دعاوی ملکی

مالیات خانه خالی

بررسی مالیات خانه خالی

از آنجایی که برخی از سرمایه‌داران، دارای قدرت موثری بر نوسانات قیمت ملک در بازار می باشند، با خالی نگه داشتن املاک خود، باعث بالا رفتن قیمت ملک و اجاره آن می شوند. به همین خاطر برای مقابله با این افراد طرح تعیین مالیات خانه های خالی تصویب و به اجرا درآمد.

یکی از اساسی ترین دلایل کمبود ملک و قیمت های روزافرون آن در کشور ما ناشی از وجود خانه‌های خالی است. بنابراین مالیات خانه های خالی با هدف جلوگیری از اقدامات این افراد سودجو در نظر گرفته شد.

مبلغ در نظر گرفته شده برای مالیات خانه خالی بسیار بیشتر از مالیات خانه های اجاره ای می باشد. البته این مبلغ برای املاک مختلف دارای مقدار متفاوتی است و بر اساس عواملی همچون مبلغ ودیعه و اجاره خانه تعیین می‌شود.

به دلیل اهمیت این موضوع، در این مقاله قصد داریم تا پس از معرفی انواع خانه های خالی، به نحوه محاسبه مالیات در نظر گرفته شده برای این املاک بپردازیم.

خانه های خالی شامل چه خانه هایی می شوند؟

پیش از آنکه به نحوه محاسبه مالیات خانه های خالی بپردازیم، در ابتدا می بایست با مفهوم خانه خالی آشنا شویم. مطابق با قانون، مواردی مشخص شده است که در صورت مطابقت با آن ‌ها، ملک مورد نظر خالی محسوب شده و مشمول مالیات خواهد شد. در لیست زیر به ذکر این شرایط پرداخته ایم:

  • جمعیت شهری که خانه در آن واقع شده است، از صد هزار نفر بیشتر باشد.
  • خانه خالی محل اقامت اصلی یا فرعی مالک نباشد.
  • در شرایطی که از تاریخ صدور گواهی پایان کار خانه یک سال گذشته باشد. البته بازه زمانی در نظر گرفته شده برای پروژه‌ های انبوه‌ سازی بیشتر از هجده ماه در نظر گرفته شده است.
  • مطابق با تاریخ ثبت سند، حداقل چهار ماه از زمان خرید خانه گذشته باشد.
  • ملک مورد نظر حداقل چهار ماه در اجاره نباشد.
  • مستاجر دارای اقامتگاه اصلی باشد.
  • ملکی که توسط مالک در سایت معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی جهت فروش یا اجاره به ثبت نرسیده باشد.
  • ملکی که در حالت وقف بوده و مطابق با وقف‌نامه مساله ای برای اجاره رفتن نداشته باشد.

مالیات خانه های خالی به چه صورت است؟

مطابق با ماده 54 قوانین مالیات های مستقیم، به موضوع مالیات بر خانه های خالی تاکید شده است. اما از آنجایی که مبلغ در نظر گرفته شده برای مالیات این خانه ها مقدار پایینی بود و توانایی مهار سرمایه گذاران سودجو را نداشت، اصلاحیه ای بر این ماده، در تاریخ دی ماه سال 1399، افزوده شد.

براساس این اصلاحیه، موادی از این قانون برای روش محاسبه مالیات خانه های خالی به کلیه نهادهای ذی ربط ابلاغ گردید.

براساس قوانین مالیات املاک لوکس نیز در سال جدید، مالکان واحدهای مسکونی و  یا ویلاهایی با قیمت، بیشتر از 15 میلیارد تومان هستند، می بایست دو هزارم ارزش ملک خود، براساس مازاد بر 15 میلیارد تومان به عنوان مالیات، بوسیله سامانه expasset.tax.gov.ir پرداخت کنند.

روش های محاسبه مالیات خانه‌ خالی به چه صورت است؟

بعد از راه اندازی سایت املاک و اسکان، به منظور آشنایی افراد از املاک خالی و اعلام اینکه چه افرادی می بایست در این سامانه ثبت نام کنند، برای راحتی در نحوه محاسبه مالیات این املاک، دستورالعمل نحوه محاسبه مالیات خانه های خالی در سال جدید به وسیله سازمان مالیاتی کشور تهیه و ابلاغ شد.

در این سرفصل از مقاله به مهم ترین قسمت های این دستوالعمل اشاره شده است:

  • معیار در نظر داشتن یک واحد مسکونی به عنوان خانه خالی قرار گرفتن آن ملک، در شهرهایی با جمعیت بالای یکصد هزار نفر می باشد.
  • ملاک محاسبه مالیات خانه خالی، مطابق با ماده 54 مکرر قانون مالیات های مستقیم، بر اساس سال مالیاتی می باشد.
  • یک ملک در شرایطی خالی تلقی خواهد شد که در یک سال مالیاتی، بیشتر از سه ماه خالی از سکنه باشد. مبنای استعلام نیز سایت املاک و اسکان کشور می باشد.
  • در مورد واحدهای مسکونی شراکتی که خالی محسوب شده اند، مالیات هر یک از شرکا بر اساس سهم او به شکل جداگانه محاسبه و اعلام خواهد شد.
  • در مورد شهرهایی که دارای جمعیتی کمتر از یکصد هزار نفر باشند و یا در روستاهای کشور واقع شده اند، با استناد به سایت ملی املاک و اسکان کشور واحد مسکونی خالی محسوب می شوند و جریمه ای برابر با بیست درصد مالیات سال اول ماده ۵۴ قانون ذکر شده تعلق می گیرد.
  • اداره مالیات در مورد اشخاص حقیقی، به منظور رسیدگی به مالیات خانه خالی، آدرس محل سکونت اصلی مالک یا مالکان را در سامانه اسکان و املاک قرار داده است.
  • در شرایط توالی سال های خالی بودن خانه، این مالیات در سال دوم خالی بودن، 12 برابر مالیات در نظر گرفته شده و در سال سوم خالی بودن، 18 برابر مالیات پیش بینی شده خواهد بود. در غیر این صورت مالیات خانه خالی، همچون سال اول یعنی معادل با 6 برابر مالیات متعلقه تعیین می شود.
  • ضرایب مالیاتی تعیین شده در بالا برای مالکان پنج یا کمتر از پنج واحد خالی در نظر گرفته شده است. بنابراین برای افراد دارای بیشتر از پنج ملک خالی در هر سال مالیاتی، ضرایب مالیاتی ماده فوق، بر اساس کل واحدها، دو برابر ضرایب آورده شده در صدر ماده ۵۴ مکرر فوق اعمال خواهد شد.

دستور العمل محاسبه مالیات خانه خالی

براساس ماده ۵۳، ۵۴ قانون مالیات های مستقیم نحوه محاسبه مالیات در زیر آورده شده است:

  • در مرحله نخست می بایست ارزش اجاره یک خانه به صورت متر مربع مشخص گردد. مثلا برای خانه‌ای با متراژ ۹۰ متر و دارای ارزش اجاره برای هر متر مربع معادل ۵۰ هزار تومان مقدار اجاره ماهانه آن ۴.۵۰۰.۰۰۰ تومان محاسبه خواهد شد.
  • پس از این مرحله مقدار ۲۵ درصد استهلاک نیز به مبلغ فوق تعلق خواهد گرفت.
    به طوریکه :” درآمد مشمول مالیات بر خانه هایی که در حالت اجاره برای شخص دیگر در نظر گرفته شده اند عبارت است از: تمام دارایی اعم از نقدی و غیر نقدی بجز ۲۵ درصد استهلاک و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.”

برای مثال فوق این مبلغ معادل است با : ۳.۳۷۵.۰۰۰ تومان

۴.۵۰۰.۰۰۰*۲۵%= ۱۱۲۵۰۰۰. ۱۱۲۵۰۰۰-۴۵۰۰۰۰۰=۳۳۷۵۰۰۰

  • پس از آن مبلغ اجاره نیز مطابق با قانون محاسبه می گردد:

“نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی بجز مواردی که براساس این قانون شامل مالیات جداگانه‌ای خواهند شد. یعنی: درآمدی به اندازه ۵۰۰ میلیون ریال مشمول مالیات ۱۵ درصدی به اضافه ۵۰۰ تا یک میلیارد ریال مالیات سالانه ۲۰ درصدی را شامل خواهد شد.”

به همین ترتیب، مثال ذکر شده به صورت زیر ادامه پیدا می‌کند.

۳۳۷۵۰۰۰*۱۵%= ۵۰۶۲۵۰

  • در مرحله آخر نیز با استناد به قانون مالیات بر خانه که در ماده ۵۴ به‌آن اشاره شده است. در سال اول ۶ برابر، در سال دوم ۱۲ برابر و در سال سوم ۱۸ برابر مالیات در نظر گرفته شده است. یعنی:
  1. در سال نخست مالیات خانه‌ای ۹۰ متری معدل است با: ۶*۵۰۶۲۵۰=۳۰۳۷۵۰۰
  2. در سال دوم (با فرض ثابت بودن ارزش ملک): ۵۰۶۲۵۰*۱۲=۶۰۷۵۰۰۰
  3. در سال سوم (مطابق با ۱۸ برابر مالیات): ۵۰۶۲۵۰*۱۸=۹۱۱۲۵۰۰

در نهایت می توان گفت، چنانچه مالک خانه خود را اجاره دهد و برای آن مالیاتی بپردازد، ملزم به پرداخت هزینه کمتری خواهد شد.

روش های معاف شدن از مالیات خانه خالی به چه صورت است؟

مالکان در شرایطی‌ می‌توانند از مالیات خانه خالی معاف شوند که ملک، اقامتگاه اصلی یا فرعی صاحب‌خانه باشد. بنابراین هر شخص تنها اجازه دارد تا یک خانه را به صورت محل سکونت اصلی در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت نموده و کد پستی آن را دریافت نماید.

همچنین این شخص مجاز است تا خانه ای را در شهری بجز محل سکونت خود به‌ عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید. برای مثال ویلا یا واحد مسکونی که در شهر دیگری تفریح‌گاه شخص محسوب می شود.

هر دو ملک مذکور از پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی معاف خواهند شد. با این وجود مالکان مجاز هستند تا بنابر رعایت دو شرایط، خانه خود را به‌عنوان اقامتگاه فرعی تحت تکلف خود ثبت نمایند. این دو شرط در زیر آورده شده است:

  • مالک می‌تواند خانه ای که در آن سکونت دارد را به‌عنوان اقامتگاه اصلی ثبت نماید. سپس یکی از افراد تحت تکفل، آن خانه را به عنوان محل سکونت معرفی کند تا این ملک، اقامتگاه فرعی شخص محسوب شود.
  • در شرایطی که شخصی که تحت تکلف قرار دارد، از افرادی باشد که: دانشجو، بیمار یا طلبه‌ای ساکن در شهری دیگر بجز شهر اقامتگاه اصلی یا فرعی بوده و مجبور باشد که در آن شهر نیز سکونت کند، می‌تواند در شهر سوم نیز خانه ای را به‌عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید.

مطالب مفید برای درک بهتر:

وکیل ملکی

وکیل زمین

وکیل املاک و مستغلات

وکیل پایه یک دادگستری

بررسی مجازات فرار مالیاتی

نتیجه گیری

همانطور که اشاره شد، یکی از راه های مقابله با افراد سودجو، تعیین مالیات برای خانه های خالی در شرایط عدم اجاره آن هاست.

مطابق با ماده یک قانون مالیات های مستقیم، تمام اشخاص حقیقی یا حقوقی، نسبت به اموال یا املاک خود که در ایران واقع شده است، مشمول مالیات می شوند. در ماده 54 مکرر همین قانون نیز، به شرایط مالیات خانه خالی اشاره شده است. مهم ترین بخش های این ماده در مقاله پیش رو به تفصیل توضیح داده شد.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون نحوه محاسبه مالیات خانه خالی پاسخ داده و شما را تا رسیدن به نتیجه مطلوب همراهی نماید.

میزان رضایت شما از این مقاله
adel

Recent Posts