اعتراض به قرار منع تعقیب

بررسی اعتراض به قرار منع تعقیب

قرار منع تعقیب یکی از مهم ترین قرارهای قانون آیین دادرسی کیفری برای شاکی است، که توسط دادسرا صادر می شود. در مورد اعتراض به این قرار دادگاه صالح تصمیم گیری خواهد کرد.

اگرچه با صدور قرار منع تعقیب، فرصتی برای اعتراض شاکی فراهم می شود، اما مطابق با ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی، زمان در نظر گرفته شده برای این اعتراض محدود می باشد.

به دلیل اینکه اعتراض به قرار منع تعقیب، دارای شرایط و مقررات خاصی است، در مقاله پیش رو قصد داریم، پس از ارائه تعریف روشنی از این موضوع، به نحوه بیان اعتراض و تصمیم گیری دادگاه نسبت به آن بپردازیم.

قرار منع تعقیب چیست؟

به طور کلی می توان گفت، محاکم قضایی وظیفه صدور دو نوع رای، یعنی حکم و قرار را بر عهده دارند. به همین ترتیب، قرارها نیز خود به دو نوع مقدماتی و نهایی قابل تقسیم اند.

همانطور که اشاره شد، قرار منع تعقیب، از جمله قرارهای نهایی صادره از طرف محاکم قضایی است. به این معنا که با صدور این قرار، پرونده از طرف مرجعی که مسئولیت رسیدگی به آن را دارد خارج می شود.

براساس ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری، قرار منع تعقیب از جمله قرار نهایی صادر شده بوسیله مقام دادسرا یعنی دادیار یا بازپرس است، که همچون قرار موقوفی تعقیب، حالت غیر قطعی دارد. لذا امکان اعتراض نسبت به آن وجود دارد.

زمان در نظر گرفته شده برای اعتراض به قرار منع تعقیب چقدر است؟

توجه داشته باشید، اگرچه با صدور قرار منع تعقیب، این فرصت برای شاکی ایجاد خواهد شد که اعتراض خود را نسبت به قرار منع تعقیب اعلام نماید، اما با استناد به بند پ ماده 270 همین قانون، زمان پیش بینی شده برای اعتراض به قرار های قابل اعتراض، برای افرادی که مقیم ایران هستند، تنها ده روز و برای افرادی که خارج از ایران ساکن هستند، به مدت یک ماه می باشد.

مطالعه پیشنهادی : آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات حقوقی

چه افرادی حق اعتراض به قرار منع تعقیب را دارند؟

براساس ماده 265 قانون آیین دادرسی کیفری، قرار منع تعقیب، در صورت برقراری شرایط زیر بوسیله بازپرس صادر خواهد شد:

• اگر جرم نبودن عمل صورت گرفته توسط متهم، یعنی عملی که متهم مرتکب است، در قانون جرم انگاری نشده باشد.
• در دسترس نبودن دلایل کافی جهت انتساب جرم به متهم، یعنی عمل صورت گرفته توسط متهم، ماهیتا جرم باشد، اما دلایل کافی برای انتساب به او، موجود نباشد.

به همین ترتیب مطابق با بند الف ماده 270 قانون ذکر شده، شروع اعتراض به قرار منع تعقیب، با تقاضای شاکی صورت می گیرد. اما چنانچه شاکی پرونده، اعتراضی به قرار صادر شده داشته باشد، مجاز می باشد تا در دادگاه صالح، با تنظیم لایحه ای، اعتراض به منع تعقیب را عنوان کند.

اعتراض به قرار منع تعقیب دارای چه شرایط و الزاماتی است؟

به طور کلی اعتراض به قرار منع تعقیب، با مراجعه شاکی به دفاتر خدمات قضایی آغاز می شود. این شخص می بایست پس از تکمیل فرم مخصوص و ضمیمه کردن پیوست لایحه، اعتراض خود را ثبت نماید. این اقدام به شکل آنلاین و الکترونیکی انجام می شود.

شاکی می بایست برای این اعتراض به مهلت قانونی در نظر گرفته شده در ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری توجه داشته باشد.

این شخص همچنین می بایست اسامی شاکی و مشتکی عنه را با تاکید بر مشخصات کامل و آدرس دقیق به همان صورتی که در شکوائیه ابتدایی آورده شده است، در لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب نیز ثبت نماید.

نکته حائز اهمیت دیگر اینکه، کلیه اسناد و مدارکی که در مرحله دادسرا در پرونده موجود بوده است، می بایست به لایحه اعتراضی پیوست شود تا به وسیله این اقدام، دادگاه برای مطالعه لایحه، به مرور مجدد پرونده نیازی نداشته باشد.

دادگاه نسبت به اعتراض قرار منع تعقیب چه اقداماتی انجام می دهد؟

پس از اعلام اعتراض شاکی نسبت به قرار منع تعقیب، با استناد به ماده 273 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه برای رسیدگی به آن جلسه ای را ترتیب می دهد. بنابراین تصمیمات دادگاه از حالت های زیر خارج نیست:

• تایید قرار
  چنانچه قرار منع تعقیب با در نظر گرفتن مفاد پرونده باشد و بررسی های لازم، به شکل صریح و براساس قانون انجام شده باشد؛ دادگاه اعتراض شاکی را رد کرده و قرار صادره را مورد تایید قرار می دهد.
  پس از این مرحله، دادگاه مفاد قرار را به هر دو طرف اعلام کرده و پرونده برای بار دوم به دادسرا ارسال شده و در آنجا بایگانی می شود.
  نکته حائز اهمیت اینکه که قرار رد اعتراض شاکی و تایید منع تعقیب دادسرا، کاملا قطعی است. بنابراین اعتراض به آن امکانپذیر نخواهد بود.
• نقض قرار و قبول اعتراض شاکی
  حالت دوم به صورتی است که دادگاه با در نظر داشتن مفاد پرونده و اسناد و مدارک شاکی، متوجه شود که قرار منع تعقیب درست نبوده است.
  به همین ترتیب براساس ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری این قرار را باطل کرده و قرار جلب دادرسی را صادر می نماید. بنابراین پرونده دوباره به دادسرا فرستاده می شود و بازپرس، با احضار متهم این اتهام را به وی تفهیم می کند. بعد از این مرحله و آخرین دفاعات متهم و تنظیم قرار کیفرخواست، پرونده به دادگاه فرستاده می شود.
• نقض تحقیقات
  اگر برای دادگاه رسیدگی کننده به دادخواست اعتراض منع تعقیب، محرز شود که تحقیقات صورت گرفته از جانب دادسرا، ناقص بوده اند، در این شرایط، قرار رفع نقص را صادر کرده و پرونده برای رفع نقص یا نقایص به دادسرا ارجاع داده می شود. همچنین مطابق با ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری، خود دادگاه نیز مجاز می باشد تا برای تکمیل تحقیقات اقدام نماید.

نتیجه گیری

همانطور که در مقاله پیش رو اشاره شد، اعتراض به قرار منع تعقیب، با اعتراض شاکی نسبت به قرار صادره از محاکم قضایی، آغاز می شود. این اعتراض می بایست در مهلت قانونی ده روز، برای افرادی که مقیم ایران هستند و یک ماه، برای افراد خارج از کشور انجام شود.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون اعتراض به قرار منع تعقیب پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما می‌توانید به کمک مشاور حقوقی آنلاین مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.