قانون مجازات اسلامی چیست و شامل چه مواردی می شود؟

یکی از مهمترین مجموعه قوانین کیفری در جمهوری اسلامی ایران قانون مجازات اسلامی است که در ۸ مرداد ۱۳۷۰ توسط کمیسیون امور قضائی مجلس شورای اسلامی تصویب و در ۷ آذر ۱۳۷۰ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام تأیید شده‌است. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.

محتوا نمایش

قانون مجازات اسلامی چیست؟

به طور کلی هر جامعه ای به منظور برقراری نظم نیازمند وجود قانون است. این موضوع را بشر زمانی دریافت که اقدام به زندگی اجتماعی کرد و تا امروز که قانون شکل بسیار پیچیده تری نسبت به آن زمان به خود گرفته است آن را اعمال می کند . امروزه نیز قانون در همه کشور ها از جمله ایران در موضوعات مختلف تقسیم بندی و طبقه بندی شده است تا مراجعه به آن راحت تر و نحوه به کار گیری آن سهل تر باشد. قانون مجازات اسلامی یکی از مهمترین قوانین در کشور ما محسوب می شود که برای همه آگاهی از آن ضروری است. بنابراین، آشنایی با محتوای این قانون از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در ادامه به جزئیات این قانون خواهیم پرداخت.

همان طور که پیش تر به آن اشاره شد قانون مجازات اسلامی در ۸ مرداد ۱۳۷۰ توسط کمیسیون امور قضایی مجلس شورای اسلامی تصویب شد و به طور آزمایشی به مدت 5 سال اجرا گردید تا در مرحله عمل نیز این قانون مورد بررسی قرار گیرد. در سال 1375 نیز مدت اجرای آزمایشی این قانون برای مدت 10 سال دیگر تمدید شد. به این ترتیب، این قانون تا سال 1390 به صورت آزمایشی اجرا شد و در این مدت مجلس شورای اسلامی اقدام به طرح قانون مجازات اسلامی جدیدی کرد که در سال 1392 به اجرا گذاشته شد و در حال حاضر قانون حاکم و مادر در امور جزایی قانون مجازات اسلامی جدید محسوب می شود.

این قانون ۴۹۷ ماده و به همراه قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ۷۲۹ ماده دارد و کلیه قوانین مغایر پیش از خود از جمله قانون مجازات عمومی ایران سال ۱۳۰۴ را ملغی اعلام کرده‌است.

به طور کلی قانون مجازات اسلامی به جرم، مجازات و حقوق کیفری می پردازد. این قانون مهمترین قانون کیفری ایران درباره جرم و مجازات در کشور محسوب می شود که بر اساس آن مشخص می شود هر جرم چه مجازاتی دارد، چگونه می توان یک جرم را ثابت کرد، چگونه مجازات یک جرم را می توان کاهش یا افزایش داد و … در ادامه با طبقه بندی قانون مجازات اسلامی آشنا خواهیم شد.

قانون مجازات اسلامی به دو بخش عمومی و اختصاصی تقسیم گشته است. در بخش عمومی همه جرایم کیفری قابل طرح بوده و بین همه جرایم مشترک است. این مسائل تحت عنوان بخش “کلیات” در قانون از آن نام برده شده است. بخش اختصاصی آن نیز به هر یک از جرایم به صورت جداگانه پرداخته و مشخصات هر جرم را بیان می کند.

قانون مجازات اسلامی به چند دسته تقسیم می شود؟

قانون مجازات اسلامی به طور کلی به 5 کتاب و هر کتاب به چند باب تقسیم می شود و هر باب نیز چندین فصل دارد. تقسیم بندی کلی 5 کتاب این قانون به شرح زیر می باشد:

کتاب اول :

کلیات) از ماده 1 تا ماده 216 به موضوعات حقوق کیفری به طور کلی می پردازد.

کتاب دوم :

حدود ) از ماده 217 تا 286 مربوط به جرایم با مجازات حد است.

کتاب سوم :

قصاص ) از ماده 278 تا 444 به موضوع قصاص و شرایط آن را پرداخته شده است .

کتاب چهارم :

دیات ) از ماده 445 تا 721 موضوع مجازات دیه، نحوه پرداخت و شرایط آن بیان شده است.

کتاب پنجم :

تعزیرات و مجازات های بازدارنده ) هنگامی که قانون مجازات اسلامی در سال 1392 بازبینی و تصویب شد، مقررات قانون از ماده 1 تا ماده 497 (یعنی تا اول کتاب تعزیرات و مجازات بازدارنده) تغییر کرده و از ماده 498 به بعد که کتاب تعزیرات و مجازات بازدارنده است، تغییری نکرد. در حقیقت، ماده 1 تا 497 قانون قدیم تبدیل به 721 ماده شد که قانون مجازات اسلامی جدید را تشکیل داد.

در پایان ذکر این نکته الزامی است که در دعاوی کیفری با توجه به اهمیت جرم و تخصصی بودن آن بهتر است شاکی و متهم با یک وکیل کیفری مجرب مشورت نموده تا با تصمیم گیری صحیح در کوتاهترین زمان به نتیجه برسند. از آن جهت که دعاوی کیفری مستقیما با جان یا مال و حیثیت و آبروی افراد سر و کار دارد طرفین برای تامین منافع خود و جلوگیری از تضییع حقوق خود تلاش می نمایند. بنابراین وکیل کیفری در پیشبرد پرونده می تواند بسیار راه گشا باشد.

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی کیفری می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری عدل ایرانیان می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.

مطالب مرتبط: