در برخی موارد به منظور حفظ اسناد و مدارکی که ممکن است در آینده به عنوان دلیل و مدرک در دادگاه مورد استفاده قرار گیرند، درخواست تامین دلیل انجام می شود.
به معنای کلی تر می توان گفت: دلیل، چیزی است که طرفین دعوی برای اثبات دعوی یا دفاع از حقوق خود به آن استناد می‌کنند. بنابر این تعریف، تأمین دلیل با هدف حفظ دلایل موجود جهت استفاده از آنها در مواقع مورد نیاز انجام می گیرد؛ هنگامی که شخصی دعوا را در مراجع قضایی عنوان می کند، می بایست ادعای خود را به کمک مدارک و مستنداتی اثبات کند.
در نظر داشته باشید، از آن جایی که رسیدگی به پرونده و جریان دادرسی روندی زمانبر است، امکان دارد که در حین رسیدگی به پرونده، بعضی از مدارک و مستندات شخص مدعی از بین برود. به همین دلیل قانونگذار به منظور رفع این مساله راهکار تامین دلیل را ارائه داده است.
این درخواست که در هر دو نوع از دعوی حقوقی و کیفری قابل استفاده است، به شکل کتبی و شفاهی انجام می گیرد.
در این مقاله سعی شده است تا با ارائه تعریف روشنی از تامین دلیل و موارد استفاده از آن، با ارائه سرفصل های زیر به کلیه سوالات خوانندگان در اینباره پاسخ دهیم.
مرجع صالحی که جهت ارائه درخواست تامین دلیل در نظر گرفته شده است، شورای حل اختلاف می باشد. این شورا با در نظر گرفتن فوریت مساله، درخواست تامین دلیل را به یکی از کارشناسان رسمی دادگستری در رشته مرتبط با آن ارجاع می دهد.
در مرحله بعدی پس از موافقت کارشناس و با حضور مدیر دفتر شعبه مربوطه، شورا صورتجلسه را با ثبت نظر کارشناس تنظیم خواهد کرد.
در صورتی که در حوزه مربوطه شورای حل اختلاف وجود نداشته باشد، درخواست تامین دلیل در دادگاه محل انجام می گیرد.
توجه داشته باشید برای تامین دلیل اموال غیر منقول، می بایست به شورای حل اختلاف محل وقوع ملک مراجعه کرد و برای دعاوی دیگر به محل اقامت خوانده مراجعه می شود.
براساس قانون آئین دادرسی مدنی، درخواست تامین دلیل می بایست شامل قسمت هایی همچون: مشخصات کامل درخواست کننده و خوانده، مشخص کردن موضوع دعوایی که برای اثبات آن تأمین دلیل صورت گرفته است و موقعیتی که موجب تأمین شده است باشد.
مطابق با ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی، می‌توان قبل از اقامه دعوی و یا در حین رسیدگی به آن برای درخواست تامین دلیل اقدام کرد. همانطور که اشاره شد، این درخواست می‌تواند به هر دو شکل کتبی یا شفاهی باشد.
تقاضای تامین دلیل از طرف ذی‌نفع به صورت یک درخواست تنظیم می‌شود و به تعداد خواندگان و یک نسخه اضافه، با فتوکپی برابر اصل اوراق و اسناد به شورای حل اختلاف ارائه می شود.
تامین دلیل می تواند در موارد گوناگونی مورد استفاده قرار گیرد. برای مثال در مواردی همچون زمانی که مالک اتومبیلی خسارت دیده نمی تواند مدت زمان زیادی را برای دریافت خسارت منتظر بماند.
از آن جایی که به طور معمول در این مواقع روند دادرسی طولانی مدت است، مالک می تواند با ارائه درخواست تامین دلیل، میزان خسارت وارد شده را برآورد کند و پس از تعمیر و بازسازی اتومبیل این مبلغ را از عامل ایجاد خسارت، درخواست کند.
در موارد دیگر نیز ممکن است اسناد و مدارک مورد نظر درخواست کننده از بین برود و یا از دسترس او خارج شود که در این هنگام نیز این شخص می تواند با استفاده از تامین دلیل مدارک موجود را حفظ کند.
اکنون که تا حدودی با مفهوم تامین دلیل آشنا شدیم می توان گفت، اعتبارتامین دلیل با هدف صورت‌برداری و حفظ آن انجام می گیرد؛ بنابراین نمی تواند تأثیری بر تایید یا رد ارزش دلیل مورد نظر داشته باشد. همچنین این مفهوم به معنی پذیرفتن یک دلیل بر ادعای مدعی نیز نمی باشد.
در توضیح بیشتر می توان گفت، ممکن است شخصی، چیزی را دلیل اثبات ادعای خود معرفی کند، اما در واقع به این شکل نباشد؛ بنابراین مرجع صالح رسیدگی به تامین دلیل صرفا ادعای درخواست‌کننده نسبت به اینکه چیزی سند و مدرک دعوای آینده اوست، قرار تامین را صادر خواهد کرد. به همین دلیل دادگاه رسیدگی‌کننده به دعوا وظیفه رسیدگی به دلیل مورد نظر مدعی را و اعتبارسنجی و ارزش گذاری آن را بر عهده دارد.
درخواست تامین دلیل از نوع دعاوی غیرمالی به حساب می آید. بنابراین هزینه این نوع درخواست با توجه به نوع دعوی از دویست هزار ریال تا یک میلیون ریال متغیر می باشد.
با این وجود در نظر داشته باشید که تامین دلیل با ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری صورت می گیرد. بنابراین ذی نفعان می بایست دستمزد کارشناس رسمی را نیز بپردازند. این مبلغ به حساب کانون کارشناسان رسمی دادگستری واریز خواهد شد و پس از ارائه اصل فیش به شعبه شورا، کارشناس مشخص می‌شود.
در این مرحله درخواست کننده می‌تواند با هماهنگی کارشناس نسبت به تامین دلیل اقدام کند؛ توجه داشته باشید ارائه نظریه کارشناس به شورای حل اختلاف حدود ۱۰ تا ۱۵ روز طول می کشد.
متقاضیان می توانند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست تامین دلیل خود را ارائه دهند؛ این افراد می بایست هزینه تمبر را درخواست را نیز پرداخت کنند. توجه داشته باشید این دعاوی از نوع غیر مالی به حساب می آیند و خوانده ندارد.
در برخی موارد بدون احضار طرفین دعوی درخواست تامین دلیل از طرف دادگاه مورد قبول واقع شده و حکم صادر می شود. مثلا در مواقعی که فردی درخواست تامین دلیل دارد اما نسبت به شخص مقابل خود اطلاعات کافی همچون مشخصات و آدرسی ندارد.
در نظر داشته باشید، که در مواردی درخواست تامین دلیل می تواند به شکل شفاهی صورت گیرد. این شیوه در زمانی به کار گرفته می شود که درخواست دهنده به طور کامل در جریان روند دادگاه قرار گرفته باشد.
در این بخش از مقاله با مفهوم دیگری به نام تامین خواسته می پردازیم که با تامین دلیل تفاوت های زیادی دارد. به طور کلی تامین دلیل جهت حفظ دلایل و اسناد و مدارک طرح دعوی و با هدف کمک به اثبات دعوا انجام می گیرد.
اما تامین خواسته به منظور جلوگیری از مشکل فقدان مال خوانده درمواقع به اجرا درآمدن حکم می باشد. به معنای دیگر تامین خواسته از مساله فقدان مال خوانده در هنگامی که دادگاه قصد دارد به نفع خواهان حکمی صادر کند جلوگیری می‌کند.
در تامین خواسته روند دادرسی تا صدور حکم حدود ۳تا۶ ماه طول می کشد. در چنین شرایطی احتمال دارد محکوم، نسبت به تخریب و یا انتقال آن اموال به شخصی دیگر اقدام کند؛ به همین دلیل تامین خواسته انجام می گیرد. مساله حائز اهمیت در این مواقع این نکته است که، هنگام درخواست تامین خواسته، در مدت ده روز می بایست طرح شود. در غیر این صورت به درخواست رسیدگی نخواهد شد.
اما در تامین دلیل، جهت نگهداری اسناد و مدارک که به وسیله مواردی همچون انجام تحقیقات و ثبت گزارش توسط کارشناس رسمی انجام شده است، درخواست دهنده می تواند در آینده به منظور دفاع از حقوق خود در دادگاه، از تامین دلیل استفاده کند.
به منظور صدور تامین خواسته می بایست شرایط خاصی برقرار باشد. در نخستین گام برای دلیل دادگاه قادر نخواهد بود تا به شکل مستقل اقدامی انجام دهد و می بایست این درخواست از طرف خواهان باشد. این شخص می‌تواند پیش از ارائه دادخواست یا ضمن دادخواست و یا در حین دادرسی برای این منظور درخواست دهد. بجز این مساله شرایط دیگری برای تامین خواسته الزامی است که در لیست زیر آورده شده است.
نتیجه گیری
همانطور که در این مقاله اشاره شد، در مواقعی اشخاص جهت نگهداری از اسناد و مدارکی که احتمال دارد در آینده به عنوان دلیل در دادگاه مورد استناد قرار گیرد نسبت به درخواست تامین دلیل اقدام می کنند.
در قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست تامین دلیل به این دلیل انجام می گیرد که چنانچه شخصی احتمال دهد مدارکی که در اختیار دارد در جهت اثبات مساله ای در آینده به او کمک کند و یا اینکه این دلایل در اختیار شخص مقابل دعوا باشد و احتمال از بین رفتن آنها وجود داشته باشد، در این شرایط می تواند از دادگاه تقاضای درخواست تأمین دلیل کند.
این قرار به طور معمول به کمک مواردی همچون انجام تحقیقات محلی، بدست آوردن اطلاعات از اهالی محله و یا مطابق با نظر کارشناس انجام می گیرد. کارشناسان گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی سوالات شما عزیزان را پیرامون تامین دلیل پاسخ دهند.
آزمون وکالت آزمون وکالت یکی از پرطرفدارترین آزمون های حرفه ای و شغلی در زمینه…
شماره وکیل پایه یک دادگستری شماره وکیل پایه یک دادگستری : به طورکلی دسترسی به…
مشاوره وکیل مشاوره وکیل : به طور کلی وکلای رسمی دادگستری، وظایف مختلفی را برعهده…
تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی : به طور کلی رسیدگی…
دادرسی اختصاری چیست؟ به طور کلی در دادرسی اختصاری، اساس رسیدگی و بازجویی در جلسه…