به طورکلی می توان گفت رسیدگی به دعاوی مراجعین و تعیین مجازات در دادگاه های کیفری و دادسراها، با بکار گیری مجموعه قوانین آئین دادرسی کیفری، انجام می پذیرد. بنابراین سرپیچی از این قوانین و یا نادیده گرفتن آنها، جرم به حساب می آید و مجازات شخص خاطی را به دنبال دارد.
این قوانین که با هدف رسیدگی به انواع جرایم، تعقیب و مجازات مجرمین و یا صدور حکم و بررسی پرونده های قضایی تنظیم شده اند، با عنوان آیین دادرسی کیفری شناخته می شوند.
در این مقاله از گروه وکلای عدل ایرانیان، قصد داریم با معرفی قانون آیین دادرسی کیفری و ماده های آن به کلیه سوالات خوانندگان پیرامون این موضوع پاسخ دهیم.
واضح است که ایجاد نظم و امنیت، از اساسی ترین اهداف در هر جامعه است. به همین به منظور دولت ها در جهت برقراری هرچه بهتر نظم در جامعه، نسبت به وضع قوانین آیین دادرسی مدنی و کیفری اقدام نموده اند.
آیین دادرسی کیفری شامل کلیه احکام قضایی می شود و حوزه اختیارات و مسئولیت های کارگذاران دادگستری و مسئولین اجرای قوانین را تعیین می‌کند.
بنابراین کلیه مردم جامعه می بایست از این قوانین آگاهی داشته و به حقوق و تکالیف خود آشنا باشند. همچنین در مواقعی که افراد، به طرح دعوای حقوقی یا کیفری نیاز دارند، می بایست این خواسته را تنها در چهارچوب تشریفات و قوانین آیین دادرسی مطرح کنند. در غیر این صورت، امکان عدم رسیدگی به پرونده وجود دارد.
بنابراین بهتر است در ابتدا تعریف مشخصی از قانون آیین دادرسی کیفری ارائه داده و به تفاوت های آن با آیین دادرسی مدنی بپردازیم.
همانطور که از عنوان قانون آیین دادرسی کیفری مشخص است، این قوانین روند رسیدگی به امور کیفری را تعیین می کنند. با همین تعریف مطرح شدن و روند رسیدگی به دعوا، همچنین نحوه صدور رای در امور کیفری، می بایست در چهارچوب این قانون انجام پذیرد.
طبق ماده یک قانون آیین دادرسی کیفری، کلیه مقررات و قوانینی که جهت کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی، میانجیگری، صلح میان افراد، شیوه رسیدگی، صدور رای، روش های اعتراض به آرا، اجرای آرا، تعیین مسئولیت ها و اختیارات مقامات قضایی و ضابطان دادگستری و رعایت حقوق متهم، بزه دیده و جامعه تعیین می گردد، مشمول آیین دادرسی کیفری می شوند.
به طور کلی دعاوی مورد بررسی در دادگاه ها به دو قسمت دعاوی حقوقی و کیفری تقسیم می‌شوند.
دعاوی حقوقی که به طور معمول در دادگاه های عمومی دادگستری بررسی می شوند و قانونگذار وظیفه رسیدگی به این گونه اختلافات را بر عهده می گیرد، با عنوان قانون آیین دادرسی مدنی شناخته می‌شود.
دعاوی کیفری به مواردی همچون قتل، سرقت، خیانت در امانت و … می پردازد، که در هر صورت جرم به حساب می آید و می بایست براساس قانون آیین دادرسی مدنی مورد پیگیری قرار بگیرند.
دعاوی مطرح شده بین اشخاص نیز در برخی موارد به اختلاف بر سر مهریه، نفقه، و غیره مربوط می شود که این موارد نیز بدون اجرای مجموعه قوانین آیین دادرسی مدنی، قابل برطرف شدن نیستند.
قانون آیین دادرسی مدنی از این نظر مهم می باشند که با برپایی عدالت بین دعاوی مختلف تنظیم شده اند و اجازه از بین رفتن حقوق هیچ یک از طرفین دعوی را نمی دهند.
از آن جایی که آیین دادرسی مدنی نیز به مواردی همچون شیوه رسیدگی دادگاه ها به دعاوی و امور حقوقی می پردازد، تا حد بسیاری به آیین دادرسی کیفری شباهت دارد. با این وجود این دو مفهوم با یکدیگر تفاوت های قابل توجهی دارند.
اساسی ترین تفاوت مطرح شده پیرامون این دو موضوع در هدف می باشد. هدف آیین دادرسی کیفری رفع بی نظمی به وجود آمده به دلیل وقوع جرم و تأمین حقوق متهمی که در معرض آن مجازات است می باشد اما هدف آیین دادرسی مدنی برطرف کردن اختلاف پیرامون یک موضوع حقوقی است که ارتباطی با نظم ندارد.
تفاوت دیگر نیز به مرجع رسیدگی و اصحاب دعوا مربوط می شود؛ در آیین دادرسی مدنی زمانی که موضوع اصحاب دعوا مطرح می شود، دو شخص حقیقی یا حقوقی به عنوان خواهان و خوانده مورد هدف می باشند.
این دو شخص در جهت حفظ منافع خود در دادرسی اقدام می کنند و ارتباطی با جامعه و منفعت آن ندارند. اما در دعاوی کیفری در یک طرف جامعه قرار دارد که نمایندگی آن را به عهده دادستان است و طرف مقابل متهم.
همانطور که در بالا اشاره شد یکی از اساسی ترین اهداف وضع قوانین آیین دادرسی ایجاد نظم در جامعه است. برای مثال چنانچه سرقتی از منزل شما انجام گیرد، شما می‌توانید با تنظیم شکایتی در کلانتری، در صدد احقاق حق خود اقدام کرده و با اثبات ادعای خود مجرمین را مجازات کنید.
علاوه براین به کمک قانون آیین دادرسی کیفری شیوه رسیدگی به شکایات و پیگیری آنها با دقت و سرعت بیشتری انجام می گیرد که از دستاوردهای آن وجود جامعه ای سالم و امن می باشد.
بنابراین می توانید آسوده خاطر باشید که کلیه اشکال قانونی پیگیری جرایم در آئین دادرسی گنجانده شده است و جای هیچ نگرانی در مورد از بین رفتن حق و حقوق شما وجود ندارد.
برای پاسخ به این پرسش می توان گفت قانون آیین دادرسی کیفری، شامل 699 ماده 11 بخش مختلف می شود که هر یک از این مواد، دارای تشریفات و مسائل مرتبط با یک موضوع خاص هستند. در لیست زیر به مهمترین بخش های آیین دادرسی کیفری پرداخته ایم.
نتیجه گیری
آیین دادرسی کیفری یکی از مهم ترین رشته های مرتبط با علوم جنایی است که به بررسی سازمان و تشکیلات مراجع قضایی و شیوه پیگیری آنها می‌پردازد.
در یک تعریف کلی می‌توان گفت که آیین دادرسی کیفری مجموعه ای اصول و قوانینی است که به منظور کشف جرم، تعقیب متهم و تحقیق از او، مراجع تحقیق و صدور حکم و همچنین تجدید نظر از تصمیمات این اشخاص و در نهایت چگونگی اجرای احکام کیفری تنظیم شده است.
به طور کلی آیین دادرسی کیفری با تحقق دو هدف اساسی تشکیل شد. اعاده نظم از دست رفته و در خطر از جرم به کمک سازمان‌دهی نهادهای کیفری و مورد دیگر حفظ حقوق و آزادی های اساسی اشخاص به وسیله تنظیم واکنش جامعه در برابر بزهکاری.
کارشناسان گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی سوالات شما عزیزان پیرامون آیین دادرسی کیفری را پاسخ دهند.
وکالت نامه پیش از پرداختن به انواع وکالت نامه ضروری است تا با تعریف آن…
هزینه دادرسی چیست؟ برای طرح دعاوی در دادگاه‌ها و مراجعی که مسئولیت رسیدگی به دعاوی…
رشته وکالت به طور کلی متقاضیان رشته وکالت می بایست ابتدا با شرکت در کنکور…
کار وکیل چیست؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت، وکلا وظیفه دارند تا…
وکیل تهران وکیل تهران، یک حقوقدان متخصص است که نماینده موکلین خود در پیگیری موارد…
وکیل چیست؟ وکیل چیست؟ به طورکلی وکیل نماینده ای است که در امور حقوقی به…