صیغه موقت ، عقد موقت و یا ازدواج موقت اسامی است که در تضاد با صیغه دائم ، عقد دائم و یا ازدواج دائم قرار دارد . از آنجایی که بیشتر افراد جامعه اینگونه ازدواج را به عنوان ” صیغه موقت ” می شناسند پس عنوان مذکور بیشتر بین افراد شناخته شده است . به طور کلی از دیدگاه اسلام صیغه و یا ازدواج به دو شکل ازدواج دائم و ازدواج موقت صورت می گیرد . در ادامه به جزئیات بیشتر در زمینه ازدواج موقت و قوانین مرتبط با آن خواهیم پرداخت.
صیغه موقت در بسیاری از موارد مشابه ازدواج دائم است . البته که وجود بازه زمانی مشخص در این نوع صیغه تفاوت اصلی و اساسی بین صیغه دائم و صیغه موقت را تشکیل می دهد . به بیان قابل فهم تر ، صیغه موقت بر خلاف ازدواج که مرگ و یا اختلاف موجب جدایی می شود و تاریخ قابل پیش بینی برای اتمام آن وجود ندارد از تاریخ انقضا برخوردار می باشد .
از منظر قوانین حقوقی و حتی اسلام ، صیغه موقت نوعی ازدواج با مهریه و زمان مشخص به حساب می آید که به صورت گذرا یا ناپایدار برقرار می شود . به عبارت دیگر با تکیه بر ماده 1075 قانون مدنی ایران که ازدواج موقت به رسمیت شناخته شده است می توان گفت نوعی پیوند زناشویی و دارای مهریه و عقد است با این تفاوت که دارای زمان معیّنی است و باید مقدار مهر و مدت زمان آن تعیین شده باشد .
گزینش مهریه مشخص و مدت زمان معین تنها تفاوت های صیغه موقت و نکاح دائم می باشد . پس می توان به جرأت اعلام کرد که ازدواج موقت یا همان صیغه در خصوص شرایط و ارکان کاملا مشابه ازدواج دائم می باشد با وجود دو تفاوت مشخص شده . گفتنی است که این مدت زمان میتواند از یک ساعت تا چند سال متغیر باشد و همچنین با اتمام زمان مورد توافق ، عقد خود به خود و بدون اجرای طلاق ، باطل شده و به پایان می رسد و زن موظف است تا عده را نگه دارد .
در برخی از موارد الزام زیادی در تبدیل صیغه موقت به دائم وجود دارد و این موارد در سه مورد خلاصه می شوند ، توافق دو طرف ، شرط ضمن عقد و حامله شدن زوجه ، مواردی می باشند که صیغه را به ازدواج دائم منتهی می نمایند .
بر طبق قانون ، در صورتی که مرد یا همان زوج از ثبت ازدواج موقت در شرایطی که ثبت الزامی می باشد کوتاهی نماید ، مجرم شناخته می شود و مجازاتی برابر با الزام به ثبت واقعه ، پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت را متحمل می گردد .
صیغه موقت دارای احکام به خصوصی است که ندانستن آن ها در مواردی موجب نامحرم شدن زن و مرد می گردد . در ادامه به دستورها و فرمان های مهم در خصوص صحت صیغه موقت پرداخته ایم :
در صیغه موقت طلاق و یا جدایی به 4 روش قابل اجرا می باشد ، در سطر های بعدی این موارد را بررسی می نماییم :
در خصوص تعداد صیغه موقت برای مرد بر خلاف نکاح و ازدواج دائم که تا 4 زن مجاز است هیچ محدودیتی وجود ندارد و زوج تا هر تعداد که بخواهد می تواند صیغه نماید ولی زن تا زمان ابطال صیغه و گذراندن عده حق ازدواج و یا صیغه مجدد ندارد . پس صیغه و یا ازدواج زن با چند مرد به صورت هم زمان غیر ممکن است ولی برای مرد بلامانع است .
همانگونه در خصوص ازدواج دائم ذکر کردیم ، پرداخت مهریه لازم الاجرا است و تعیین نکردن مهریه در صیغه یا عقد موقت بر خلاف ازدواج دائم موجب ابطال صیغه می گردد . در عقد موقت پرداخت مهریه به زن ضروری است حتی در حالتی که بین زوجین نزدیکی انجام نشده باشد و یا حتی مرد باقی صیغه را به زن بخشیده باشد.
همانند ازدواج دائم ، مهریه یه دِین است و تنها در صورتی مرد از پرداخت مهریه مبرا می گردد که زن به هر دلیلی تمایل به بخشش مهریه داشته باشد .
دریافت مهریه در صیغه یا همان ازدواج موقت در حالتی که ثبتِ دفترخانه گردیده باشد توسط مراحل قانونی قابل اجرا است ولی اگر صیغه بین طرفین صورت گرفته و در دفترخانه ازدواج ثبت نشده باشد ، زوجه با مراجعه به دادگاه و اثباث صیغه ، قادر به شکایت در خصوص دریافت مهریه می باشد . البته باید به دادگاه مراجعه کرده و با دلایلی که طبق سند باشد ازدواج موقت خود را به دادگاه ثابت کند و مهریه ی خود را درخواست کند .
رسیدگی به پرونده دریافت مهریه در صیغه با توجه به میزان یا مبلغ تعیین شده توسط دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف مورد بررسی قرار می گیرد .
مطابق گفته های ثبت شده در ماده ی 940 قانون مدنی ، زن و مرد تنها به واسطه عقد دائم و ممنوع الارث نبودن است که در دسته وراث قرار می گیرند . پس می توان به این نتیجه رسید که در صیغه هیچگونه ارثی به همسر نمی رسد . البته در صورتی که ارث بری را در ازدواج موقت توافق کنند و یا شرط ضمن عقد قرار دهند امکان ارث بری در صیغه نیز ممکن خواهد شد .
با تکیه بر تفسیر های مربوط به ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی ، مبحث نفقه در ازدواج موقت یا همان صیغه بی معنا می باشد . یعنی نفقه در صیغه به صورت پیش فرض به زن تعلق نمی گیرد مگر اینکه جزو شروط ضمن عقد باشد و یا به صورت توافقی بین زن و مرد حل شده باشد .
به احتیاط واجب صیغه موقت و دائم عقد باید به عربی صحیح خوانده شود . و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند به هر لفظی که صیغه را بخوانند صحیح است ، و لازم هم نیست که وکیل بگیرند اما باید لفظی بگویند که معنای “زوّجت” و “قبلت” را بفهماند .
روش اول : عاقد ، شخص ثالث است.
اگر عاقد شخص دیگری باشد ، ابتدا باید از هر دو طرف برای خواندن صیغه ی عقد وکالت بگیرد و بعد از آن ، صیغه را این گونه بخواند :
فرض کنید که نام خانم «فاطمه» است و نام آقا هم «علی». در این صورت:
به وکالت از خانم بگوید: زَوَّجتُ مُوکِّلَتی (فاطمۀ) مُوَکَّلی (علی) فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ عَلَی المَهر المَعلُوم
پس به وکالت از آقا بگوید : قَبِلتُ التَّزویجَ لِمُوَکِّلی (علی)
معنی صیغه روش اول :
موُکّل خودم «فاطمه» را به تزویج «علی» در آوردم، در مدت مشخص و با مهریه ی مشخص
قبول کردم این ازدواج را.
روش دوم : عاقد ، خود زن و مرد هستند .
اگر آقا و خانم هر کدام بخواهند صیغه ی مربوط به خود را بخوانند، این گونه بگویند:
ابتدا خانم می گوید: «زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم»
بعد بلافاصله آقا بگوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ»
معنی صیغه روش دوم :
خانم می گوید: تو را به زوجیت خود درآوردم، در مدّت مشخص و با مهریه ی مشخص.
آقا می گوید: قبول کردم این زوجیت را.
اگر آقا از خانم وکالت بگیرد که خودش صیغه ی عقد را بخواند، این گونه بگوید:
ابتدا به وکالت از خانم بگوید: «زَوَّجتُ مُوَکِّلَتِی (فاطمۀ) نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم»
بعد بلافاصله برای خودش بگوید: «قَبِلتُ التَّزویج»
معنی صیغه روش سوم :
موکلم فاطمه را به ازدواج خودم در آوردم، در مدّت معلوم و با مهر معلوم
قبول کردم این ازدواج را.
روش چهارم : عاقد، خود عروس است.
اگر خانم از آقا وکالت بگیرد که خودش صیغه ی عقد را بخواند، این گونه بگوید:
ابتدا از طرف خود بگوید: «زَوَّجتُک نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم»
بعد بلافاصله از طرف داماد (موکل خود) بگوید: «قَبِلتُ التزویج لموکِّلی (علی)»
معنی صیغه روش چهارم :
خودم را به ازدواج تو درآوردم در مدت معلوم با مهر معلوم
قبول کردم این تزویج را از طرف موکلم.
کسانی که قصد دارند بعد از عقد موقت، با یکدیگر عقد دائم داشته باشند. باید قبل از خواندن عقد دائم، یا مدت عقد موقت تمام شده باشد و یا این که آقا بگوید: «مابقی مدت را به همسرم بخشیدم». اگر این کار را انجام ندهند، عقد دائم باطل است و با به اتمام رسیدن مدت عقد موقت، به یکدیگر نامحرم می شوند.
اما در مورد ولایت پدر و پدر بزرگ پدری بر ازدواج دختر بالغ ، باکره و رشد یافته ؛ نظرات متفاوتی در بین علما وجود دارد :
عکس
مطالب مفید برای درک بهتر
وکیل طلاق
نتیجه گیری
نکاح منقطع یا همان عقد موقت نوعی عقد ازدواج است که در آن زن و مرد، برای مدت مشخص و با مهریه معلوم، به زوجیت یکدیگر در می آیند. واضح است که بعد از اتمام این مدت مشخص، رابطه زوجیت نیز منقضی خواهد شد.
مساله حائز اهمیت در نکاح منقطع این مورد است که در نکاح منقطع طلاق وجود ندارد.
بنابراین با استناد به ماده 1139 قانون مدنی، در شرایطی زن می تواند از زوجیت شوهر خود خارج شود که مدت زمان نکاح منقطع به پایان رسیده باشد و یا اینکه مرد زمان باقی مانده را به وی ببخشد.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما عزیزان توسط وکلای حرفه ای پایه یک دادگستری پاسخ داده و اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار دهد.
وکالت نامه پیش از پرداختن به انواع وکالت نامه ضروری است تا با تعریف آن…
هزینه دادرسی چیست؟ برای طرح دعاوی در دادگاه‌ها و مراجعی که مسئولیت رسیدگی به دعاوی…
رشته وکالت به طور کلی متقاضیان رشته وکالت می بایست ابتدا با شرکت در کنکور…
کار وکیل چیست؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت، وکلا وظیفه دارند تا…
وکیل تهران وکیل تهران، یک حقوقدان متخصص است که نماینده موکلین خود در پیگیری موارد…
وکیل چیست؟ وکیل چیست؟ به طورکلی وکیل نماینده ای است که در امور حقوقی به…