معامله خودرو

خرید و فروش خودرو

از رایج­ ترین معاملات حقوقی در جامعه در کنار معاملات ملکی، معاملات خودرو محسوب می ­شود. در این مقاله به بررسی ابعاد حقوقی موضوع رایج خرید و فروش خودرو پرداخته شده است. انجام معاملات خودرو به طور صحیح  تا حد زیادی منوط به دانش حقوقی طرفین قرارداد و توجه آنها به قوانین و مقررات می ­باشد. به همین دلیل ترجیح بسیاری از افراد جهت انجام معامله خودرو این است که در فرآیند نقل و انتقال خودرو از تجربه و مهارت کارشناسان حقوقی استفاده کنند.

مراحل خرید و فروش خودرو:

برای اینکه خرید و فروش خودرو بصورت قانونی و صحیح انجام شود لازم است که طرفین مراحل زیر را انجام دهند:

1. تنظیم قولنامه و یا مبایعه­ نامه: تنظیم قولنامه و یا مبایعه­ نامه جهت نقل و انتقال رسمی خودرو انجام می ­گیرد. (قولنامه دارای بندهای مختلفی از جمله مشخصات خودرو، مبلغ قرارداد، دفترخانه مدنظر و … است. قولنامه بصورت عادی و یا رسمی با سربرگ­های قوه قضاییه می باشد. مبایعه­ نامه از لحاظ حقوقی دارای اعتبار است و طرفین جهت تعهدات می ­توانند به آن استناد نمایند. )
2. تعویض پلاک: فک پلاک قدیم و نصب پلاک جدید.
3. تنظیم سند رسمی انتقال خودرو به نام خریدار خودرو و یا انتقال حواله: برای این منظور طرفین باید مدارک و شرایط خاصی را ارائه نمایند. لازم است پیش از تنظیم مبایعه ­نامه، کارشناسی خودرو انجام شود تا بدین ترتیب خریدار با حصول اطمینان خاطر بیشتری اقدام به امضای قولنامه نماید.

نکات مهم در مورد خرید خودرو:

1- حصول اطمینان از درستی و صحت مدارک.

2- اهلیت فروشنده ( اهلیت به معنای صلاحیت و شایستگی دارا شدن می ­باشد، فروشنده برای اینکه بتواند معامله­ ای انجام دهد، باید عاقل، بالغ و رشید باشد. اگر فاقد سه ویژگی باشد، معامله ی او با شما صحیح نیست.)

3- بررسی ممنوع ­المعامله نبودن فروشنده.

4- حتما درج نمایید که اگر فروشنده در تحویل خودرو تاخیر نماید، موظف به پرداخت وجه التزام است. وجه التزام در واقع خسارتی است که در صورت تحویل ندادن و یا دیرکرد تحویل خودرو پرداخت می شود که معمولا مبلغ وجه التزام به صورت روزانه تعیین می شود.

5- درصورتی که بوسیله دستگاه پز پرداخت را انجام می ­دهید، بررسی نمایید که دستگاه پز به شماره کارت چه شخصی متصل می­ باشد. درصورتی که دستگاه پز بنام فروشنده نباشد از وی برای پرداخت مبلغ رسید بگیرید.

بررسی کارشناسی خودرو:

در واقع کارشناسی خودرو به منظور بررسی دقیق ابعاد مختلف خودرو از لحاظ فنی، ظاهری، موتوری و .. است و با هدف معین نمودن ارزش واقعی خودرو با در نظر گرفتن سلامت، ایمنی و کیفیت آن صورت می­ گیرد. هرچند که با توجه به آنچه که گفتیم به نظر می ­آید که کارشناسی خودرو بیشتر در خصوص ارزیابی میزان خسارت و تصادفات رانندگی است اما بصورت کلی، در موارد زیر از آن بهره گرفته می ­شود:

1. خرید خودرو دست دوم
2. خریداری خودرو صفر
3. ارزیابی خسارات رانندگی

مدارک لازم جهت خرید و فروش خودرو:

متعاقب اینکه طرفین مدارک لازم را جهت نقل و انتقال خودرو مهیا کردند باید اقدام به تنظیم مبایعه­ نامه یا قولنامه اقدام کنند. از جمله مدارکی که برای معامله خودرو حائز اهمیت هستند عبارتند از:

• مدارک هویتی طرفین نظیر کارت ملی و ..
• برگ سبز جدید خودرو (سند تک برگی است که نیروی انتظامی متعاقب تایید اصالت خودرو و احراز هویت مالک آن و تعویض پلاک خودرو، برای خریدار صادر می ­نماید و به نوعی سندی مبنی بر مالکیت خریدار تلقی می­ گردد.)

• برگ شرکت خودرو بنام فروشنده (زمان خریداری خودروی صفر برگ سند مالکیت به شما تحویل داده می‌شود. این سند شامل اطلاعات فنی کامل خودرو و اطلاعات مالک آن می ­باشد که سند کمپانی خودرو نام دارد.)
• بیمه ­نامه شخص ثالث
• کارت سوخت خودرو
• برگ پرداخت عوارض شهرداری

فسخ قرارداد خودرو:

در این زمینه نکته ­ای که لازم به ذکر است در خصوص فسخ قرارداد خودرو باید تا حدودی در مورد موضوع «خیارات» در قانون مدنی بدانید. بطور کلی به کمک خیارات می ­توانید بصورت یکجانبه نسبت به خاتمه قرارداد اقدام نمایید. در ادامه به نکاتی که لازم است در زمینه خیارات بدانید پرداخته شده است. در صورتی که درخصوص استفاده از هر از خیارات دارای ابهامی هستید با ما با شماره 02147783 در تماس باشید تا وکلای متخصص خیارات عدل ایرانیان شما را راهنمایی نمایند.

• خیار شرط در خریداری خودرو: 

درصورتیکه طرفین معامله خودرو در مبایعه ­نامه قید نمایند که تا زمان مشخصی می­ توانند معامله را فسخ نمایند در واقع از این خیار استفاده کرده اند. در این خصوص هر یک از خریدار و فروشنده می­ توانند با استناد از خیار شرط اقدام به فسخ معامله اقدام نمایند. معمولا در معاملات خرید خودرو دست دوم طرفین می ­توانند خیار شرط را اسقاط نمایند و استناد به آن را از خودشان سلب کنند.

• خیارت تخلف از شرط در خریداری خودرو:

در موردی که طرفین معامله خودرو جهت انجام کامل معامله شرطی را تعیین نمایند ولی در معامله آن شرط را عملی ننمایند، خیار تخلف از شرط مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در خریداری خودرو دست دوم این امکان وجود دارد که خریدار، خریداری خودرو را به ویژگی­ های خاصی مشروط نماید، برای مثال عدم وجود رنگ­ شدگی بدنه چنانچه پس از معامله مشخص گردد که شرط مذکور وجود ندارد وی می­ تواند معامله را فسخ نماید.

 3- خیار غبن در خریداری خودرو:

غبن عبارت است از ضرر و زیان در معامله می­ باشد. از رایج­ترین خیاراتی که در معاملات خودرو دست دوم مورد استفاده قرار می­ گیرد، خیار غبن می­ باشد. برای مثال درصورتیکه یکی از طرفین معامله خودرو پی ببرد در معامله مذکور در خصوص ارزش و قیمت مورد معامله و یا مبلغ دریافتی دچار ضرر و زیان شده، متعاقبا می ­تواند درخواست فسخ قرارداد را نماید. نکته ­ای که درخصوص خیار غبن لازم به ذکر است عبارت از اینکه اختلاف قیمت مذکور و زیان وارده باید به نحوی باشد که از لحاظ عرف قابل توجه است و نه اینکه بصورت جزئی باشد.

4- خیار تدلیس در خریداری خودرو:

در موردی که فروشنده خودرو دست دوم با فریبکاری خودروی خود را به شما بفروشد در حقوق به این اقدام وی تدلیس و تقلب گفته می­ شود. برای مثال درموردی فروشندگان خودرو با کمک دلالان و با ارائه اطلاعات نادرست درخصوص خودرو دست دوم موجب تحریک خریدار به انجام معامله گردند، چنانچه خریدار پی به فریب ببرد می ­تواند با استناد به خیار تدلیس اقدام به فسخ معامله نماید.

5- خیار عیب در خریداری خودرو:

درموردی که خریدار بعد از معامله از عیبی که خودرو در زمان خریداری داشته مطلع گردد در این حالت، خریدار می­تواند با استفاده خیار عیب اقدام به فسخ معامله نماید. برای مثال درموردی که خریدار در زمان انجام معامله اطلاعی از اینکه سقف خودرو جوش خورده به عبارتی خودرو چپی بوده نداشته، خریدار می­تواند متعاقب آگاهی به استناد این خیار اقدام به فسخ معامله نماید.

6- خیار تعذر تسلیم در خریداری خودرو:

زمانی که انتقال موضوع معامله (در اینجا) خودرو دشوار و یا ناممکن باشد شرایط استفاده از خیار تعذر تسلیم محقق شده. برای مثال، اگر خودرویی که خریداری نموده ­اید به دلیل جرم حمل مواد مخدر توقیف گردیده باشد، می­ توانید به دلیل عدم امکان تحویل خودرو اقدام به فسخ قرارداد نمایید.

7- خیار مجلس در خریداری خودرو:

استفاده از این خیار در خریداری خودرو بدین ترتیب است که طرفین معامله تا هنگامی که در محل حضور دارند و متفرق نشده باشند، این امکان را دارند که خرید و فروش خودرو را فسخ نمایند.

خیار تأخیر از ثمن در خریداری خودرو:

فروشنده خودرو جهت دریافت پول خود نمی ­تواند مدت طولانی ­ای منتظر بماند و خریدار خودرو بتواند پرداخت را مدت زیاد به تأخیر اندازد. درصورتیکه طرفین معامله خودرو جهت پرداخت مبلغ زمانی تعیین نکرده باشند و از طرفی 3 روز از تاریخ فروش خودرو سپری شده باشد، فروشنده اقدامی برای در اختیار گذاشتن خودرو به خریدار نکرده و خریدار نیز مبلغ را نپرداخته باشد، فروشنده می­ تواند معامله را فسخ نماید. درصورتی که ظرف سه روز، خریدار قیمت را پرداخت نماید، حق فسخ معامله توسط فروشنده منفی می ­شود.

خیار رویت و تخلف وصف در خریداری خودرو:

درصورتی که خریدار خودرو مدعی شود فروشنده با چرب­زبانی و بیان خصوصیاتی که در واقع خودرو فاقد آن خصوصیات است موجب بستن قرارداد گشته و متعاقبا بعد از فروش خودرو به خریدار وی متوجه فریب گردد، خریدار می­ تواند با استناد به خیارت رویت و تخلف وصف، معامله صورت گرفته را فسخ نماید. بنابراین درصورتی که خریدار برای مثال خودرو را ندیده باشد و با توجه به اوصافی که فروشنده بیان نموده اقدام به خریداری خودرو نماید و بعد پی ببرد که خودرو در واقع فاقد آن اوصاف است، خریدار می ­تواند معامله صورت گرفته را فسخ کند.

مشکلات خریداری خودرو دست دوم:

با افزایش قیمت خودرو در ایران مردم بیشتر نسبت به گذشته به سمت خریداری خودرو دست دوم روی آورده ­اند. لذا هرچند که خریدن خودرو دست دوم دارای مزایایی است اما لازم است خریداران اطلاعات لازم را در این نوع معاملات داشته باشند تا با حصول اطمینان بیشتری اقدام به خریداری نمایند. از جمله اینکه:

1- کارشناسی فنی خودرو

2- در خریداری خودرو کیلومتر خودرو را مدنظر قرار دهید.

3- توجه به اطلاعات بیمه­ نامه.

4- مبایعه ­نامه خودرو را تنظیم نمایید.

5- از خریداری وکالتی خودرو دست دوم اجتناب کنید.

 جرم کلاهبرداری در فروش خودرو:

این جرم در واقع عبارت است از اعمال متقلبانه توسط شخص کلاهبردار (خریدار و یا فروشنده) که در معامله خودرو در نتیجه آن اعمال سبب بردن مال (پول و یا خودرو) می ­شود. از جمله مواردی که در زمینه کلاهبرداری خودرو صورت می ­گیرد به شرح زیر است:

• فروش خودرو رنگ شده بجای خودرو سالم.
• فروش خودرو به اشخاص مختلف، در این خصوص پیشنهاد می­ گردد که از مراکز معتبر اقدام به خرید نمایید.
• شرکت­ های لیزینگی که فاقد اعتبار هستند، بدون اینکه در واقع خودرویی داشته باشند آنها را به متقاضیان زیادی می­ فروشند.
• کلاهبرداری از طریق سایت­ های اینترنتی: در این روش اشخاص سودجو بدون اینکه در واقع خودرویی وجود داشته باشد اقدام به دریافت مبلغ اولیه می ­نمایند و بدون آنکه اثری از خودشان بر جا گذارند، فرار می ­کنند در چنین شرایطی پیشنهاد می ­کنیم حتما از سایت­ های رسمی و معتبر اقدام به خریداری کرده و قبل از بستن قرارداد و پرداخت وجه از خودرو دیدن کنید.

وکیل دعاوی معامله خودرو:

شما می ­توانید با کمک وکیل متخصص معامله خودرو، امکان بروز اشتباه در معامله را منتفی و به فرایند فروش خودرو سرعت بخشید. جهت معامله خودرو بهترین وکلا اشخاصی هستند که در این زمینه دارای مهارت و تخصص هستند. به منظور انتخاب وکیل خبره به مواردی نظیر امتیاز کاربران به وکلا، هزینه مشاوره اولیه، رزومه و … دقت نمایید. با ما در تماس باشید تا وکلای متخصص معامله خودرو گروه وکلای عدل ایرانیان اطلاعات لازم و تکمیلی را خدمتتان ارائه نمایند.

نتیجه ­گیری:

از مراحل کلیدی و مهم معامله خودرو تنظیم قولنامه و یا مبایعه­ نامه خودرو است. ارزش و اهمیت مبایعه نامه خودرو به حدی است که طرفین معامله باید حداکثر دقت را در نگارش آن داشته باشند تا بتوانند معامله‌ای امن و مطمئن را انجام دهند. گروه وکلای عدل ایرانیان با داشتن وکلای متخصص قراردادها و کارشناسان حقوقی باتجربه قادر است تا خدماتی را نظیر مشاوره حقوقی، تنظیم قرارداد نقل و انتقال خودرو، مبایعه‌نامه خودرو، قرارداد انتقال حواله خودرو و… را به شما ارائه نماید. درصورتیکه در فرآیند معامله خودرو  مشکل حقوقی­ ای دارید، می‌توانید از وکلای متخصص معامله خودرو عدل ایرانیان کمک بگیرید.