بررسی انواع طلاق و روش های مطالبه مهریه
مطابق با آمار بدست آمده، یکی از رایج ترین دعاوی که حجم زیادی از پرونده های موجود در دادگاه ها را به خود اختصاص داده است، به طلاق و روش های مطالبه مهریه مربوط می شود. لذا، در ساختار قوه قضاییه، دادگاه هایی به نام دادگاه خانواده تاسیس شده اند که صلاحیت رسیدگی به انواع دعاوی مربوط به طلاق را دارا می باشند .
نخستین گام از اقدامات قانونی جهت طرح دعوای طلاق این است که بدانیم دادگاه طلاق در کجاست و چنانچه زوجین تصمیم به جدایی گرفته باشند می بایست چه روندی را پشت سر گذاشته و به چه دادگاهی مراجعه نمایند؟
به دلیل اهمیت این موضوع، در این مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن بررسی انواع طلاق، به شیوه مطالبه مهریه پرداخته و به کلیه سوالات شما در اینباره پاسخ دهیم.
آشنایی با دادگاه طلاق
با در نظر داشتن گستردگی و تنوع پرونده های مرتبط به دعاوی خانوادگی، در سال 1376 ، براساس قانون، شعبی از دادگاه های عمومی به دادگاه خانواده اختصاص یافت. به همین ترتیب، انواع دعاوی مربوط به روابط خانوادگی افراد، در دادگاهی به نام دادگاه خانواده مورد پیگیری قرار گرفت. بنابراین تنها دادگاه صالح رسیدگی به امور طلاق، دادگاه خانواده می باشد.
دادگاه طلاق یا همان دادگاه خانواده، بجز اینکه وظیفه ارسال احضاریه طلاق برای طرفین را بر عهده دارد، به مسائل و موضوعات فرعی همچون پرداخت نفقه، مطالبه مهریه و حضانت فرزندان و مواردی از این دست نیز رسیدگی کرده و حکم مقتضی را صادر می نماید.
مطالعه پیشنهادی : وکیل مهریه
انواع طلاق بر اساس درخواست کننده طلاق کدام است؟
اگرچه براساس قانون حق طلاق با مرد است، اما در مواردی، زن نیز می تواند از دادگاه به منظور دادخواست طلاق اقدام نماید. همچنین در نوع دیگری از طلاق که با عنوان طلاق توافقی شناخته می شود هردوی زوجین می توانند در صورت صلاحدید به زندگی مشترک خود پایان دهند.
به همین ترتیب در ادامه مقاله بر اساس درخواست کننده به معرفی انواع طلاق پرداخته ایم.
طلاق از جانب مرد دارای چه شرایط و الزاماتی است؟
به منظور ارائه دادخواست طلاق از جانب مرد، رعایت تشریفات و طی مراحل خاصی ضروری می باشد. اگرچه طلاق در گذشته یکی از حقوق مرد به شمار می آمد، اما امروزه رعایت تشریفات مربوط به آن الزامی است.
در ماده 1133 قانون مدنی نیز به این موضوع اشاره شده است که مرد حق دارد با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه، نسبت به طلاق همسرش اقدام نماید.
در مرحله نخست، مرد می بایست با مراجعه به دادگاه برای دریافت گواهی عدم امکان سازش در خواست بدهد و بعد از آن، چنانچه به دادگاه اثبات نماید که ادامه زندگی مشترک برای وی امکان پذیر نیست، این گواهی به او اعطا می شود. در این بازه زمانی او می بایست در جلسات داوری حاضر شده و کلیه حق و حقوق زن همچون مهر، نفقه نحله را به وی بپردازد.
مطالعه پیشنهادی : وکیل طلاق
طلاق به درخواست زن به چه صورت است؟
به طور کلی طلاق از جانب زن به دو روش امکان پذیر است. یکی این که دارای وکالت در طلاق، یا همان حق طلاق باشد. و دیگری این که به وسیله وجود شرایط عسر و حرج یا شرایط دیگر، از دادگاه حکم طلاق بگیرد. هر یک از این موارد در ادامه این سرفصل توضیح داده شده است.
- طلاق به وسیله داشتن حق طلاق :
مرد مجاز می باشد تا با ذکر این مورد در عقدنامه به همسر خود وکالت بدهد که از وی طلاق بگیرد. داشتن این وکالت به این معنا نیست که زوجه در هر زمان که اراده کند بتواند از شوهرش جدا شود، بلکه همچنان رعایت تشریفات طلاق در این روش نیز الزامی است. - طلاق با داشتن عسر و حرج یا شرایط دیگر :
این مورد در قانون آورده شده است که زن حق دارد در صورت برقراری شرایطی از دادگاه تقاضا نماید تا حکم طلاق وی را صادر کند. مهم ترین این شرایط عبارت است از این که مرد از پرداخت نفقه خودداری نماید، شوهر بیشتر از چهار سال غایب باشد و یا اینکه موارد عسر و حرج واقع شود.
عسر و حرج به وضعیتی اشاره دارد که ادامه زندگی برای زن با مشقت همراه شده و تحمل آن برای وی مشکل باشد .
طلاق توافقی به چه معناست؟
در این نوع طلاق زوجین با یکدیگر به توافق می رسند که از هم جدا شده و به زندگی مشترک خود را پایان دهند. با این حال هر یک از زن و شوهر موظف به رعایت تشریفاتی هستند و می بایست از دادگاه، برای دریافت صدور گواهی عدم امکان سازش اقدام نمایند .
انواع طلاق بر اساس امکان رجوع کدام است؟
بعد از این که زن و شوهر از یکدیگر طلاق گرفتند طی مدت عده زن، مرد حق رجوع به زن را خواهد داشت؛ به طوریکه بدون نیاز به ازدواج مجدد، و فقط با ثبت رجوع، می توانند زندگی مشترک خود را ادامه دهند. توجه داشته باشید حق رجوع تنها با مرد است حتی اگر به صورت دیگری توافق شده باشد .
به همین ترتیب، طلاق بر اساس امکان رجوع به دو نوع طلاق بائن و طلاق رجعی قابل تقسیم است.
طلاق رجعی :
در این نوع از طلاق مرد مجاز می باشد تا طی مدت عده به زن به وی رجوع کرده و زندگی مشترکشان را از سر بگیرند. بعد از پایان عده، حق رجوع از بین خواهد رفت . بیشتر طلاق هایی که ثبت می شود از نوع طلاق رجعی است. بجز مواردی که در قانون ثبت شده باشد که این طلاق از نوع بائن است.
طلاق بائن :
این طلاق نیز یکی دیگر از انواع طلاق است که در نقطه مقابل طلاق رجعی قرار گرفته است. لذا در این طلاق مرد حق رجوع به زن را ندارد. بر اساس ماده 1145 قانون مدنی انواع طلاق بائن آورده شده است:
- طلاقی که پیش از نزدیکی زن و شوهر انجام گیرد.
- طلاق زنی که دیگر عادت ماهانه نبیند.
- طلاق خلع و مبارات تا زمانی که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
- سومین طلاقی که پس از سه وصلت متوالی صورت گیرد. در هر دو صورتی که این وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.
توجه داشته باشید امکان رجوع با هر اقدامی حاصل می شود و شرایط خاصی برای آن پیش بینی نشده است. با این وجود ثبت آن ضروری است .
طلاق خلع و مبارات به چه صورت است؟
از مهمترین انواع طلاق بائن می توان به طلاق خلع و مبارات اشاره کرد. در این نوع از طلاق طرفین به دلیل کراهتی که از یکدیگر دارند، تصمیم به جدایی از یکدیگر می گیرند. در این نوع از طلاق زن با بخشیدن مالی به شوهر خود رضایت وی را برای طلاق جلب می نماید. بنابراین تا هنگامی که زن از این مال رجوع نکرده باشد، طلاق از نوع بائن به شمار می آید؛ به همین ترتیب هنگامی که زن از بذل مال رجوع کند، مرد نیز حق رجوع از طلاق را بدست خواهد آورد.
مطالبه مهریه چه زمانی امکان پذیر است؟
مطابق با ماده 1082 قانون مدنی، با جاری شدن خطبه ازدواج، زن مالک مهر می شود و از همان زمان مستحق دریافت مهر خواهد بود. بنابراین زن از لحظه وقوع عقد می تواند برای مطالبه مهر خود اقدام نماید؛ با این وجود دریافت مهر به طور معمول در شرایطی واقع می شود که زن و شوهر با یکدیگر اختلاف داشته باشند. اما، مطابق با قانون، دریافت مهر بدون طلاق نیز امکان پذیر است .
روش های مطالبه مهر
به این دلیل که مطالبه مهر زن مساله ای بسیار مهم نزد قانونگذار است، مطابق با رویه های قانونی، زن حق دارد تا با استفاده از روش هایی نسبت به دریافت مهر اش اقدام نماید. لذا مطالبه مهر به دو روش زیر امکانپذیر است .
در روش نخست همانطور که در عرف رایج است زن می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده دادخواست مطالبه مهر را ارائه نماید. این اقدام به رسیدگی در دادگاه و صدور حکم مبنی بر پرداخت مهر نیازمند است.
در روش دوم مطالبه مهر نیز زن می بایست به جای مراجعه به دادگاه با روش ثبتی و مراجعه به اجرای ثبت مهریه اش را وصول کند بنابراین به دلیل اینکه مهریه در سند ازدواج آورده شده است و سند ازدواج نیز نوعی سند رسمی به شمار می آید، زن می تواند با حضور در اداره ثبت محل سکونت مهر خود را به اجرا گذاشته و حتی مرد را ممنوع الخروج نماید .
توجه داشته باشید که مطالبه مهر به هر دو روش مراجعه به دادگاه و از طریق اجرای ثبت به صورت همزمان امکانپذیر نیست. لذا در صورتیکه در دادگاه اثبات شود که زن از آغاز به روش اجرای ثبت درخواست مهر نموده است، این دعوا در دادگاه رد می شود.
نکات مهم درباره نحوه مطالبه مهر
- مهریه تعیین شده می بایست دارای ارزش مالی باشد.
- براساس توافق طرفین، مهر می تواند به صورت تمام سکه، نیم سکه، ربع سکه یا طلا نیز باشد.
- مهر در نظر گرفته شده می بایست تحت مالکیت زوج باشد و نمی توان اموال عمومی یا موقوفه را به عنوان مهر قرار داد.
- انجام یک حرفه یا آموزش آن به زوجه نیز می تواند در حکم مهر باشد. همچون آموزش قرآن.
- در صورتیکه زن فوت کند، وراث حق دارند نسبت به دریافت مهر زن از مرد تقاضا نمایند.
- درصورتیکه مرد دادخواست طلاق دهد، می بایست تمام مهر زوجه را بپردازد. اما چنانچه زن دادخواست طلاق دهد، می بایست در ازای طلاق، همه یا بخشی از مهر خود را به زوج ببخشد.
- در طلاق توافقی شیوه پرداخت مهر به توافق طرفین بستگی دارد. اما زوجه می بایست مقداری از حق خود را ببخشد.
- پرداخت مهر در زمان عقد به صورتی است که اگر زن باکره باشد نصف مهر، در غیر این صورت کل مهر به وی تعلق خواهد گرفت.
نتیجه گیری
همانطور که اشاره شد، طلاق نوعی ایقاع به شمار می آید که یکی از روش های خاتمه نکاح محسوب می شود. بر اساس قوانین ایران در صورتیکه زن و شوهر بخواهند از یک دیگر طلاق بگیرند می بایست تشریفاتی را پشت سر گذاشته و روندی قانونی را سپری کنند.
از آنجایی که این روند می تواند نسبت به نوع طلاق دارای پیچیدگی هایی باشد، توصیه می شود پیش از هر اقدامی از یک وکیل خانواده و طلاق مشاوره بگیرد.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون روش های طلاق و نحوه مطالبه مهریه پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما می‌توانید به کمک وکیل پایه یک دادگستری مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط:
برای مشاوره رایگان تلفنی کلیک کنید : 47783-021