جرایم سایبری چیست؟
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، با روش‌های جدید حملات سایبری نیز مواجهیم لذا همین موضوع باعث شده تا تدابیر امنیتی که جهت مبارزه با این حملات پیش بینی شده است، در حال تکامل باشد.
جرایم سایبری به هر نوع فعالیت غیرقانونی مربوط میشود که به کمک وسایل دیجیتالی انجام می‌گیرد. این نوع جرایم دارای انواع مختلفی هستند که سرقت داده ها یکی از رایج‌ترین انواع آن به شمار می‌آید. به همین ترتیب می‌توان گفت جرایم سایبری دارای طیف وسیعی از فعالیت‌های مخرب هستند که شامل مواردی همچون: حمله سایبری دسترسی غیرمجاز یا هک، سرقت و جعل هویت انتشار کرم یا ویروس و… می‌شوند.
به دلیل اهمیت آشنایی با این نوع از جرایم کیفری در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی انواع جرایم سایبری و روش‌های مقابله با آن به ضرورت استفاده از یک وکیل کیفری برای پیگیری پرونده‌هایی از این دست بپردازیم.
انواع جرایم سایبری کدام است؟
به طور کلی جرایم اینترنتی میتوانند تهدیدی برای خود فرد و یا اموال آن ها محسوب شود. در برخی موارد نیز دولت ها هدف اقدامات مجرمانه این افراد قرار می‌‌گیرند که هدف اصلی آن ها اختلال در نظم و امنیت کشورها می‌باشد.
رایج‌ترین جرایم سایبری در لیست زیر آورده شده است:
- دسترسی غیرمجاز یا هک
در مواقعی که کسی بدون اطلاع و اجازه وارد یکی از سیستم های رایانه ای یا تلفن همراه شخص دیگری میشود به اصطلاح دسترسی غیر مجاز یا همان هک اتفاق افتاده است.
در بیشتر موارد هک کردن در واقع مقدمه جرایم رایانه ای دیگری همچون سرقت اطلاعات مهم می‌باشد. این اقدام می‌‌تواند به دلایلی همچون ضعف امنیتی انجام شود و اثرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
- سرقت و جعل هویت
یکی دیگر از انواع جرایم سایبری که می‌بایست مورد توجه قرار گیرد، سرقت و جعل هویت افراد است. این جرم زمانی محقق میشود که مجرم برای بدست آوردن پول یا منافع دیگر به اطلاعات شخصی افراد همچون نام و نام خانوادگی، آدرس، تاریخ تولد و رمز های اینترنتی و … دسترسی پیدا می‌‌کند.
در نظر داشته باشید، جرم سرقت و جعل هویت نیز می‌‌تواند باعث به وجود آمدن مشکلات بسیاری برای شخص باشد. هک کردن اکانت‌‌های مجازی، ایجاد حساب در اینترنت به نام افراد و … از متداول‌ترین روش های سرقت و جعل هویت محسوب میشود.
- فیشینگ چیست؟
یکی از روش هایی که مجرمین میتوانند به کمک آن به اطلاعات شخصی افراد دسترسی داشته باشند فیشینگ است. در این روش افراد در تلاشند تا خود را در قالب مراجع قانونی همچون بانک نشان دهند تا شخص مقابل را متقاعد کنند که اطلاعات خودش را در اختیارشان قرار دهد.
در بسیاری از موارد این افراد به روش باز کردن ایمیل ها و لینک های موجود در spam ایمیل به اطلاعات دیگران دسترسی پیدا کرده و از آن سوء استفاده می‌نمایند.
- کلاهبرداری
با پیشرفت تکنولوژی فرصت های زیاد و روش های جدیدی نیز برای کلاهبرداران فراهم شده است. فروش کالاهای بسیار ارزان تر از قیمت واقعی، فریب افراد با اهدای جوایز و پول های غیر منتظره، فروش کالای معیوب و تقلبی در پیج های اینستاگرام و مواردی از این دست را می‌توان از اشکال مختلف کلاهبرداری اینترنتی به شمارآورد که پیگیری این موارد از طریق پلیس فتا انجام میشود.
مجازات جرایم سایبری شامل چه مواردی است؟
- جرم دسترسی غیر مجاز
براساس ماده (1)، اگر کسی به طور غیر مجاز، به داده‌ها یا سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی که توسط تدابیر امنیتی حفاظت می شوند، دسترسی پیدا کند، به مجازات حبس از نود و یک روز تا یک سال و یا جریمه نقدی از پنج تا بیست میلیون ریال و یا هر دو محکوم خواهد شد.
- جرم شنود غیر مجاز
براساس ماده (2)، اگر کسی به طور غیر مجاز، به اطلاعات در حال انتقال ارتباطات غیر عمومی در سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری را شنود نماید، به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال و یا جزای نقدی از ده تا چهل میلیون ریال و یا هر دو محکوم خواهد شد.
- جرم جاسوسی رایانه‌ای
با استناد به ماده (3) می توان گفت، چنانچه شخصی به طور غیر مجاز نسبت به داده‌ای سری در حال انتقال یا ذخیره شده در سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده، مرتکب اعمال آورده شده در لیست زیر شود، به مجازات‌های مقرر محکوم خواهد شد:
الف) دسترسی داشتن به اطلاعات ذکر شده در بالا و یا تحصیل آنها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، به حبس از یک تا سه سال یا پرداخت جریمه نقدی از بیست تا شصت میلیون ریال و یا هر دو مجازات.
ب) در دسترس قرار دادن اطلاعات مذکور برای افراد بدون صلاحیت با مجازات حبس از دو تا ده سال.
ج) افشاء یا در دسترس قرار دادن اطلاعات ذکر شده برای دولت، سازمان، شرکت یا گروه های بیگانه یا افراد آنها، با مجازات حبس از پنج تا پانزده سال.
- جرم جعل رایانه‌ای
مطابق با ماده (6)، چنانچه شخصی به طور غیر مجاز مرتکب اعمال زیر شود، جاعل به شمار آمده و به حبس از یک تا پنج سال یا پرداخت جریمه نقدی از بیست تا یکصد میلیون ریال یا هر دو محکوم خواهد شد:
الف) تغییر اطلاعات قابل استناد یا ایجاد یا ورود متقلبانه داده ها.
ب) تغییر در اطلاعات و یا علایم موجود در کارت های حافظه یا قابل پردازش در سیستم های رایانه ای یا مخابراتی یا تراشه ها و یا ایجاد یا ورود متقلبانه اطلاعات یا علائم به آنها.
- جرم سرقت رایانه ای
براساس ماده (12) اگر کسی به طور غیر مجاز داده ای متعلق به شخص دیگری را دزدیده، در صورتیکه عین داده ها در اختیار صاحب آن باشد، به پرداخت جریمه نقدی از یک تا بیست میلیون ریال و در غیر این صورت به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جریمه نقدی از پنج تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات جرایم سایبری محکوم خواهد شد.
- جرایم رایانه ای
براساس ماده (13) اگر شخصی به طور غیرمجاز از سیستم های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی همچون ورود، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا اختلال در سیستم مبلغ یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری بدست آورد بجز رد مال به صاحب اصلی آن به مجازات حبس از یک تا پنج سال یا پرداخت جریمه نقدی از بیست تا یکصد میلیون ریال و یا هر دو محکوم خواهد شد.
- جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی
مطابق با ماده (14) اگر شخصی توسط سیستم های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده محتوای مستهجن و ضداخلاقی را تولید، منتشر و یا معامله نماید و یا با هدف ارسال یا انتشار یا تجارت تولید یا نگهداری کند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا پرداخت جریمه نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو محکوم خواهد شد.
- جرم هتک حیثیت
براساس ماده (16) اگر کسی به کمک سیستم های رایانه ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر داده یا تحریف نماید و آن را انتشار دهد به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت وی شود، به مجازات حبس از نود و یک روز تا دو سال یا پرداخت جریمه نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات جرایم سایبری محکوم میشود.
براساس ماده (17) نیز اگر شخصی توسط سیستم های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون جلب رضایت وی انتشار دهد و یا در دسترس دیگری قرار دهد، به طوری که باعث ضرر و زیان به شخص یا عرفاً موجب هتک حیثیت وی شود، به مجازات حبس از نود و یک روز تا دو سال یا پرداخت جریمه نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو محکوم خواهد شد.
- جرم نشر و اکاذیب
با استناد به ماده (18)، چنانچه شخصی با نیت اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی توسط سیستم رایانه یا مخابراتی اکاذیبی را انتشار دهد یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان اهداف اقداماتی را برخلاف حقیقت، رأساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقام‌های رسمی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از روش های ذکر شده به صورتی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، بجز اعاده حیثیت به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا پرداخت جریمه نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو محکوم خواهد شد.
پیشگیری از وقوع جرایم سایبری به چه روش هایی امکان پذیر است؟
- نصب و راه اندازی نرم افزارهای حفاظتی
یکی از مهم ترین شیوه های پیشگیری از وقوع جرایم سایبری نصب آنتی ویروس ها و نرم افزارهایی است که مانع از ورود ویروس های اینترنتی می شوند. به همین ترتیب در شرایطی که مجرمان از طریق ویروس های اینترنتی وارد یک سیستم کامپیوتری می‌شوند در تلاشند تا به اطلاعات شخصی افراد دسترسی پیدا کنند. در این مواقع یک آنتی‌ویروس قوی می تواند از این اقدام جلوگیری نمایند.
- رمزنگاری
یکی دیگر از موثرترین روش ها در پیشگیری از وقوع جرایم سایبری، رمزنگاری است. مفهوم ساده این روش مبهم نمودن اطلاعات از دید افراد غیر مجاز به گونه ای است که شخص مجاز قادر به مشاهده و استفاده از اطلاعات خود باشد. بنابراین در صورتیکه اطلاعات کاربر رمزنگاری شده باشند امکان این که در دسترس افراد سودجو قرار بگیرد بسیار کم است.
- نرم افزارهای ضد پیام ناخواسته
ارائه کننده خدمات اینترنتی همچون یاهو یا گوگل وظیفه دارند تا برای جلوگیری از در دسترس قرار گرفتن اطلاعات خصوصی و همچنین پیشگیری از اتلاف وقت کاربران، از نرم‌افزارهای ضد spam استفاده نمایند.
این نرم افزارها می توانند پیام های ناخواسته افراد را که دارای منبع نامعلومی هستند فیلتر کرده و از دید کاربران مخفی کنند.
نتیجه گیری
به طور کلی مجازات جرایم سایبری بر اساس قانون جهت اعمال و تحمیل بر مرتکب، نیازمند وجود و احراز شرایط قانونی خاص و ویژه ای است. بنابراین بررسی اینکه عوامل و عناوین مشدده یا شروط مورد نیاز جهت تحقق یک عنوان مجرمانه در پرونده کیفری موجود می باشد یا خیر استفاده از یک وکیل سایبری متخصص در این زمینه الزامی است.
گروه وکلای عدل ایرانیان آماده است تا به کلیه سوالات شما درباره جرایم سایبری و نحوه پیگیری پرونده هایی از این دست پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.
اگر شما در شهر تهران زندگی می‌کنید می‌توانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما در مورد مشکلات مربوط به جرایم سایبری مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.
برای مشاوره رایگان تلفنی کلیک کنید : 47783-021