آشنایی با خیانت در امانت سفته
به طور کلی اسناد تجاری، مخصوصا سفته، ابزاری برای پرداخت به حساب می آیند و به جهت پرداخت وجوه معاملات، میان افراد مبادله می شوند. اما در برخی موارد، این اسناد، به منظور ضمانت پرداخت و انجام تعهد نیز قابل استفاده می باشند.
در این شرایط، سفته به عنوان امانت در دست گیرنده قرار گرفته و در صورتی که به شخص دیگری منتقل شده و یا مفقود و اجرا و نقد گردد، با خیانت در امانت سفته مواجه خواهیم بود که بر اساس قانون مجازاتی برای شخص به دنبال خواهد داشت.
به همین منظور در مقاله پیش رو قصد داریم ضمن آشنایی با سفته ضمانت، به بررسی شرایط استفاده از آن و جرم خیانت در امانت سفته پرداخته و به کلیه سوالات شما در اینباره پاسخ دهیم.
سفته امانت چیست؟
پیش از پرداختن به جرم خیانت در امانت سفته، لازم است تا با سفته امانت و موارد کاربرد آن آشنا شویم.
همانطور که اشاره شد به طور معمول، اسناد تجاری مخصوصا چک و سفته، ابزاری جهت پرداخت در معاملات به حساب می آیند که برای پرداخت وجوه در معاملات تجاری و غیر تجاری، مورد استفاده قرار می گیرند.
با این وجود در مواقعی هدف از دادن سفته به دیگری، به عنوان تضمین پرداخت وجه معامله و یا یک تعهد می باشد.
مثلا شخصی که خریدی را به صورت اقساطی انجام داده است، برای ضمانت در پرداخت، چند فقره سفته به فروشنده تحویل می دهد.
به همین ترتیب سفته در دست گیرنده، به صورت امانت است. بنابراین، شخص گیرنده بجز در موارد تعیین شده در قرارداد، حق اقدام قانونی بر روی سفته و وصول وجه آن یا انتقال این سند تجاری را به شخص دیگر ندارد. لذا در صورت رعایت نکردن شرایط فوق، امکان شکایت صادرکننده سفته و مجازات خیانت در سفته امانت وجود دارد.
خیانت در سفته امانت به چه معناست؟
زمانی که متعهد سفته ای را به منظور تضمین انجام تعهد، به دیگری می دهد، به این معناست که این سند تجاری در دست متعهد له امانت است. بنابراین، وی اجازه انتقال این سند تجاری، به دیگری را ندارد. لذا انجام اقدامات قانونی، همچون طرح دعوای حقوقی جهت وصول وجه سفته، از جانب وی، تنها به شرط اثبات عدم رعایت تعهد از طرف متعهد امکان پذیر است.
برای نمونه، اگر کارگری، برای انجام کاری در یک کارگاه، به کارفرمای خود سفته حسن انجام کار تحویل داده باشد، براساس قانون سفته ضمانت حسن انجام کار، تا هنگامی که کارگر، براساس شرایط قرارداد، در کارگاه مشغول به کار شود، کارفرما حق نقد کردن سفته یا اجرا گذاشتن آن را نخواهد داشت.
به همین ترتیب، اگر گیرنده سفته و یا همان متعهد له، بدون نقض تعهد از جانب متعهد، سفته را پیش از موعد مورد توافق، به شخص دیگری انتقال دهد و یا برای وصول وجه آن، به یکی از روش های قانونی اقدام نماید و یا اینکه سفته را تلف یا مفقود کند، به جرم خیانت در سفته امانت محکوم خواهد شد.
مطالعه پیشنهادی : صفر تا صد آشنایی با چک و سفته
خیانت در سفته امانت چه مجازاتی دارد؟
با استناد به ماده 177 قانون مجازات اسلامی، مجازات خیانت در امانت سفته به صورتی است که اگر، اموال منقول یا غیر منقول به وسیله اسناد تجاری همچون سفته و چک و قبض و مواردی از این دست، به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کاری، به شخصی داده شود و قرارداد شده باشد که موارد ذکر شده مسترد و یا مصرف شود و شخصی که آن اشیاء نزد او امانت بوده، آن ها را به ضرر مالک تصاحب یا تلف یا مفقود نماید، از شش ماه تا سه سال حبس محکوم می شود.
بنابراین، با در نظر داشتن قانون مجازات اسلامی، جرم خیانت در امانت سفته جرمی غیر قابل گذشت به شمار آمده و حتی با گذشت شاکی نیز، اجرای مجازات متوقف نخواهد شد و تنها امکان دارد در مجازات تخفیف داده شود.
با این وجود با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، علاوه بر کاهش مجازات خیانت در سفته امانت، به 3 تا 18 ماه حبس، این جرم به یک جرم قابل گذشت تبدیل شده است .
اثبات امانی بودن سفته به چه صورت است؟
اگر دهنده سفته، اثبات نماید که سفته داده شده به گیرنده، به امانت بوده و مورد خیانت واقع شده است، می بایست به منظور شکایت کیفری و اعمال مجازات خیانت در سفته امانت گیرنده، با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی شکایت خود را ثبت و پیگیری نماید. در این مرحله به منظور صدور قرار جلب به دادرسی اثبات امانی بودن سفته الزامی می باشد.
لذا در صورتی که ضمانت یا امانی بودن سفته، در متن آن آورده نشده باشد، اگرچه، اثبات دشوار تری خواهد داشت، اما، دهنده سفته می تواند با استناد به هر یک از دلایل اثبات دعوی، جهت اثبات امانی بودن سفته اقدام نماید.
برای مثال، اگر در قرارداد جداگانه ای که میان طرفین منعقد شده، به این موضوع، تاکید شده باشد که سفته، برای ضمانت تعهد داده شده، دهنده سفته مجاز می باشد با تحویل این قراداد، امانی بودن سفته را اثبات نماید. علاوه براین، اثبات امانی بودن سفته، به کمک شهادت شهود نیز، امکان پذیر می باشد که شرایط آن، بر اساس مقررات مربوط به شهادت تعریف شده است.
نتیجه گیری
همانطور که در مقاله پیش رو به تفصیل توضیح داده شد، سفته امانت، سفته ای است که به صورت تضمین انجام تعهد و نه ابزاری برای پرداخت، به شخصی داده شده و گیرنده، تنها در صورت عدم انجام تعهدات، اجازه انتقال این سند تجاری به دیگری یا اقدام قانونی جهت وصول آن را خواهد داشت. در صورت برقرار نبودن شرایط فوق جرم خیانت در امانت سفته صورت گرفته و شخص مطابق با قانون مجازات خواهد شد.
در این شرایط استفاده از یک وکیل با تجربه و متخصص می تواند در پیگیری پرونده موثر واقع شود. گروه وکلای عدل ایرانیان آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون جرم خیانت در امانت سفته پاسخ داده و تا احقاق حقوق کامل شما را همراهی نماید.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان13 و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما میتوانید به کمک وکیل پایه یک دادگستری مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالعه بیشتر:
آیا چک برگشتی حقوقی زندان دارد؟