براساس قانون مدنی، طلاق در یک دسته بندی کلی به دو نوع طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم می شود، که مهم ترین تفاوت این دو نوع طلاق پیرامون موضوع رجوع یا بازگشت می باشد. معنای لغوی رجوع، بازگشت به وضعیت سابق است.
این درخواست تنها از جانب مرد مطرح می شود و می‌تواند با هر گفتار و عملی صورت گیرد. بنابراین پیوند زناشویی زوجین می تواند بدون نیاز به عقد دوباره و تشریفات، مجددا برقرار شود. البته به شرط اینکه قصد و اراده واقعی برای این اقدام وجود داشته باشد.
براساس دیدگاه فقها و حقوقدانان بسیاری، چنانچه زوج اراده واقعی جهت بازگشت به همسر سابق خود را نداشته باشد، رجوع قابل قبول نیست.
رجوع در طلاق بائن دارای شرایط و الزامات خاصی می باشد. به همین دلیل در مقاله پیش رو قصد داریم ضمن معرفی انواع طلاق بائن، به نحوه رجوع در هر مورد بپردازیم.
پیش از پرداختن به موضوع رجوع در طلاق بائن و نحوه انجام آن، بهتر است تا به ارائه تعریف روشنی از طلاق بائن به انواع آن بپردازیم.
در یک تعریف کلی از طلاق بائن می توان گفت، در این نوع از جدایی از امکان رجوع مرد به زن وجود ندارد. به این معنا که مرد نمی‌تواند بدون عقد مجدد با همسر سابق خود پیوند زناشویی برقرار کند.
بنابراین می توان گفت طلاق بائن در مقابل طلاق رجعی قرار گرفته است و به طلاقی گفته می شود که در آن هیچ حقی برای رجوع مرد در نظر گرفته نشده است. به همین ترتیب فرقی ندارد که در طلاق بائن زن در مدت عده خود قرار گرفته باشد یا خیر. با این وجود در شرایطی خاص و در برخی از انواع طلاق بائن، این حق برای مرد پیش بینی شده است که در مورد رجوع در طلاق بائن در ادامه مقاله به تفصیل توضیح داده شده است.
با استناد به نص ماده 1145 قانون مدنی طلاق بائن به 4 گروه تقسیم می شود که در لیست زیر آورده شده است:
براساس ماده مزبور، انواع طلاق بائن به روشنی آورده شده است. اما اینکه رجوع در طلاق بائن در هر یک از این موارد به چه صورت است موضوع دیگری است که در ادامه مقاله به آن خواهیم پرداخت.
همانطور که اشاره شد، طلاق نسبت به رجوع یا عدم رجوع زوجین، به دو نوع طلاق بائن و طلاق رجعی تقسیم بندی می‌شود.
رجوع به معنای بازگشت است. به همین دلیل چنانچه زن پس از انجام طلاق در مدت عده قرار گرفته باشد و مرد حق رجوع به زن را داشته باشد، می تواند بدون ضرورتی به عقد نکاح دوباره و گذراندن تشریفات خاصی، به همسر خود رجوع کند.
براساس ماده ۱۱۴۸ قانون مدنی: در طلاق رجعی مرد می تواند در مدت عده به همسر خود رجوع کند.
بنابراین همانطور که از عنوان طلاق رجعی مشخص است، موضوع رجوع در این نوع طلاق کاملا برقرار است. اما رجوع در طلاق بائن تنها در شرایط خاصی امکان پذیر خواهد بود.
به طور کلی شرایط رجوع بعد از طلاق، تنها برای طلاق رجعی پیش بینی شده است. یکی از مهمترین این موارد مطرح شدن موضوع عده و نگه داشتن آن توسط زوجه است. بنابراین در مدت عده تمامی حقوق و تکالیف میان زن و شوهر همچنان برقرار می باشد.
برای مثال، حق دریافت نفقه زن با جاری شدن صیغه طلاق رجعی از دست نخواهد رفت و همچنان تا انقضای مدت عده بر عهده مرد خواهد بود. همچنین در صورت فوت یکی از زوجین طی ایام عده، شخص مقابل از دیگری ارث خواهد برد.
از دیگر شرایط رجوع می توان به بازگشت به زن در زمان عده طلاق رجعی، بدون نیاز به عقد نکاح مجدد و ثبت ازدواج اشاره کرد، که همین ویژگی این طلاق را از طلاق بائن جدا می کند.
بر اساس ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی «عده، به مدت زمانی مربوط می شود که تا پایان آن، زنی که عقد نکاح او باطل شده است، حق ازدواج مجدد ندارد.»
مدت در نظر گرفته شده برای رجوع نیز با استناد به ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی به اندازه سه طهر است. یعنی زوجه می‌بایست سه بار عادت ماهیانه شده و از آن پاک شود.
رجوع در طلاق از نوع خلع یا مبارات، که هر دو از نوع طلاق بائن محسوب می شوند نیز به شکلی است که زن در ایام عده پس از طلاق، به فدیه ای که به زوج پرداخته، رجوع کرده و آن را باز پس بگیرد.
در این شرایط رجوع در طلاق بائن (خلع یا مبارات) برای مرد امکان پذیر بوده و حق رجوع به همسر سابق خود را بدست خواهد آورد.
طلاق خلع یکی از انواع طلاق بائن به حساب می آید. این نوع از جدایی به گونه ای است که به علت بیزاری و کراهت زن از مرد، زوجه برای جلب رضایت شوهر به طلاق تصمیم می گیرد، تا مالی را به او ببخشد. این مال می تواند به اندازه مهریه و یا بیشتر از آن باشد.
به همین ترتیب رجوع پس از طلاق خلع در شرایطی تحقق می یابد که زن طی مدت عده، مهریه بخشیده خود را از مرد طلب نماید. بنابراین با رجوع از بخشش مهریه، رجوع پس از طلاق خلع برای مرد امکان پذیر خواهد شد.
طلاق مبارات نیز یکی دیگر از انواع طلاق بائن به شمار می آید. در تعریف طلاق مبارات می توان گفت، در این نوع از طلاق هر دو نفر زن و مرد از یکدیگر بیزاری و کراهت دارند. بنابراین زن با مالی که به شوهرش می بخشد، او را راضی به طلاق می کند. این مبلغ می تواند به اندازه مهریه یا کمتر از آن باشد.
اما تفاوتی که این نوع طلاق با طلاق خلع دارد در این مورد است که مال بخشیده شده توسط زن، یا همان فدیه، نمی تواند از مقدار مهریه وی بیشتر باشد. این نوع طلاق با عنوان طلاق توافقی نیز شناخته می شود. اکنون پرسشی که در این جا مطرح شود این است که آیا امکان رجوع در طلاق بائن مبارات وجود دارد؟
در طلاق مبارات نیز در صورت رجوع از مهریه توسط زن، این حق نیز برای مرد به وجود می آید تا او نیز به همسر خود رجوع کند.
همانطور که اشاره شد، مدت زمان رجوع بعد از طلاق، تا انقضای مدت عده زوجه در نظر گرفته شده است. به همین دلیل پس از اتمام زمان عده، در صورتیکه مرد قصد رجوع به زن را داشته باشد، می بایست اقدام به ازدواج دوباره کرده و جهت ثبت رجوع از طلاق، به دفترخانه مراجعه کرده و توسط سردفتر، نسبت به باطل کردن صورت جلسه طلاق اقدام نماید.
در طلاق بائن نیز ثبت رجوع از طلاق به مدت زمانی که زن از بخشش مهریه رجوع کرده، وابسته می باشد.
طلاق بائن در یک دسته بندی کلی از انواع طلاق قرار گرفته است و خود نیز انواع مختلفی دارد. هر یک از این موارد در مقاله مزبور به تفصیل توضیح داده شد. با این وجود به دلیل پیچیدگی ها و ابهاماتی که در مبحث طلاق بائن وجود دارد همواره سوالاتی مطرح خواهد شد. همچنین از آن جایی که پیگیری مسائل حقوقی روندی زمانبر است توصیه می شود تا پیش از هر اقدامی در زمینه طلاق با یک مشاور و یا وکیل خانواده مشورت کنید.
مطالب مفید بیشتر:
ازدواج غیر حضوری احکام و شرایط
نحله چیست و چگونه تعلق می گیرد؟
همانطور که در مقاله پیش رو در مورد رجوع در طلاق بائن به تفصیل توضیح داده شد، طلاق بائن نوعی از طلاق است که در مقابل طلاق رجعی قرار گرفته است. بنابراین پس از انجام این طلاق رجوع مرد به زن امکان پذیر نمی باشد.
رجوع در طلاق بائن تنها در شرایط خاصی و در دو نوع طلاق خلع و مبارات پیش بینی شده است. آن هم تنها در زمانی که زن در مدت عده از مالی که به مرد بخشیده است منصرف شده و به آن رجوع نماید. در این شرایط از نظر قانون این حق نیز به مرد داده می شود تا به همسر خود رجوع نماید.
گروه وکلای عدل ایرانیان آماده است تا با کمک وکیل طلاق مجرب به کلیه سوالات شما پیرامون رجوع در طلاق بائن و طلاق مبارات توسط مشاوره حقوقی حضوری و یا مشاوره حقوقی آنلاین پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.
آزمون وکالت آزمون وکالت یکی از پرطرفدارترین آزمون های حرفه ای و شغلی در زمینه…
شماره وکیل پایه یک دادگستری شماره وکیل پایه یک دادگستری : به طورکلی دسترسی به…
مشاوره وکیل مشاوره وکیل : به طور کلی وکلای رسمی دادگستری، وظایف مختلفی را برعهده…
تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی : به طور کلی رسیدگی…
دادرسی اختصاری چیست؟ به طور کلی در دادرسی اختصاری، اساس رسیدگی و بازجویی در جلسه…