برخی مالکان به هنگام اجاره ملک خود چکی را بابت تضمین از مستاجر دریافت می کنند تا در زمان مقرر آن را تخلیه نماید؛ در اصطلاح به این چک، چک تخلیه گفته می شود. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.
چک تخلیه چیست؟
یکی از چالش های اصلی در قراردادهای اجاره میان مالک و مستاجر تخلیه به موقع ملک و پرداخت به موقع اجاره بهای ساختمان توسط مستاجر است که به یکی از دغدغه های مهم مالکان تبدیل گشته است. از این روی به منظور کاهش این دغدغه موضوعی با عنوان چک تخلیه مطرح می گردد.
به این ترتیب مالکان به هنگام عقد قرارداد اجاره چکی را از مستاجر دریافت می کنند که به آن چک تخلیه گفته می شود و در زمان عقد قرارداد اجاره ملکی مسکونی، تجاری یا اداری موجر از مستأجر به عنوان تضمینی به منظور پرداخت به موقع اجاره بها و خالی کردن به موقع ملک دریافت می نماید. در حقیقت این چک به منزله اهرم فشاری عمل می کند تا مستاجر در زمان مقرر نسبت به تخلیه ملک و نیز پرداخت به موقع اجاره بها اقدام کند.
لازم به ذکر است در رابطه با این موضوع هیچ بند قانونی وجود ندارد. در واقع قانون از یک سو عرضه این چک را برای مستأجر الزامی ندانسته و از سوی دیگر منعی هم برای آن قرار نداده است. از این رو درخواست آن در زمان عقد قرارداد به مالک بستگی خواهد داشت. هر چند مستأجر این حق را دارد که زیر بار آن نرود اما در این صورت امکان آن وجود دارد که قرارداد اجاره به هم خواهد خورد؛ با این حال در صورتی که مستأجر تن به این امر دهد بایستی خود را برای عواقب آن نیز آماده کند؛ زیرا طبق بند 10 قانون مدنی صدور این چک تحت شرایط قانونی قرار گرفته و مالک می تواند در صورت هر گونه قصور طبق قانون نسبت به پیگیری آن اقدام کند.
نحوه تنظیم صحیح چک تخلیه به چه صورت است؟
عواقب چک تخلیه تنها زمانی گریبانگیر مستأجر خواهد بود که وی در انجام وظایف خود اعم از پرداخت اجاره بها و یا تحویل به موقع ملک به مالک کوتاهی کرده باشد. با این حال می توان به منظور پیشگیری از مشکلات احتمالی چک تخلیه را به گونه ای صحیح تنظیم نمود تا از عواقب ناگوار آن جلوگیری کرد. بنابراین، لازم است در اولین قدم فرد آن را به صورت صحیح و اصولی بنویسد. برخی از اصول نگارش صحیح این نوع چک عبارت اند از:
- به هیچ وجه چک تخلیه را در وجه حامل پر نکنید
در چک تخلیه قید نمایید که این چک به جهت تضمین تخلیه ملک به آدرس فلان و در تاریخ فلان به آقا یا خانم مالک تحویل می‌گردد.
- شماره چک و مشخصات آن را در اجاره نامه قید کنید
لازم است به منظور جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی در قرارداد شماره چک و مشخصات آن در اجاره نامه ذکر شود.
چک تخلیه برای مستاجر چه پیامد هایی را به دنبال دارد؟
به طور کلی پیامد های چک تخلیه زمانی گریبانگیر مستأجر می شود که به موقع ملک را تحویل نداده باشد و یا اینکه در زمان عقد قرارداد نکات احتیاطی را رعایت نکرده باشد. در این صورت مالک می تواند از طریق محاکم قانونی وجه چک را مطالبه نماید.
به علاوه، همان طور که پیش تر به آن اشاره شد طبق قانون در صورت کوتاهی مستأجر از انجام وظایف قانونی خود، مالک می تواند از طریق چک تخلیه برای تحت فشار قرار دادن فرد اقدام نماید. تحت شرایطی که مستأجر تمام موارد احتیاطی را برای چک تخلیه در نظر گرفته باشد، مالک صرفاً به جهت دیرکرد مستأجر نمی‌تواند به صورت مستقیم اقدام به اجرا در آوردن چک کند. البته در این مواقع نیز بندهای قانونی متعددی برای درخواست و مطالبه حق مالک وجود دارد. با این حال موجر بعد از اتمام زمان قرارداد در صورتی که این خبر را به مستأجر بابت تخلیه ملک داده باشد، می تواند از طریق شورای حل اختلاف یا دادگاه برای پیگیری چک تخلیه و خواسته خود اقدام نماید.
همچنین طبق قانون مالک باید مبلغ رهن در امانت مستأجر را به حساب دادگاه واریز و سپس بقیه موارد قانونی را از طریق دادخواست دنبال کند. قانون نیز در حمایت از مالک، مستأجر را مجبور به تخلیه خواهد کرد. گفتنی است بر اساس ماده 13 قانون صدور چک در مواقعی که چک تخلیه بابت ضمانت دریافت شده باشد، مانع از پیگرد کیفری آن شده و از این بابت مالک قبل از سررسید نمی تواند اقدامی جهت وصول آن نماید. از این رو استفاده از این چک برای تحت فشار قرارداد مستأجر قبل از سررسید تخلیه منع قانونی خواهد داشت.
در پایان لازم به ذکر است به منظور پیشگیری از هر گونه مشکل احتمالی پیشنهاد می شود از مشاوران حقوقی و افراد متخصص مانند یک وکیل در این زمینه یاری بطلبید، چرا که چنین افرادی با در نظر گرفتن موارد احتیاطی می توانند عواقب ناخوشاید آن را به کمترین میزان ممکن برساند.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی ملکی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری عدل ایرانیان می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط:
برای مشاوره رایگان تلفنی کلیک کنید : 47783-021