به روش عقد قراردادهای کتبی مختلف همچون عاریه یا ودیعه در اختیار شخص قرار داده شده باشد. علاوه براین امکان دارد ضمن توافق شفاهی این تحویل مال صورت گرفته باشد. در این شرایط، تصرف مال مشروع و قانونی بوده است. اما در مواردی نیز امکان دارد که این تصرف به روش های مختلف مجرمانه همچون سرقت، در تصرف شخص قرار گرفته باشد.
در حالتی دیگر از تصرف نیز می تواند شروع تصرف با اذن مالک باشد، اما ادامه دادن آن با اذن مالک نباشد. مثلا، شخص مال منقولی را به مدت یک هفته به دیگری عاریه داده باشد، اما پس از یک هفته، شخص از بازگرداندن مال خودداری نماید. در این شرایط مالک می‌تواند با مراجعه به مراجع دارای صلاحیت، دادخواست استرداد مال منقول را مطرح کند.
نحوه طرح دعوی استرداد اموال منقول به چه صورت است؟
به منظور طرح دعوی استرداد اموال منقول سپری کردن مراحل زیر الزامی است:
- ارسال اظهارنامه:
پیش از ثبت دادخواست، توصیه می‌شود با ارسال یک اظهارنامه قانونی و توضیح موارد مورد نیاز، از شخص مورد نظر تقاضا کنید تا طی مدت مشخصی مال منقول مغصوب را به شما بازگرداند.
- ثبت دادخواست:
اگر با ارسال اظهارنامه، استرداد مال انجام نشد می‌بایست طرح دعوی صورت گیرد. استرداد اموال منقول، درخواست خسارت در صورت ایجاد نقص در مال مورد دعوی و خسارات قانونی دیگر همچون هزینه دادرسی و حق الزحمه وکیل و … به عنوان موضوعات خواسته قرار خواهد گرفت.
علاوه براین، با در نظر داشتن اینکه این دعوی در دسته بندی دعاوی مالی قرار گرفته است، می‌بایست ارزش مال با رقمی مناسب تعیین گردد. نوشتن اظهارنامه و دادخواست نیز مستلزم داشتن دانش حقوقی و تجربه کافی در این زمینه است که استفاده از یک وکیل متخصص را ضروری می‌کند.
بعد از مرحله ارجاع پرونده به مراجع ذی صلاح، قاضی با بررسی مدارک و اثبات حق خواهان، حکم مقتضی را صادر خواهد کرد. این حکم طی مدت ۲۰ روز قابل تجدیدنظر خواهی می‌باشد و بعد از آن طی مدت ۲۰ روز قابل فرجام خواهی خواهد بود.
بعد از قطعیت حکم، با صدور اجراییه در صورتیکه عین مال موجود باشد، می‌بایست مسترد شود و چنانچه موجود نباشد، محکوم له حق دارد تقاضای توقیف اموال محکوم علیه و وصول مطالبات خود را داشته باشد.
ماده قانونی استرداد اموال منقول
در صورتی که معامله به دلیل نبود قصد انشای طرفین، نداشتن اهلیت و شرایط مربوط به مورد معامله و جهت نامشروع باطل شود، یا به درخواست یکی از طرفین فسخ شود و یا به دلیل ابطال معامله فضولی یا اکراهی غیرنافذ گردد و با عدم رضایت مالک روبرو شود، اما مال به خریدار تسلیم شده باشد، مالک حق دارد تا با طرح دعوای استرداد مال مورد معامله، آن را باز پس گیرد.
منظور از تصرف قانونی این است که خوانده قانونی با اجازه شفاهی یا کتبی، رسید یا هر نوع قرارداد مال مورد دعوی را تصرف کرده باشد و به دلیل از بین رفتن اذن، فسخ قرارداد و مواردی از این دست، ادامه تصرف وی حالت غیرقانونی داشته باشد.
در صورتیکه شخص به دلیل قانونی تصمیم به تصرف در مال دیگری داشته باشد، مطابق با شرایط و دلایل کافی، می‌توان شکایات کیفری همچون خیانت در امانت و … را علیه او مطرح کرد. علاوه براین در صورتیکه در مورد تصرف خسارتی به مال مورد دعوی وارد شود و یا مال تلف شود، شخص متصرف یا غاصب ضامن تادیه خسارات خواهد بود.
ثبت دادخواست استرداد اموال منقول به چه مدارکی نیاز دارد؟
در زمان تنظیم دادخواست استرداد اموال منقول، همچون سایر دادخواست‌های مطرح شده در مراجع قضایی، ارائه مدارک الزامی است.
پیش از آنکه معرفی این مدارک بپردازیم، توصیه می شود برای پس گرفتن مال منقول، اظهارنامه ای را برای شخص متصرف ارسال نمایید. سپس درصورتیکه شخص به این درخواست پاسخی نداد، نوبت به تنظیم دادخواست استرداد مال منقول می‌رسد.
برای این منظور نیز می‌توان برای ثبت این دادخواست، به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نمود. برای ثبت این دادخواست نیز می‌بایست مدارکی همچون سند رسمی یا سند عادی، قرارداد ودیعه یا امانت، کارت ملی به منظور احراز هویت، شهادتنامه شهود و افراد مطلع، برگه مربوط به تحقیقات محلی و درخواست استعلام و ارائه گردد.
نتیجه گیری
همانطور که اشاره شد دعوای مطرح شده در مورد استرداد مال منقول، به دعاوی مالی مربوط می شود. بنابراین در زمان ارائه این درخواست، براساس قانون می‌بایست نسبت به تقویم خواسته این دعوا اقدام نمود.
توجه داشته باشید، میزان این خواسته در صلاحیت دادگاه تاثیرگذار است. بنابراین اگر که خواسته این دعوا دارای مبلغی کمتر از بیست میلیون ریال باشد، شورای حل اختلاف، به عنوان مرجع صالح در این دعوا در نظر گرفته خواهد شد.
همچنین اگر مبلغ خواسته این دعوا، از بیست میلیون ریال بیشتر باشد، رسیدگی به این دعوا در صلاحیت دادگاه است. از نظر هزینه دادرسی نیز، هزینه رسیدگی به این دعوا براساس هزینه دادرسی دعاوی مالی پیش بینی شده است.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما درباره استرداد اموال منقول و غیرمنقول پاسخ داده و تا احقاق کامل حقوق شما را همراهی نماید.
اگر شما در شهر تهران زندگی می‌کنید می‌توانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.
برای مشاوره رایگان تلفنی کلیک کنید : 47783-021