طلاق بدون حضور شاهد

بررسی طلاق بدون حضور شاهد

جاری شدن صیغه طلاق، دارای آداب و تشریفاتی است که یکی از مهم ترین آن، حضور شاهد می باشد. بنابراین حضور دو نفر شاهد عادل برای صحت صیغه طلاق الزامی است.

در این مقاله سعی شده است تا در ابتدا به بررسی شرایط و حکم طلاق بدون حضور شاهد پرداخته و به کلیه سوالات شما پیرامون این موضوع پاسخ دهیم.

آشنایی با شهود در طلاق بدون حضور شاهد

طلاق نیز همچون عقد نکاح یکی از مهم ‌ترین دعاوی خانواده به حساب می آید. بنابراین صحت طلاق نیز در گرو رعایت کردن شرایط و آدابی است که زن و شوهر متقاضی طلاق ملزم به رعایت آن می باشند.

تشریفات طلاق از مراحلی تشکیل شده است که پیش از ثبت طلاق و پس از آن می بایست اجرا ‌شود.

یکی از موارد شرعی و قانونی که هنگام ثبت محضری طلاق می بایست از جانب زن و شوهر در زمان جاری شدن صیغه طلاق مورد توجه قرار گیرد، حضور حداقل دو نفر شاهد عادل است و عملا طلاق بدون حضور شاهد قابل ثبت نیست.

این دو نفر شاهد طلاق که حتما می بایست مرد و دارای صفت عدالت باشند، با مراجعه به محضر شاهد به ثبت رسیدن طلاق زوجین خواهند بود. این افراد می‌توانند از دوستان و نزدیکان زن و مرد بوده و یا این که اشخاص دیگری باشند.

به همین ترتیب حضور شاهد طلاق از ملزومات صحت صیغه طلاق بوده و این مورد، هم در قانون و هم در شرع، مورد تاکید قرار گرفته است. اگر در دفترخانه‌ای نیز جاری شدن صیغه و ثبت طلاق بدون شاهد انجام گیرد، تخلف صورت گرفته و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است.

در واقع یکی از وظایف سردفتر پس از دریافت هزینه ثبت طلاق تذکر و تاکید به حضور شهود در هنگام ثبت طلاق است.

الزامی بودن طلاق بدون حضور شاهد

همانطور که اشاره شد، یکی از اساسی ترین شرایط قانونی طلاق به صورت شرعی، ثبت آن در حضور شاهد است. به همین دلیل طلاقی که بدون حضور شاهد انجام گیرد، صحیح نیست و به دنبال آن آثار و نتایج پس از طلاق را به همراه نخواهد داشت.

تاکید بر این مساله نه تنها در قانون بلکه در شرع نیز الزامی می باشد. بنابراین می توان گفت زن و شوهر تنها در صورتی می‌توانند به روش درست و اصولی از یکدیگر جدا شوند که در زمان جاری شدن صیغه طلاق دو نفر شاهد حضور داشته باشند.

با استناد به ماده 1134 قانون مدنی نیز، در هنگام طلاق زوجین می بایست دو نفر مرد عادل حضور داشته و جاری شدن صیغه طلاق را بشنوند. دلیل این حضور این است که جدا شدن قانونی و شرعی زوجین می بایست به وسیله افرادی مشاهده شود و به شکلی شهود، خوانده شدن خطبه طلاق را بشنوند.

شرایط و الزامات شاهد طلاق

تا این بخش از مقاله و با در نظر داشتن ماده قانونی، که به حضور شاهد در طلاق تاکید داشت، به این مساله پرداختیم که از نظر قانونی و شرعی حتی در شرایطی که تمامی فرآیند طلاق به وسیله زن و شوهر انجام گرفته باشد، چنانچه آداب خاصی همچون حضور شهود که در هنگام ثبت محضری طلاق رعایت نشده باشد، طلاق باطل خواهد بود.

در این سرفصل از مقاله نیز قصد داریم تا به معرفی کامل شرایط شاهد طلاق و ویژگی های آن بپردازیم.

• حداقل دو نفر شاهد

شهودی که می بایست برای طلاق در دفترخانه حضور داشته باشند، می توانند توسط زن و شوهر انتخاب شوند و یا اینکه از افراد حاضر در جمع نیز می توان به عنوان شاهد طلاق استفاده کرد.

اما در شرایطی که کسی بجز سردفتر در دفترخانه حضور نداشته باشد و یا اینکه تعداد افراد حاضر در جمع کمتر از دو نفر باشد، در این شرایط می بایست از افراد دیگری در خواست کرد تا به عنوان شاهد حضور یابند. این مساله نیز به شدت مورد تاکید قرار گرفته است که این دو شاهد مرد، می بایست بالغ باشند تا مورد تایید قرار گیرند.

• عادل بودن شاهد

از شرایط دیگر شهود طلاق که در ماده 1134 قانون مدنی نیز بر این مساله تاکید شده است عادل بودن شاهد است. بنابراین ماده، تنها افرادی که به صفت عدالت شهرت داشته باشند، حق دارند تا به عنوان شاهد طلاق زوجین حضور یابند.

• شنوا بودن شاهد

با در نظر گرفتن ماده 1134 قانون مدنی، که در ادامه به شنوا بودن شهود اشاره کرده است می توان گفت: شاهد می بایست شخصی باشد که شنونده جاری شدن خطبه طلاق باشد. به همین ترتیب یکی از مهمترین ویژگی های شاهد طلاق، شنوا بودن آن است.

این مساله در دفتر ثبت ازدواج و طلاق نیز آورده شده است، که از افراد ناشنوا نمی‌توان برای معرف و یا شاهد طلاق در زمان ثبت طلاق استفاده کرد.

• آشنایی شاهد با زن و مرد

همانطور که اشاره شد، شهودی که جهت طلاق در دفترخانه حاضر می شوند، می بایست یک آشنایی کلی با زوجین داشته باشند. رعایت این مورد که شهود حتما می بایست از افراد فامیل و بستگان زن و شوهر باشند، الزامی نیست. اما بهتر است که در صورت امکان، این افراد حداقل با یکی از این دو نفر آشنا باشند.

به همین ترتیب همین مساله قابل شناسایی بودن زن و شوهر برای شاهد برای جاری شدن صیغه طلاق، کفایت خواهد کرد.

حکم طلاق بدون حضور شاهد

اجرای کلیه تشریفاتی که برای طلاق در شرع و قانون تعریف شده است، الزامی است. به طوریکه در صورت اجرا نشدن صحیح، و عدم رعایت هر یک از شرایط، طلاق باطل خواهد بود.

در مرحله بعدی با فرض این که کلیه مراحل طلاق به درستی سپری شده باشد و دادگاه نیز حکم طلاق را صادر نماید، حال زوجین می بایست نسبت به ثبت محضری طلاق اقدام نمایند.

براساس قوانین حمایت خانواده، ثبت طلاق در محضر، تکلیفی قانونی محسوب می شود. بنابراین در صورت اجرا نشدن آن، مرد به مجازات حبس و پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهد شد. بنابراین شرایطی که جهت درستی طلاق در قانون و شرع تعریف شده است، این است که صیغه طلاق در حضور شاهد جاری شود.

به همین ترتیب خواندن خطبه عقد و حاضر شدن دو نفر شاهد از اساسی ترین تشریفات طلاق و مهم ترین شرط قانونی و شرعی بودن آن است.

بنابراین در صورتیکه هیچ یک از شرایط ذکر شده در هنگام طلاق رعایت نشود، طلاق باطل خواهد بود و نتایج قانونی پس از طلاق نیز مشمول زوجین نخواهد شد.

آیا حضور شاهد در طلاق توافقی الزامی است؟

در طلاق توافقی نیز هنگام ثبت طلاق در دفترخانه، رعایت همان تشریفات عادی طلاق الزامی است. به طوریکه که زوجین پس از دریافت گواهی عدم امکان سازش، براساس می بایست نسبت به ثبت محضری طلاق اقدام نمایند.

در هنگام ثبت طلاق در محضر نیز می بایست در ابتدا صیغه طلاق که دارای الفاظ عربی است، به وسیله زوجین خوانده شده و پس از جاری شدن آن در حضور شهود، با ارائه مدارک معتبر زن و شوهر، این طلاق در شناسنامه هر یک ثبت شود.

بنابراین در هنگام جاری شدن صیغه طلاق توافقی نیز حضور حداقل دو نفر شاهد الزامی است و زوجین نمی‌توانند بر این مساله توافق داشته باشند که بدون نیاز به حضور شاهد، طلاق خود را ثبت نمایند.

توجه داشته باشید، در طلاق ‌های یک طرفه نیز در صورتیکه یکی از زوجین در محضر حاضر نشود و طرف مقابل خطبه طلاق را بدون حضور شاهد، خوانده باشد، به دلیل اینکه حکم طلاق در این شرایط باطل است، حق دارد تا با مراجعه به دادگاه نسبت به ابطال حکم طلاق درخواست نماید.

برخلاف اینکه در طلاق های یک طرفه، یکی از طرفین حضور ندارد، اما این مساله رعایت نکردن سایر آداب و تشریفات طلاق را توجیه نخواهد کرد. بنابراین در هر شرایطی و در هر نوع از طلاق حضور دو نفر شاهد مرد الزامی است.

ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که از نظر قانونی، جهت صحت طلاق می بایست شرایط دیگری به جز حضور شاهد هنگام جاری شدن خطبه طلاق برقرار باشد. بنابراین حتما می بایست اجازه دادگاه در این مورد وجود داشته باشد تا زوجین بتوانند به وسیله آن حکم صیغه طلاق را جاری نمایند.

نتیجه گیری

همان طور که در این مقاله به تفصیل توضیح داده شد، با در نظر داشتن این مساله که در قانون مدنی به صراحت به حضور شهود در طلاق تاکید شده است و علاوه بر آن شرع نیز بر آن اشاره داشته است، حضور شاهد در طلاق از نظر شرعی و قانونی الزامی است و طلاق بدون حضور شاهد مجاز نیست.

همچنین توجه داشته باشید، که امکان طلاق گرفتن زن و شوهر بدون اینکه در محضر ثبت شود، وجود نخواهد داشت. در غیر این صورت مرد مجرم به حساب می آید و بر اساس نص ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده به مجازات حبس و جریمه نقدی محکوم خواهد شد.

شهود طلاق می بایست حداقل دو نفر مرد باشند. بنابراین امکان این که زن به عنوان شاهد طلاق در محضر حضور داشته باشد، وجود نخواهد داشت. در مورد شرایط و الزاماتی که طلاق بدون حضور شاهد در دفترخانه انجام گیرد و احکام مربوط به آن نیز، در مقاله به تفصیل توضیح داد شد . علاوه بر اگر در مورد حضور شاهد در هنگام طلاق پرسشی داشته باشید که هنوز پاسخ آن را دریافت نکرده اید، می‌توانید از مشاوره یک نفر وکیل پایه یک دادگستری بهره مند شوید.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما توسط وکیل خانواده و یا وکیل طلاق پیرامون طلاق بدون حضور شاهد پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.