بررسی عده طلاق خلع
با وجود اینکه پس از جاری شدن صیغه طلاق بین زوجین، انجام تکالیف زناشویی از عهده آنها خارج می شود، اما همچنان برخی قوانینی وجود دارد که پس از طلاق نیز ملزم به رعایت آن می باشند. یکی از مهم ترین این موارد، لزوم نگه داشتن عده طلاق بوسیله زوجه است.
به طور کلی نگه داشتن عده در انواع طلاق الزامی است. عده طلاق خلع نیز از این قائده مستثنا نبوده و با وجود اینکه در این نوع جدایی، امکان رجوع مرد وجود ندارد، اما زن همچنان می بایست عده نگه دارد.
به دلیل اهمیت موضوع نگه داشتن عده طلاق خلع، در این مقاله سعی شده است تا ضمن ارائه تعریف روشنی از این طلاق، به مدت زمان نگه داشتن عده و شرایط و الزامات مرتبط با آن بپردازیم.
طلاق خلع به چه معناست؟
پیش از پرداختن به موضوع عده طلاق خلع، بهتر است تا تعریف روشنی از طلاق خلع ارائه دهیم ضمن آنکه مشورت با یک وکیل خانواده حرفه ای را نیز مد نظر داشته باشید.
معنای لغوی خلع برکناری یا اخراج می باشد. در اصطلاح حقوقی نیز طلاق خلعی به معنی بخشش مهریه می باشد. به طوریکه زن در طلاق خلع می بایست تمام یا قسمتی از مهریه خود را به مرد ببخشد.
براساس نص ماده 1146 قانون مدنی طلاق خلع به نوعی از طلاق گفته می شود که زن دلیل بیزاری و کراهت از شوهر خود، در ازای پرداخت مالی به وی که با عنوان فدیه شناخته می شود، او را به انجام طلاق راضی می کند. این مال می تواند عین مهریه یا معادل آن و یا حتی افرون بر آن باشد.
به همین ترتیب، چنانچه کراهت و نفرت زن از شوهرش به حدی باشد که ادامه زندگی زناشویی برای وی غیرممکن باشد، در ازای بخشیدن مالی به وی از زوجیت مرد رها خواهد شد.
ارکان طلاق خلع چیست؟
به طور کلی خصوصیت اصلی طلاق خلع کراهت زن از شوهرش است. به حدی که زوجه حاضر می شود تا برای پایان زندگی مشترک خود، بخشی از مهریه یا تمام آن و حتی مبلغی بیشتر از مهریه را به مرد ببخشد تا بتواند رضایت وی را برای طلاق حاصل کند.
در نظر داشته باشید، طلاق خلع در دسته بندی طلاق بائن قرار می گیرد. به این معنا که در ایام عده طلاق خلع، به هیچ عنوان امکان بازگشت مرد به زن وجود نخواهد داشت. با این وجود زوجه می تواند در ایام عده به ما بذل رجوع نماید.
به محض رجوع زن به مهریه نوع طلاق تغییر پیدا کرده و از طلاق بائن به طلاق رجعی تبدیل می شود. توضیح این مبحث در سرفصل های بعدی به تفصیل آورده شده است و یا می تونوانید جهت درک بهتر با یک وکیل طلاق مشورت نمایید.
عده طلاق خلع به چه صورت است؟
تا این بخش از مقاله با طلاق خلع و ارکان اساسی آن آشنا شدیم. در این بخش قصد داریم تا ضمن ارائه تعریف روشنی از عده طلاق خلع، به شرایط رجوع مرد در آن بپردازیم.
به طور کلی عده به مدت زمانی گفته می شود که زن پس از جاری شدن صیغه طلاق می بایست تا انقضای آن مدت از ازدواج مجدد خودداری نماید.
با استناد به ماده 1151 قانون مدنی، عده طلاق خلع، به اندازه سه طُهر پیش بینی شده است. به این معنا که زوجه موظف است از تاریخ انجام طلاق سه مرتبه دوران پاکیزگی پس از عادت ماهیانه را به اتمام برساند.
توجه داشته باشید، چنانچه در زمان جاری شدن صیغه طلاق، زوجه به هر دلیلی همچون بیماری عادت ماهانه نشود، همچنان می بایست به مدت سه ماه عده نگه دارد.
همچنین براساس ماده 115 قانون مدنی، عده طلاق خلع برای زوجه در حالت بارداری تا پایان وضع حمل آنان برقرار است؛ حتی اگر از سه ماه و یا سه پاکی کمتر یا بیشتر باشد.
نکته حائز اهمیت اینکه اگر زن و شوهر با یکدیگر رابطه زناشویی برقرار نکرده باشند و زوجه در هنگام طلاق باکره باشد، دیگر نیازی به نگه داشتن عده نمی باشد. علاوه بر این، در صورتیکه زوجه به سن یائسگی رسیده باشد و دیگر عادت ماهانه نشود لزومی به نگه داشتن عده نخواهد داشت.
در هر دو مورد ذکر شده در بالا زوجه می تواند پس از انجام طلاق مجددا ازدواج کند و ملزم به نگه داشتن عده نیست.
رجوع از طلاق خلع به چه صورت است؟
همانطور که اشاره شد طلاق خلع در دسته بندی طلاق بائن قرار گرفته است. ویژگی بارز این نوع از طلاق، ممنوعیت رجوع مرد در دوران عده زن پس از طلاق می باشد. همین ویژگی سبب شده است تا این نوع طلاق از طلاق رجعی متمایز شده و در مقابل آن قرار گیرد. لذا به طور کلی رجوع از طلاق خلع امکان پذیر نمی باشد.
با این وجود در شرایطی که زوجه به مالی که به شوهر خود به منظور طلاق بخشیده است رجوع نماید، در این صورت قانون به مرد نیز حق رجوع به زن را خواهد داد. بنابراین با تغییر ماهیت طلاق بائن به طلاق رجعی، زن و شوهر می توانند زندگی مشترک خود را از سر گیرند. بنابراین رجوع مرد به زن در طلاق خلع، منوط به رجوع زن به مال بخشیده شده می باشد و مرد نمی تواند به اراده خود از طلاق بازگردد.
رجوع در مدت عده طلاق خلعی چه شرایطی دارد؟
همانطور که اشاره شد، شرط اصلی بازگشت در مدت عده طلاق خلعی این است که زن بعد از بخشش مهریه، پشیمان شده و تصمیم بگیرد تا مجددا به مهریه رجوع نماید.
به همین منظور می بایست در ایام عده طلاق خلع به دفترخانه ای که صیغه طلاق در آنجا جاری شده است مراجعه کند و بازگشت به به مهریه خود را اعلام کند. به همین ترتیب به دنبال این اقدام، امکان رجوع زوج به زوجیت امکان پذیر خواهد شد.
توجه داشته باشید، رجوع به مهریه اقدام حقوقی یک جانبه و از ایقاعات می باشد. بنابراین مرد می بایست از بازگشت زن به مهریه مطلع شود تا به طور متقابل او نیز بتواند از حق رجوع به زوجیت بهره مند شود.
چنانچه زن در دادگاه یا براساس سند جداگانه ای خود را رجوع به مهریه محروم کرده و این حق را از خود ساقط نماید، دیگر رجوع به مابذل امکان پذیر نخواهد بود.
در نظر داشته باشید، کلیه موارد ذکر شده در بالا تنها در ایام عده طلاق خلع قابل انجام می باشد. به طوریکه زوجه فقط در مدت عده حق دارد تا به مالی که بخشیده (فدیه) رجوع نماید. بنابراین با انقضای این مدت امکان رجوع به مهریه توسط زن وجود نخواهد داشت.
آثار و پیامد های عده طلاق خلع
ممکن است در اینجا این پرسش مطرح شود که طلاق خلع چه آثار و پیامدهایی برای زوجین به همراه داشته و شرایط پرداخت نفقه، مهریه، ارث به چه صورتی خواهد بود؟
در پاسخ به این سوال می توان گفت، از آنجایی که طلاق خلع نوعی طلاق بائن و یا طلاق بدون رجوع محسوب می شود، برخلاف طلاق رجعی زن را از حقوقی همچون نفقه و ارث و مهریه محروم خواهد کرد. این موارد مفصلا در سرفصل های بعدی توضیح داده شده است.
نفقه در عده طلاق خلع
به طور کلی نفقه حقی برای زوجه است که در ازای تمکین از شوهر به او پرداخت خواهد شد. بنابراین به این دلیل که در طلاق خلع زن و شوهر دیگر نسبت هم تکلیفی دارند و امکان رجوع مرد نیز وجود ندارد لذا واضح است که ملزم به پرداخت نفقه نیز نمی باشد.
مهریه در عده طلاق خلع
مهریه دینی بر عهده مرد می باشد که بعد از عقد نکاح به صورت عندالمطالبه به زوجه پرداخت خواهد شد. به طوری که زن هر زمان که بخواهد مجاز به دریافت آن است و هیچ تفاوتی برای درخواست مهریه در انواع طلاق وجود ندارد. مگر در شرایطی که طلاق پیش از ایجاد رابطه جنسی انجام شده باشد که در این صورت فقط نیمی از مهریه به زن تعلق خواهد گرفت. شما می توانید در این مورد با یک وکیل مهریه نیز مشورت نمایید.
طلاق خلع نیز با بخشش مهریه از جانب زن صورت می گیرد. به همین خاطر حق دریافت مهریه در این طلاق بی معنا خواهد شد.
ارث در عده طلاق خلع
یکی از حقوقی که پس از عقد نکاح میان زوجین برقرار می شود، ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر است. به طوریکه در صورت فوت هر یک از زوجین دیگری صاحب تمام یا بخشی از اموال وی خواهد شد. اما بعد از طلاق خلع رابطه زناشویی به اتمام می رسد. لذا بر خلاف طلاق رجعی ارثی در دوران عده به هیچ یک از زن و شوهر نخواهد رسید.
مطالب مفید بیشتر:
نتیجه گیری
همانطور که در مقاله پیش رو توضیح داده شد، مطابق با قانون، طلاق خلع یکی از انواع طلاق بائن محسوب می شود. به این معنا که زوجه به دلیل کراهت و تنفری که از شوهر خود دارد، مالی را در ازای طلاق به وی بخشیده و خود را از زندگی زناشویی رها می کند.
مطابق با قانون مدنی، طلاق خلع طلاقی بدون بازگشت خواهد بود ؛ به طوریکه مرد و طی مدت عده طلاق خلع حق رجوع به زن را نخواهد داشت. عده نیز به مدت زمانی مربوط میشود که زوجه پس از جدایی از همسرش می بایست از ازدواج دائم یا موقت پرهیز نماید. چراکه این ازدواج باطل خواهد بود.
عده طلاق خلع نیز همچون انواع دیگر طلاق به اندازه سه طهر می باشد؛ یعنی پس از طلاق زن می بایست سه بار عادت ماهانه و پاک شود تا بنواند مجددا ازدواج کند. به طور کلی قوانین و مقررات مربوط به انواع طلاق دارای پیچیدگی هایی می باشد که به دلیل کوتاه کردن زمان انجام و کاهش بار روانی برای زوجین توصیه می شود تا پیش از هر اقدامی از مشاوره یک وکیل خانواده باتجربه کمک بگیرید.
گروه وکلای عدل ایرانیان آماده است تا توسط مشاوره حقوقی حضوری و یا مشاوره حقوقی آنلاین به همراه وکیل پایه یک دادگستری به کلیه سوالات شما پیرامون عده طلاق خلع پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.