دادگاه کیفری دو و صلاحیت آن | نحوه رسیدگی و ساختار

بررسی دادگاه کیفری دو

پس از تصویب قانون آیین دادرسی کیفری جدید، نحوه تقسیم دادگاه‌ها و صلاحیت هر یک، تا حدودی تغییر کرد. به طوری‌که دادگاه کیفری استان، به دادگاه کیفری یک و دادگاه عمومی جزایی به دادگاه کیفری دو تغییر نام داد.

به طورکلی دادگاه‌های کیفری، دارای صلاحیت مختص به خود هستند که همین موضوع سبب می‌شود تا در صورت وقوع جرایم کیفری، افراد ندانند برای تنظیم شکایت به کدام دادگاه مراجعه کنند .

به همین خاطر، در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی دادگاه کیفری دو و بررسی صلاحیت آن، به ساختار این دادگاه و مراحل رسیدگی به پرونده‌های کیفری بپردازیم.

توصیه می‌شود در صورت مواجهه با جرایم کیفری، به دلیل حساسیت زیاد این پرونده‌ها پیش از هر اقدامی از یک وکیل کیفری متخصص مشاوره بگیرید.

دادگاه کیفری دو چه ساختاری دارد؟

با استناد به ماده 294 قانون آیین دادرسی کیفری می‌توان گفت: “دادگاه‌‌های کیفری در یک دسته بندی کلی به دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه‌ های نظامی قابل تقسیم می‌باشند.”

این دادگاه‌ها به مواردی که از منظر قانون مجازات اسلامی جرم انگاری گردیده است رسیدگی خواهد کرد. مواردی همچون: جرایم جنایی، قتل، ضرب و جرح، کلاهبرداری، محاربه، توهین و غیره. بنابراین اگر شخصی جرمی انجام دهد براساس قانون مجازات اسلامی به مجازات آن محکوم خواهد شد.

براساس ماده 295 این قانون نیز، ساختار دادگاه کیفری دو، بدین صورت است:

 ” دادگاه کیفری دو، با حضور رئیس یا دادرس علی ‏البدل، در حوزه قضایی هر شهرستان برپا می‌شود.”

در این دادگاه، بجز قاضی، یک مدیر دفتر، یک منشی و کارمند بایگانی نیز حاضر خواهند شد.

طبق ماده 300، در تمامی جلسات دادگاه کیفری دو، دادستان یا معاون این شخص و یا یکی از دادیاران با تایید دادستان، اجازه حضور خواهند داشت تا از کیفرخواست دفاع نمایند.
توجه داشته باشید این دادگاه برخلاف دادگاه کیفری یک که سیستم تعدد قضات بر آن حاکم است، تنها یک قاضی دارد. مقر دادگاه کیفری دو، در حوزه قضایی هر شهرستان است.

نحوه رسیدگی در دادگاه کیفری دو به چه صورت است؟

روش پیگیری پرونده‌ها در دادگاه کیفری دو به گونه ای است که پس از پایان مرحله رسیدگی در دادسرا، بازپرس قرار جلب دادرس را صادر نموده و به این طریق از دادگاه درخواست می‌کند به پرونده رسیدگی کرده و برای جرم صورت گرفته، مجازات قانونی در نظر بگیرد.

لذا، بازپرس پس از صدور قرار جلب دادرسی و کیفرخواست، آنها را به دادگاه ارسال خواهد کرد. مدیر دفتر دادگاه نیز، برای رسیدگی به پرونده زمانی را تعیین کرده و به طرفین دعوی ابلاغ می‌کند. به همین ترتیب، هر دو نفر شاکی و متهم در دادگاه حاضر شده و دلایل و دفاعیات خود را ارائه می‌دهند.

پس از این مرحله، دادستان با قرار جلب دادرسی موافقت نموده و پرونده را مورد بررسی قرار می‌دهد و در نهایت حکم خود را صادر می‌کند.

در نظر داشته باشید، چنانچه وقت تعیین شده برای بررسی کافی نباشد، برای بار دوم تعیین وقت شده و جلسه دیگری برگزار خواهد شد.

دادگاه کیفری دو چه صلاحیتی دارد؟

مطابق با ماده 301 قانون آیین دادرسی کیفری:

دادگاه کیفری دو، صلاحیت رسیدگی به تمامی جرایم را دارد، بجز مواردی که رسیدگی به آنها در حوزه وظایف دادگاه دیگری است.

به همین ترتیب رسیدگی به جرایم براساس مجازات سلب حیات، حبس ابد، قطع عضو، مجازات تعزیری، مطبوعاتی و مواردی از این دست، در صلاحیت دادگاه کیفری یک خواهد بود.

بنابراین اگر جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری یک، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه نظامی قرار گرفته است را تعیین نماییم، جرایم دیگر در حوزه صلاحیت دادگاه کیفری دو قرار خواهد گرفت.

طبق ماده 271 قانون آیین دادرسی کیفری نیز: ” … اگر دادگاه انقلاب یا دادگاه کیفری یک، در حوزه قضایی دادسرا، برپا نشده باشد، دادگاه کیفری دو محل، مسئولیت رسیدگی به پرونده را بر عهده دارد.” به همین ترتیب، حتی در صورتیکه دادگاه کیفری دو، صالح به رسیدگی نباشد، چنانچه دادگاه صلاحیت دار برپا نشود، دادگاه کیفری دو دعوا را مورد پیگیری قرار خواهد داد.

دادگاه کیفری یک و دادگاه کیفری دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

• صلاحیت :

همانطور که اشاره شد دادگاه کیفری دو صلاحیت رسیدگی به تمامی جرایم را دارد بجز مواردی که قانون رسیدگی به بعضی از جرایم همچون قتل و مطالبه دیه… را در صلاحیت دادگاه دیگری قرارداده باشد.
اما دادگاه کیفری یک، همان دادگاه کیفری استان سابق می باشد که صلاحیت رسیدگی به جرایم سنگین و اساسی را دارد. مواردی همچون: قتل، زنا محصنه و ….

• ساختار :

بر اساس قانون، دادگاه کیفری دو از یک قاضی یا دادرس تشکیل شده است که مسئولیت رسیدگی ماهوی و صدور رای را بر عهده خواهد داشت. اما دادگاه کیفری یک، از یک قاضی و دو دادرس مستشار تشکیل شده است و جلسه رسیدگی در دادگاه، با حضور حداقل دو عضو رسمیت خواهد یافت. ریاست دادگاه نیز بر عهده مستشاری است که در زمینه قضایی باسابقه تر است.

• محل برگزاری دادگاه‌های کیفری یک و دو :

دادگاه کیفری یک، تنها در مرکز استان و به تشخیص رییس قوه قضائیه در محدوده قضایی شهرستان‌ها برگزار می شود.
دادگاه کیفری دو نیز، در مقر هر شهرستان نسبت به مساحت و تعداد دادسرا، از سوی قوه قضاییه تشکیل می‌شود.

نتیجه گیری

همانطور که در مقاله پیش رو به تفصیل توضیح داده شد، دادگاه کیفری دو، صلاحیت رسیدگی به کلیه جرائم را دارد، بجز از آن دسته از جرایمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه دیگری است.

مواردی همچون: کلاهبرداری، خیانت در امانت، انتقال مال غیر، تهدید، توهین، اخاذی و دعوای خیابانی و…
در ساختار دادگاه کیفری دو، وجود رئیس یا دادرس علی ‏البدل، ضروری می‌باشد. شیوه رسیدگی در این دادگاه نیز به صورتی است که بازپرس پس از صدور قرار جلب دادرسی و کیفرخواست، این افراد را به دادگاه خواهد فرستاد. سپس دادستان با قرار جلب دادرسی موافقت نموده و پرونده را مورد بررسی قرار می‌دهد و در نهایت حکم خود را صادر می‌کند.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون دادگاه کیفری دو و صلاحیت آن پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

اگر شما در شهر تهران زندگی می‌کنید می‌توانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما در مورد دعاوی کیفری مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.