یکی از مراحلی که در روند قانونی دریافت ارث وجود دارد پرداخت مالیات آن است. در ادامه به جزئیات بیشتر درباره مالیات بر ارث و نکات قانونی آن خواهیم پرداخت.
مالیات بر ارث چیست؟
به طور کلی مالیات بر ارث حقی قانونی است که دولت در ما ترک فرد متوفی داشته و وراث ملزم به پرداخت آن هستند. به عبارت دیگر، مالیات بـــر ارث یکی از انواع مالیات های مستقیمی است که دولت بر اساس قانون دریافت می نماید.
به این ترتیب، هر گاه فردی فوت نماید و ورثه داشته باشد، وراث یا نماینده قانونی آنها می بایست ابتدا نسبت به اخذ انحصار وراثت اقدام نمایند تا رسما وراث متوفی مشخص گردند. همچنین مکلفند ظرف حداکثر یک سال از تاریخ فوت، به سازمان امور مالیاتی محل سکونت متوفی مراجعه و در اظهارنامه ای که فرم های مخصوص آن که توسط سازمان امور مالیاتی تهیه شده است اطلاعات هویتی و مکانی متوفی و وراث حین فوت و اموال و دارایی ها و بدهی ها، هزینه های کفن و دفن و واجبات مالی و عبادی و دیون محقق و مسلم متوفی را نظیر مهریه همسر درج نمایند.
سپس اظهارنامه ها مورد رسیدگی قرار می گیرند و پس از ارزیابی اموال و دارایی ها نتیجه رسیدگی به وراث ابلاغ شده و هر یک از وراث به نسبت سهم الارث خود ملزم به پرداخت مالیات متعلقه خواهند شد.
کدام اموال مشمول مالیات بر ارث می شود؟
بر اساس قانون اموال مشمول مالیات بر ارث که درنتیجه فوت شخص انتقال می‌یابد، به شرح زیر می باشد:
- سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار به‌استثناء موارد مندرج در بند ۲ ماده قانون مالیات های مستقیم و سودهای متعلق به آنها و نیز سود سهام و سهم الشرکه تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آن ها به نرخ سه درصد.
- سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها یک و نیم (۱٫۵) برابر نرخ‌های مذکور در تبصره ۱ ماده ۱۴۳ و ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات های مستقیم طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث
- حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای مذکور به آنها تصریح نشده‌است
- انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی
- املاک و حق واگذاری محل (۱٫۵) برابر نرخ های مذکور در ماده ۵۹ قانون مالیات ها
- اموال و دارایی های متعلق به متوفای ایرانی که در خارج از کشور واقع شده است.
چه اموالی از پرداخت مالیات معاف هستند؟
برخی از اموال به جا مانده از فرد متوفی مشمول مالیات بر ارث نبوده و از پرداخت مالیات معاف هستند. این اموال عبارت اند از:
- وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه‌های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه‌گزار و یا کارفرما از قبیل انواع بیمه‌های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یک جا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می‌شود.
- اموالی که برای سازمان‌ها، مؤسسات و نهادهای مذکور در ماده ۲ قانون مالیات‌ها مورد وقف یا نذر یا حبس واقع شود
- اثاثیه منزل محل سکونت متوفی
- اموالی که جزء ماترک متوفی بوده و طبق قوانین یا احکام خاص، مالکیت آنها سلب و یا به صورت بلاعوض در اختیار اشخاص موضوع ماده ۲ قانون مالیات ها قرار گیرد.
نرخ مالیات براساس نسبت با متوفی چگونه تعیین می شود؟
بر اساس قانون مالیات بر ارث بنا بر اینکه ترکه متوفی به چه میزان باشد، مالیاتی متفاوت در نظر گرفته می شود. به علاوه نرخ مالیات بر ارث، تابع نسبت وارث با متوفی است. بنابراین، هرچه نسبت وارث با متوفی نزدیک تر باشد، مالیات بر ارث کمتر است و هر چقدر که نسبت وارث با متوفی دورتر باشد، نرخ مالیات بر ارث بیشتر خواهد بود. این درحالی است که وراث از دیدگاه قانون مالیات‌های مستقیم به سه طبقه تقسیم می‌شوند که عبارت اند از:
- وراث طبقه اول شامل پدر، مادر، زن، شوهر و اولاد هستند.
- طبقه دوم نیز عبارتند از اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها.
- طبقه سوم وراث نیز شامل عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها است.
به طور دقیق نرخ‌های اعلامی سازمان امور مالیاتی برای وراث طبقه یک است و به ترتیب برای وراث طبقه دوم دو برابر و برای وراث طبقه سوم به چهار برابر می‌رسد. همچنین باید در نظر داشت که اگر در هر طبقه حتی یک نفر ورثه در حال حیات باشد، سبب می‌شود طبقات دیگر از جهت ارث بردن باطل شوند و هیچ ارثی به آنها تعلق نگیرد.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط:
اثبات مالکیت چیست و چگونه انجام می شود؟
وصیت نامه و هر آنچه باید درباره آن بدانید
برای مشاوره رایگان تلفنی کلیک کنید : 47783-021