یکی از کمیسیون های مهم با موضوع ساخت و ساز که به شهرداری مربوط می شود، کمیسیون ماده 5 است. این کمیسیون که به طرح های تفصیلی و تغییر در آن می پردازد در بین افراد با نام کمیسیون تغییر کاربری شناخته می شود.
در هر کشوری به منظور برطرف کردن نیازهای شهروندان و بهره مندی بیشتر از امکانات شهری، سازمان هایی در نظر گرفته شده اند. در ایران نیز به منظور تحقق این هدف، طرح های جامع شهری و همچنین طرح های تفصیلی در نظر گرفته شده است.
به همین خاطر طرح های جامع شهری می بایست نیازهای شهروندان را در کلیه ابعاد پاسخگو باشد. این طرح ها بعد از تنظیم و آماده سازی در شورای عالی شهرسازی تصویب و اجرا می شوند.
بنابراین می توان گفت تصویب طرح های جامع در سطح وزرا است. اما طرح های تفصیلی به عنوان طرح های استانی محسوب می شوند که تصویب آنها در کمیسیون ماده ۵ انجام می گیرد.
در این مقاله قصد داریم تا با معرفی کمیسیون ماده 5 و وظایف و اعضای آن به کلیه سوالات شما پیرامون این موضوع پاسخ دهیم.
پیش از هر چیز در ابتدا لازم است تا با ارائه متن کامل کمیسیون ماده 5 به ارائه تعریف روشنی از آن بپردازیم.
” تصویب و بررسی طرح های تفصیلی شهری و تغییرات مرتبط با آن در هر استان یا فرمانداری کل که توسط کمیسیونی به ریاست استاندار یا فرماندار کل و به عضویت رئیس انجمن شهرستان، شهردار، نمایندگان وزارت فرهنگ و هنر و آبادانی و مسکن و نماینده، مهندس مشاور، تهیه کننده طرح، انجام می شود.”
آن بخش از طرح های تفصیلی که توسط انجمن شهر تصویب شود، برای شهرداری لازم الاجرا می باشد. در صورتی که تغییرات نقشه های تفصیلی در اساس طرح جامع شهری تاثیرگذار باشند، می بایست مورد تأیید شورای عالی شهرسازی باشند.”
بعد از روی کار آمدن طرح های جامع؛ طرح های تفصیلی تصویب شدند. این طرح ها در واقع به جزئیات طرح های جامع پرداخته و در سطح استانی تهیه می شوند. وظیفه تهیه و تنظیم این طرح ها بر عهده مهندسین شهرساز می باشد، که بر اساس طرح های جامع آنها را آماده سازی می نمایند.
این کمیسیون که با عنوان شورای عالی شهرسازی و معماری شناخته می شود؛ دارای وظایف و مسئولیت هایی است که از مهم ترین آنها کنترل و بررسی پیشنهادات مطرح شده پیرامون سیاست های شهرسازی در هیات وزیران است.
به طور کلی می توان گفت، وظیفه اصلی کمیسیون ماده ۵ تغییر و تصویب طرح های تفصیلی است. با استناد به آیین نامه ابلاغ شده این کمیسیون:
“چنانچه تغییرات نقشه های تفصیلی طبق طرح جامع شهری تاثیرگذار باشند، می بایست مورد تأیید مرجع تصویب کننده طرح جامع قرار گیرند.”
علاوه بر موارد ذکر شده، مسئولیت دیگری نیز در حوزه قوانین و مقررات شهرسازی و طرح های جامع شهری برای این کمیسیون تعریف شده است که به روش استفاده و کاربری زمین از نظر اداری، مسکونی و غیره می پردازد. سپس چنانچه تغییراتی خارج از طرح تفصیلی موجود باشد، کنترل و تصویب می نماید.
به طور کلی دبیرخانه کمیسیون ماده ۵، مکانی است که پیش نویس طرح تفصیلی کتبا به وسیله شهرداری برای آنجا ارسال می گردد. همچنین مسئولیت تهیه و تنظیم پیش نویس عنوان شده به عهده شهرداری است.
بنابراین محل دبیرخانه کمیسیون در شهرداری واقع شده است و دبیر آن شهردار تهران و در مواقع عدم حضور این شخص، نماینده تام الاختیار اوست.
جلسات کمیسیون شماره 5 با حاضر شدن اکثریت اعضا رسمیت می یابد. همچنین برای اعتبار بخشی به تصمیمات اخذ شده، حداقل چهار رای موافق الزامی است. در نظر داشته باشید دبیرخانه وظیفه دعوت از اعضای جلسه کمیسیون را بر عهده دارد.
کمیسیون ماده ۵ با حضور افرادی همچون: رئیس جلسه، دبیر و سه عضو اصلی دیگر به رسمیت شناخته خواهد شد.
با استناد به نص تبصره های ۳ و ۴ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری اعضای کمیسیون ماده ۵ شهرداری تهران، شامل افراد زیر می شود:
کمیسیون ماده ۵، فقط در تشخیص مقدار تراکم ساختمانی و سطح اشتغال و تعیین کاربری دارای اختیار است. بنابراین به منظور تغییر کاربری در پلاک ثبتی دارای صلاحیت نمی باشد.
علاوه بر این، تنظیم و اجرای مصوبات در زمینه تغییر کاربری در این کمیسیون برخلاف قانون است. به همین خاطر، طرح جامع شهری، تنها چارچوبی است که می بایست در طرح های تفصیلی مورد نظر قرار گیرد و بیرون از این طرح قادر به انجام هیچ اقدامی نیست.
همانطور که اشاره شد کمیسیون ماده ۵ یکی از اساسی ترین نهادها در حوزه تصمیمات امور شهری می باشد.
دلیل این اهمیت، افزایش ساخت و سازهای غیرقانونی و از بین بردن فضای سبز و مزارع کشاورزی و باغات، و جایگزینی برج های مسکونی و تجاری است. مشکلی که آسیب ها و ضررهای آن گریبانگیر همه شهروندان و در نهایت از بین برنده محیط زیست افراد است.
با وجود حساسیت زیاد نیز، شاهد تغییرات و انحرافات زیادی توسط این کمیسیون در طرح های جامع و تفصیلی شهرها بوده ایم به طوریکه بر اساس مصوبات و اقدامات آن، فضاهای شهری بسیاری از قاعده خارج شده اند.
مواردی از این دست، از طرفی بیانگر تخلفات عمده این کمیسیون و اعضای آن می باشد و از جهت دیگر نتیجه ضعف نظارتی و مقابله قانونی با متخلفان است.
در مواردی امکان دارد مصوبات کمیسیون ماده 5 با حقوق مالکانه افراد در تناقض باشد. در این شرایط طرح دعوا آغاز می شود.
از مهم ترین مراجعی که دعاوی شهرداری ها در دیوان عدالت اداری به آنها مربوط می شود، کمیسیون ماده ۵ قانون شورای عالی شهرسازی و معماری ایران است .
در مواقعی که پیگیری و حل و فصل شکایات وارد شده کلی و فراگیر باشد، مسئولیت رسیدگی به آن با هیأت عمومی دیوان عدالت اداری می باشد.
اما اگر این شکایت تنها در مورد اشخاص خاصی باشد رسیدگی به این موضوع به عهده شعب دیوان عدالت اداری است.
در نظر داشته باشید در دیوان عدالت اداری، تنها به شکایات موردی که مفاد آن شامل مصوبات غیرقانونی فراگیر نمی باشد رسیدگی خواهد کرد. بنابراین پیگیری مصوبات و آیین نامه های غیرقانونی عام در حوزه مسئولیت های هیات عمومی دیوان عدالت اداری می باشد.
به همین خاطر اگر موضوع شکایت از کمیسیون ماده 5 موارد به صورت ترافعی و قراردادها باشد، دادگاه های عمومی وظیفه پیگیری آن را بر عهده دارند.
همچنین اگر موضوع شکایت ابطال مصوبات کمیسیون ماده 5 باشد، بررسی و پیگیری آن با شعب دیوان عدالت اداری می باشد.
به طور کلی حضور وکیل در همه دعاوی و مسائل حقوقی الزامی است. از جمله موارد و موضوعاتی که استفاده از وکیل شهرداری در آن اجتناب ناپذیر است دعاوی کمیسیون ماده 5 شهرداری است.
دلیل این اهمیت این است که وکیل متخصص و کاربلد در این حوزه با کلیه قوانین مربوطه آشنا بوده و به آن تسلط کافی دارد. این شخص روند پرونده هایی از این دست را بارها پشت سر گذاشته است. بنابراین در کمترین زمان ممکن موکل خود را به نتیجه مطلوب می رساند.
همچنین پرونده های مرتبط با این کمیسیون بسیار تخصصی می باشد و به دنبال آن دارای ریسک زیادی هستند. به همین خاطر نبود وکیل برای حل و فصل این امور می تواند خسارات جبران ناپذیری برای شخص به همراه داشته باشد.
وکیل کمیسیون ماده 5 متخصصی است که علاوه بر آگاهی و دانش حقوقی بالا، از تجارب زیادی برخوردار است که موفقیت پرونده را به همراه دارد.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون کمیسیون شماره 5 پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مورد نظر شما را همراهی نماید.
مطالب مفید جهت وکیل شهرداری و وکیل کمیسیون ماده 5
همانطور که در این مقاله به تفصیل توضیح داده شد، مهم ترین وظیفه کمیسیون 5 تغییر و تصویب طرح های تفصیلی می باشد. با این وجود اگر تغییرات نقشه های تفصیلی بر طرح جامع شهری تاثیرگذار باشند، می بایست مورد تأیید مرجع تصویب کننده طرح جامع قرار گیرند.
بنابراین زمانی که پیرامون کمیسیون ماده 5 صحبت می شود، ریاست آن در همه استان ها برعهده استاندار است اما در تهران به طور استثنا این مسئولیت بر عهده شهردار می باشد.
به همین دلیل است که در تهران، کمیسیون ماده 5 را بیشتر با نام شهرداری شناخته می شناسند.
به طور کلی در کمیسیون ماده 5 در مورد تراکم ساختمان ها و سطح اشغال و کاربری آنها تصمیم گیری می نماید. همین مساله سبب می شود تا شهروندان بسیاری به دلیل در خطر بودن منافعشان دست به اعتراض بزنند.
آزمون وکالت آزمون وکالت یکی از پرطرفدارترین آزمون های حرفه ای و شغلی در زمینه…
شماره وکیل پایه یک دادگستری شماره وکیل پایه یک دادگستری : به طورکلی دسترسی به…
مشاوره وکیل مشاوره وکیل : به طور کلی وکلای رسمی دادگستری، وظایف مختلفی را برعهده…
تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی : به طور کلی رسیدگی…
دادرسی اختصاری چیست؟ به طور کلی در دادرسی اختصاری، اساس رسیدگی و بازجویی در جلسه…