محاسبه و هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی سال 1402

بررسی هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی

به طورکلی دعاوی را می توان به دو دسته دعاوی مالی و دعاوی غیر مالی تقسیم بندی نمود. تفکیک و تمایز این دعاوی مساله حائز اهمیتی است که در مورد قابلیت تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی مورد توجه قرار می‌گیرد؛ علاوه بر این نحوه محاسبه هزینه دادرسی دعاوی مالی و هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی با یکدیگر متفاوت خواهد بود .

به همین ترتیب براساس قانون، جهت تشخیص دعاوی غیرمالی در ابتدا می بایست حقی که مورد دعوا قرار گرفته است را مورد بررسی قرار داد. چنانچه این حقی غیر مالی باشد، به تبع آن، دعوا نیز غیر مالی خواهد بود .
آشنایی و توانایی تفکیک و شناسایی دعاوی از به وجود آمدن جرایم حقوقی جلوگیری خواهد نمود، لذا در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی هزینه دادرسی در دعاوی مختلف به محاسبه حق الوکاله وکیل حقوقی در دعاوی غیر مالی بپردازیم.

محاسبه هزینه دادرسی به چه صورت است؟

بر اساس قانون، هزینه دادرسی شامل هزینه‌هایی است که جهت صدور حکم یا قرار از طرف خواهان، در هنگام ارائه دادخواست می‌بایست پرداخت شود.

به همین ترتیب، به منظور طرح دعاوی در دادگاه‌ها و به طور کلی مراجعی که به دعاوی رسیدگی می‌کنند و برای آغاز به رسیدگی پرونده، می‌بایست هزینه دادرسی پرداخت شود. این مبلغ شامل: هزینه برگ دادخواست، هزینه مربوط به انواع مختلف دعوا، تطبیق اوراق دعوا با اصل آن و هزینه اجرای حکم می‌شود.

چنانچه این مبلغ در هنگام ثبت دادخواست پرداخت نشود، مدیر دفتر شعبه مربوطه اخطار رفع نقص را صادر نموده و به خواهان اطلاع رسانی می‌کند.

توجه داشته باشید که براساس قانون آیین دادرسی مدنی هزینه های مرتبط به دادرسی در زمان اقامه دعوا از خواهان دریافت خواهد شد. اما چنانچه حکم دعوا به نفع خواهان صادر شود و خواهان در دادخواست مطالبه هزینه دادرسی را نیز به ‌عنوان قسمتی از خواسته خود عنوان کرده باشد، می‌بایست هزینه دادرسی پرداخت ‌شده را از خوانده مطالبه کند.

دعاوی غیرمالی شامل چه مواردی است؟

به طور کلی هزینه دادرسی در دعاوی غیر مالی نرخ ثابتی دارد و مراحل مختلف اقامه دعوا در مقدار آن تفاوتی ایجاد نخواهد کرد. به این معنا که مرجع اقامه دعوا چه دادگاه بدوی باشد، چه تجدیدنظر و چه دیوان عالی کشور، هزینه دادرسی تغییری نخواهد کرد.

از موارد هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

دعوای طلاق، دعوای حضانت، دعوای اثبات زوجیت، دعوای تصرف عدوانی، دعوای اثبات تابعیت، نصب و عزل قیم، مراحل انحصار وراثت، الزام به تمکین، تعدیل اجاره بها، دعوای تولیت، دعوای ممانعت از حق، اعاده حیثیت، صدور حکم موت فرضی، تنفیذ وصیت نامه و…

دعاوی غیر مالی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

• دعاوی غیرمالی ذاتی

به طور کلی انواع دعاوی غیر مالی براساس قانون به دو نوع دعاوی غیر مالی ذاتی و دعاوی غیر مالی اعتباری قابل تقسیم اند. دعاوی غیرمالی ذاتی به آن دسته از دعاوی اطلاق می‌شود که حق منشاء دعوا به صورت ذاتی غیر مادی و غیرمالی می‌باشد .

به این معنا که در صورت گرفتن آن حق در دعوا، نفعی که مستقیما قابل تبدیل به پول است به شخص تعلق نخواهد گرفت. مثلا مواردی همچون زوجیت، نسب یا ولایت مستقیما باعث به وجود آمدن نفع مالی برای شخصی نمی شود. به همین خاطر این دعاوی غیر مالی ذاتی محسوب می‌شوند .

• دعاوی غیرمالی اعتباری

مجموعه ای از دعاوی غیر مالی نیز وجود دارد که با وجود اینکه ذاتا در دسته بندی دعاوی مالی قرار گرفته اند، اما بنابر دلایلی قانونگذار آن ها را، در حکم دعاوی غیر مالی به شمار می‌آورد که به آنها دعاوی غیر مالی اعتباری و یا دعاوی غیر مالی تبعی می‌گویند. دعاوی غیر مالی اعتباری که تعیین بهای خواسته آنها بر اساس تنظیم  دادخواست حقوقی به صورت قانونی لازم نیست را می توان شامل موارد زیر دانست :

• دعوای خلع ید، چنانچه مالکیت مورد نزاع نباشد.
• درخواست افراز و تقسیم و فروش اموال مشاع، اگر مالکیت مورد نزاع نباشد.
• دعاوی مربوط به روابط موجر و مستاجر بجز مطالبه اجور.
• دعوای مزاحمت و ممانعت از حق و تصرف عدوانی.

به همین ترتیب براساس قانون، تعیین بهای خواسته دعاوی غیر مالی اعتباری لازم نیست و از نظر حق الوکاله در حکم دعاوی غیرمالی محسوب می‌شوند .

هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی به چه صورتی محاسبه می‌شود؟

به طور کلی حق الوکاله وکلا در مورد امور حسبی، دعاوی خانوادگی و غیر مالی براساس تعرفه سال جدید به شرح زیر می‌باشد.

• امور حسبی، به اموری مربوط به احوال شخصیه و مواردی همچون قیمومیت، غائب مفقود الاثر، ماترک میت، محجورین و … اشاره دارد. دعاوی خانوادگی نیز به دعاوی همچون طلاق، مطالبه مهریه و نفقه ارتباط دارد که در دادگاه های خانواده مورد پیگیری است.
• هزینه دادرسی برای کلیه دعاوی خانوادگی و همچنین امور حسبی حداقل مبلغ پنج میلیون ریال و حداکثر مبلغ دویست میلیون ریال در نظر گرفته شده است.
• هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی حداقل مبلغ چهار میلیون ریال و حداکثر مبلغ سیصد میلیون ریال پیش بینی شده است.

نیم عشر دولتی در دعاوی غیرمالی به چه معناست؟

در دعاوی حقوقی، دادگاه برای اهدافی همچون اجرای حکم و یا صدور اجراییه، مبلغی را در نظر گرفته است. این مبلغ از هزینه‌ دادرسی جدا می‌باشد و با آن تفاوت دارد. این هزینه مربوط به اموری است که در جهت رسیدگی به پرونده پرداخت می‌شود.

هزینه اجرایی شامل نیم عشر اجرائی و حق مزایده است. نیم عشر و یا حق اجرا حقی است به صورت نقدی، که دولت در ازای اجرائیه اسناد رسمی دریافت می‌کند و مقدار آن پنج درصد مبلغ مورد اجرا می‌باشد.

این مبلغ با در نظر داشتن ماده 181 قانون ثبت و ماده123 آئین نامه اجرا بعد از ابلاغ اجرائیه حق الاجرا در هر پرونده اجرائی از شخصی که اجرائیه علیه اوست دریافت می‌شود. همچنین در زمانی می‌بایست پرداخت شود که اجرائیه صادر شده و به طرفین پرونده ابلاغ شده باشد. به همین ترتیب محکوم علیه طی مدت 10 روز نسبت به  اجرای حکم اقدام می‌نماید.

نتیجه گیری

همانطور که اشاره شد چنانچه حقی که مورد دعوا قرار گرفته، از جمله حقوق غیرمالی باشد، به دنبال آن، دعوا نیز غیر مالی خواهد بود.

هزینه دادرسی دعاوی مالی بسته به نوع دعوا دارای تعرفه متفاوتی است اما در مورد دعاوی غیر مالی دارای نرخ ثابتی می‌باشد و نسبت به مراحل مختلف اقامه دعوا مقدار ثابتی خواهد داشت.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما درباره هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

اگر شما در شهر تهران زندگی می‌کنید می‌توانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.