احضاریه چیست و جدی نگرفتن آن چه عواقبی دارد؟

احضاریه چیست ؟

احضار دعوتی است رسمی، که از طرف مقام قضایی برای یک شخص جهت حضور در مرجع قضایی به عمل می‌آید. احضار متهم فقط به وسیلهٔ احضاریه یا احضارنامه صورت می‌گیرد.

احضاریه فرمی ویژه‌ است که به وسیلهٔ دادگاه خطاب به مظنون یا متهم یا شاهد به منظور حضور یافتن نزد دادگاه یا بازجو، همراه با قید زمان و مکان حضور صادر می‌شود و در شعبات بازپرسی، دادیاری و شعب دادگاه وجود دارند.

اگر متهم بدون هیچ عذر موجهی در جلسه تحقیقات اولیه حاضر نشود یا حتی عذر خودش را اعلام نکند جلب می شود. به عبارت دیگر ضابطان دادگستری او را دستگیر می کنند و نزد مقام قضایی می برند.

با استناد به ماده 124 قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده‌است که مقام قضایی برای احضار یا جلب باید دلایل کافی داشته باشد.

گرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته پس از پایان دادرسی تبرئه شود ولی همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشه باشد.

قاضی در صورت سهل انگاری دراین مورد مشمول محکومیت انتظامی می شود.

امکان احضار و برگه احضاریه در دو حالت وجود دارد :

1. احضارنامه صادره از سوی دادسرا و دعوت متهم برای بازجویی و تحقیقات مقدماتی
2. احضارنامه صادره ازسوی دادگاه جنایی جهت دعوت متهم به جلسه دادرسی

احضارنامه شامل اطلاعات زیر است :

• نام و شهرت احضار شده : در احضارنامه باید هویت کامل فرد احضار شده قید گردد
• تاریخ و علت احضار : با استناد ماده 113 قانون آیین دادرسی کیفری در احضارنامه، علت احضار، باید قید شود.
• درج مشخصات مرجع احضار کننده : در احضارنامه باید مشخصات مرجع احضارکننده درج گردد تا احضار شده بتواند به سهولت آن را شناسایی کند.
• نتیجه عدم حضور که معمولاً ذیل احضارنامه مرقوم می‌شود.
• همچنین احضارنامه باید مورخ و به مهر و امضای مرجع صادرکننده آن باشد.

تفاوت احضاریه و اخطاریه

اخطاریه  بیشتر در امور مدنی صادر و ابلاغ می‌‌شود و به معنای یادآوری امری به فرد ‌یا ‌افرادی در ‌پرونده‌های حقوقی است.

برعکس‌ احضاریه جنبه امری، اطلاعی ‌و اعلامی دارد و ضمانت اجرایش صدور حکم جلب می‌باشد.

جلب و شروط لازم

جلب به معنای دستگیری است و در واقع، جلب مستلزم سلب آزادی رفت ‌و آمد او و انتقال وی به محلی دیگر مثلا نزد مرجع صادرکننده دستور جلب است.

برای دستور جلب فرد شروط لازم عبارتند از :

• ابلاغ احضاریه، حاضرنشدن مشتکی‌عنه و اعلام‌ نشدن عذر موجهی از جانب او.
• بنابراین بازپرس یا دادیار پس از احضار مشتکی‌عنه و حاضرنشدن وی در وقت مقرر، باید ابتدا از ابلاغ شدن احضارنامه اطمینان حاصل و آنگاه توجه کند که وی عذر موجهی برای غیبت نداشته باشد.

پیشنهاد مطالعه : مشاهده و دریافت ابلاغیه الکترونیکی در سامانه ثنا

انواع احضاریه

• احضار متهم

  • در صورتی که دلایل کافی در اختیار قاضی قرار داشته باشد امکان احضار متهم توسط وی وجود دارد.
  • چنانچه اشخاص احضار شده توسط قاضی بدون ارسال گواهی عدم امکان حضور، در دادگاه حاضر نشوند قاضی می تواند در شرایط زیر دستور جلب متهم را صادر نماید.
  • جرایمی که مجازات قانونی آن ها، قصاص، اعدام و یا قطع عضو باشد.
  • متهمینی که محل اقامت یا شغل و کسب آن ها معین نبوده و اقدامات قاضی برای دستیابی به متهم به نتیجه نرسیده باشد.

• احضار شاهد

  • با اطلاع مقتضی و به درخواست یکی از اصحاب دعوا، دادگاه می تواند شاهدان را احضار نماید. احضاریه می بایست حداقل یک هفته قبل از تشکیل به گواه یا گواهان ابلاغ شده باشد.
  • در صورتی که گواه احضارشده، در موعد مقرر درجلسه حاضر نشود برابر قانون دوباره احضار خواهد شد.
  • بنابراین چنانچه رسیدگی بر مبنای شکایت شاکی صورت بگیرد و شاهدی را معرفی نماید که دادگاه علم به شاهد گرفتن در هنگام وقوع جرم داشته باشد و یا احقاق حق متوقف بر شهادت شاهدی باشد که دادگاه علم به شاهد بودن وی دارد و یا تحقیق به جهت ارتباط جرم با امنیت و نظم عمومی باشد، دادگاه دستور به احضار شاهد خواهد داد.
  • بر همین اساس هر یک از شهود تحقیق و مطلعین می بایست در موعد مقرر در جلسه حضور یابند. درصورت عدمِ حضورِ شاهد پس از دوبار، دادگاه دستور جلب وی را خواهد داد.

• احضار برای سازش

  • هرکسی می تواند در مورد هر ادعایی، درخواست کتبی دعوت به سازش برای طرف خود، از دادگاه نخستین داشته باشد. ترتیب دعوت برای سازش همانند احضار خوانده می باشد با این تفاوت که در دعوت نامه می بایست قید گردد که طرف خوانده شده برای سازش به دادگاه دعوت شده است.

• احضار برای ادای سوگند

  • چنانچه صدور حکم دادگاه منوط به سوگند شرعی باشد، دادگاه به درخواست متقاضی، قرار ایتان سوگند صادر کرده و در آن موضوع سوگند و شخصی را که می بایست سوگند یاد کند تعیین می نماید.
  • در صورتی که طرفین خوانده شده حاضر نگردند، دادگاه برای ادای سوگند تعیین وقت نموده، طرفین را احضار و در احضارنامه علت حضور را قید می نماید.
  • چنانچه شخص خوانده شده برای سوگند، بدون عذر موجه در جلسه حضور نیابد و یا بعد از حضور از سوگند امتناع نماید نکول محسوب شده و دادگاه، ایتان سوگند به طرف دعوا را رد می کند و با ایتان سوگند، حکم صادر خواهد شد در غیر این صورت دعوا ساقط خواهد گشت.
  • شایان ذکر است در برگ احضاریه، دلیل حضور و نتیجه عدم حضور می بایست قید گردد. ایتان سوگند می بایست در جلسه دادگاه رسیدگی کننده به دعوا انجام شود.
  • در صورتی که ادا کننده سوگند به واسطه عذر موجه نتواند در دادگاه حضور یابد، دادگاه حسب اقتضای مورد، وقت دیگری برای سوگند تعیین می نماید یا دادرس دادگاه نزد وی حاضر می شود یا به قاضی دیگر نیابت خواهد داد تا او را سوگند داده و صورت مجلس را برای دادگاه ارسال نماید تا بر اساس آن رای صادر شود.

• احضار کارشناس

  • دادگاه می تواند راساً به درخواست هر یک از اصحاب دعوا قرار ارجاع به کارشناس را صادر نماید. در قرار دادگاه، موضوعی که در آن نظر کارشناس اهمیت دارد و نیز مدتی که کارشناس می بایست اظهار عقیده کند تعیین خواهد شد.
  • در صورت لزوم تکمیل تحقیقات با اخذ توضیح از کارشناس، دادگاه، مواردِ تکمیل و توضیح را در صورت مجلس منعکس و به کارشناس اعلام و کارشناس را برای ادای توضیح دعوت می نماید. شایان ذکر است در صورت عدم حضور کارشناس جلب خواهد شد.

عوامل عذر موجه در عدم حضور

• نرسیدن احضار نامه یا دیر رسیدن به گونه‌ای که مانع از حضور در وقت مقرر شود
• مرضی که مانع از حرکت شود
• فوت همسر یا یکی از اقربا تا درجه سوم از طبقه دوم
• ابتلا به حوادث مهم از قبیل حریق وا مثال آن
• عدم امکان تردد به واسطه حوادث قهری مانند طغیان رودخانه و امراض مسری، از قبیل وبا و طاعون
• در توقیف بودن

جهت آشنایی با قوانین و دانستنی های حقوقی و کیفری صفحه اینستاگرام  گروه وکلای عدل ایرانیان را دنبال کنید

منابع : ویکی پدیا