قانون جدید چک در سال 1402

بررسی قانون جدید چک

امروزه فعالیت های اقتصادی مختلف به دلیل عدم وجود نقدینگی در معاملات تجاری به صورت خرید و فروش مدت‌دار و به وسیله چک انجام می گیرد.

قوانین مربوط به چک در دفعات بسیاری مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفته، اما با این وجود همچنان مشکلاتی را برای فعالان اقتصادی به دنبال داشته است.
بنابراین در تاریخ ۱۳ آبان سال ۱۳۹۷ «قانون اصلاح قانون صدور چک» در ۱۱ ماده به وسیله مجلس شورای اسلامی مورد تصویب قرار گرفت.

به همین ترتیب بعد از حدود دو سال از زمان تصویب قانون جدید چک، بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای صدور چک بانکی در وجه حامل، پشت‌نویسی و ظهرنویسی چک را بر اساس قانون جدید چک، از ۲۱ آذر ۹۹ ممنوع اعلام کرد. همچنین افزود که هر گونه انتقال چک می بایست در سیستم یکپارچه بانک مرکزی یا همان سامانه صیاد به ثبت برسد.

به دلیل اهمیت آشنایی با قانون صدور چک جدید، در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی سامانه صیاد و نحوه استفاده از آن، به کلیه سوالات شما در این باره پاسخ دهیم.

سامانه صیاد چیست؟

عبارت «صدور یکپارچه الکترونیکی چک» یا همان سامانه صیاد امروزه بخشی از سایت بانک مرکزی محسوب می شود که در آن ثبت، تأیید و استعلام چک انجام می گیرد.

با راه‌اندازی این سامانه، نظارت بر روند صدور چک با دقت بیشتری صورت گرفته و شرایط پیگیری هر برگ چک به صورت مجزا مقدور می باشد.

مطالعه پیشنهادی : صفر تا صد آشنایی با چک و سفته

سامانه صیاد چه مزایایی دارد؟

• افزایش توانایی نظارت بر روند صدور چک‌ها و کاهش تنش اعتباری آنها.
• امکان مشاهده جریان چک‌ها در قسمت اعتبار پرداختی.
• حذف نقش شعب بانکی در مورد صدور دسته چک.
• یک شکل بودن دسته چک صیادی.
• در این سامانه شعب بانکی مرجع صدور دسته چک نمی باشند، بلکه شخص متقاضی دسته‌چک، به وسیله سامانه بانک مرکزی اعتبارسنجی خواهد شد و دسته چک برای وی صادر می‌شود.

استعلام چک صیادی به چه صورت است؟

در جهت توسعه خدمات سامانه صیاد و به منظور ایجاد شفافیت در فضای کسب و کار به روش ارائه خدمت استعلام مربوط به سوابق چک برگشتی مشتریان، آگاهی از وضعیت اعتباری صادرکننده چک صیادی به کمک استعلام بوسیله پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی امکان پذیر می باشد.

شکل ظاهری چک های جدید صیاد به چه صورت است؟

چک‌های قدیمی به رنگ سبز و صورتی بودند، اما چک‌های جدید زمینه بنفش و صورتی دارند. درقانون جدید چک یک ویژگی دیگر این چک ها این است که بر روی آنها عبارت: «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» ذکر شده است.

صدور چک صیاد جدید چه فرآیندی دارد؟

برای صدور دسته چک‌های جدید، متقاضی نباید دارای چک برگشتی و احکام قضایی همچون ورشکستگی، بدهی و مواردی از این دست باشد. بعد از حصول اطمینان از این موارد، متقاضی می بایست با مراجعه به شعبه بانک، نسبت به ثبت اولیه درخواست صدور دسته‌چک جدید اقدام نماید و در صورت تأیید از طرف رئیس شعبه، این درخواست جهت استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال خواهد شد.

چنانچه متقاضی شرایط لازم برای دریافت دسته ‌چک را دارا باشد، درخواست وی از طریق سامانه صیاد برای گروه صدور دسته ‌چک و شخصی‌سازی و چاپ چک ارسال گردد.

قانون جدید صدور چک به منظور رفع چه مشکلاتی ایجاد شد؟

قبل از تصویب قانون جدید چک، در صورت بد قولی صادر کننده‌ چک، اقدامات قضایی صورت می گرفت که به سه روش امکان پذیر بود:

• دعوای کیفری چک
• اجرای چک بوسیله ثبت و دعوای حقوقی
• دعوای حقوقی که با ارائه دادخواست به دادگاه حقوقی صورت می گرفت و در مواردی تا دو سال و یا بیشتر زمان می برد.

جهت رفع مشکلاتی از این دست، قانون‌گذار مطابق با ماده‌ 23 قانون جدید صدور چک، شرایط اجرای مستقیم و سریع چک را در نظر گرفته است .
با استناد به این ماده، دارنده چک قادر می باشد تا با ارائه گواهی عدم پرداخت، از دادگاه صالح صدور اجرائیه نسبت به کسری مبلغ چک و حق الوکاله وکیل براساس تعرفه قانونی را تقاضا نماید.

دادگاه نیز وظیفه دارد در صورت برقراری شرایط زیر بر حسب مورد علیه صاحب حساب، صادر کننده یا هر دو اجرائیه را صادر کند.

1. در متن چک، وصول وجه آن منوط به انجام شرطی نباشد.
2. در متن چک آورده نشود که چک برای ضمانت انجام معامله یا تعهدی است.
3. گواهی عدم پرداخت به خاطر دستور عدم پرداخت براساس ماده 16 این قانون و تبصره‌های آن صادر نشده باشد .

پیگیری چک برگشتی بر اساس قانون جدید چک به چه صورت است؟

صادر کننده چک وظیفه دارد طی مدت ده روز از زمان ابلاغ اجرائیه، بدهی خود را پرداخت کرده و یا با رضایت دارنده چک، ترتیبی جهت پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی نماید که اجرای حکم را امکان پذیر کند؛ در غیر این‌صورت نسبت به درخواست دارنده چک، اجرای احکام دادگستری، اجرائیه را بر اساس قانون نحوه محکومیت‌های مالی به به اجرا گذاشته و نسبت به استیفای مبلغ چک اقدام می ‌کند.

با استناد به ماده 23 قانون جدید صدور چک می توان گفت، در صورتیکه صاحب چک برگشتی، بخواهد از طریق دادگاه حقوقی اقدام نماید، می ‌تواند به جای طرح دعوای مطالبه مبلغ چک، تقاضای اجرای مستقیم چک را به دادگاه ارائه دهد. اگرچه این درخواست همچون اجرای چک به روش ثبت دعوا به شمار نمی آید، اما می بایست روی برگ دادخواست تنظیم شده و به یکی از دفاتر خدمات قضایی ارائه شود .

بعد از مرحله ارجاع دادخواست به شعبه دادگاه، بدون نیاز به برقراری جلسه رسیدگی، دادگاه نسبت به صدور اجرائیه اقدام کرده و اجرائیه چک را برای صادر کننده چک ارسال می نماید. درصورتیکه صادرکننده چک، طی مدت ده روز وجه چک را پرداخت نکند، بنا به درخواست دارنده چک، پرونده اجرایی به جریان افتاده و وجه چک توسط اموال صادرکننده وصول می ‌شود. در صورت نبود موجودی نیز، این شخص به حبس محکوم خواهد شد .

نتیجه گیری

همانطورکه در مقاله قانون جدید چک توضیح داده شد، چک های جدیدی که پس از تصویب قانون جدید صدور چک و بوسیله سامانه صیاد صادر می شوند، چک صیادی نام دارند.

یکی از مهم ترین اهداف این چک ها پیشگیری از انواع کلاهبرداری و اقدامات سودجویانه می باشد. گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون قانون جدید چک پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما می‌توانید به کمک وکیل پایه یک دادگستری مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.

مطالعه بیشتر:

آیا چک برگشتی حقوقی زندان دارد؟

تامین خواسته چک چیست ؟

وکیل چک برگشتی

چک برگشتی در قانون جدید چک