امروزه یکی از موضوعاتی که در جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است موضوع مالکیت معنوی است. امری که سبب می شود تا از حقوق آثار و اختراعات افراد خلاق حمایت گردد و از تضییع حقوق آنان جلوگیری شود. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.
به طور کلی مالکیت معنوی (Intellectual Property) تراوشات ذهنی و ابتکارات انسان می باشد که علاوه بر جنبه معنوی آن دارای ارزش اقتصادی نیز می باشد. به همین خاطر هم در حقوق ملی کشورها و هم در حقوق بین الملل اقداماتی جهت حمایت از آن پیش بینی شده است. در ایران نیز قانون گذاری در مورد مالکیت فکری و معنوی سابقه‌ای طولانی داشته و لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به معاهده ی همکاری ثبت اختراع (PCT) درشهریور ۱۳۸۴ هیئت دولت به تصویب رسیده است.
جهت درک بهتر این موضوع می توان مثال زیر را مورد بررسی قرار داد؛ به عنوان مثال شخصی کتابی را تالیف می نماید، این کتاب علاوه بر حق مالی که برای مولف به وجود می آورد جنبه معنوی نیز دارد که ممکن است برای او بسیار با ارزش تر از جنبه مادی اثر باشد. به همین خاطر ارزش مادی و معنوی مالکیت های معنوی، هم در حقوق ملی کشورها و هم در حقوق بین الملل، پیش بینی ها و اقداماتی جهت حمایت از آن صورت گرفته و سازمانی با نام سازمان جهانی مالکیت فکری (World Intellectual Property Organization ) موسوم به (wipp) تاسیس گردید و در آن معاهده های گوناگونی در جهت حمایت از آثار ادبی و هنری و مالکیت صنعتی منعقد گشت.
از سوی دیگر، قانون برای افرادی که هر گونه فعالیت فکری و ذهنی در زمینه های مختلف هنری، صنعتی، علمی و ادبی داشته باشد، حقوقی را در جهت حمایت از آنان در نظر می‌گیرد که به آن حقوق مالکیت فکری گفته می‌شود. با به کارگیری قوانین حمایتی در این زمینه مبتکران، افراد صاحب نظر و صاحب ایده تشویق شده و بستری مناسب جهت پیشبرد این افکار خلاقانه به وجود آمده و استفاده بهینه از این افکار و ایده ها می‌تواند به تجارت رونق بخشد.
با توجه به آنچه که گفته شد می توان مالکیت معنوی را به دو دسته مالکیت صنعتی و مالکیت ادبی و هنری تقسیم نمود که در ادامه به هر یک خواهیم پرداخت.
مالکیت صنعتی شاخه ای از حقوق تجارت است که حقوق غیر مادی ناشی از علایم مشخص کننده مانند علایم تجاری یا صنعتی و یا خدماتی، اسم تجاری، سمبل یا علامت و مشخصات منشاء کالا را مورد مطالعه قرار داده و به حقوق حاصل از خلاقیت و نوآوری از قبیل ورقه های اختراع، گواهی اشیاء مصرفی و بالاخره به اشکال، ترسیمات و مسایل راجع به رقابت نامشروع و سوء استفاده از حقوق مالکیت صنعتی می پردازد.
امروزه مالکیت صنعتی، چه در حقوق داخلی و چه در سطح بین المللی، به علت الزامات بازرگانی بین المللی و روابط اقتصادی کشورها با یکدیگر، مورد حمایت جدی قرار گرفته و به افراد خلاق این امکان را می دهد تا به طور انحصاری از علامت یا اختراع خود استفاده کند و فرد متجاوز به حقوق خود را از طریق حقوقی یا جزایی تحت تعقیب قانونی قرار دهد.
از جمله موضوعاتی که در حوزه مالکیت صنعتی قرار می گیرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
به طور کلی می توان گفت هر اختراعی 2 حق را برای مخترع به وجود می آورد: یکی حق اخلاقی که همیشه باقی می ماند و دیگری حق مادی آن که محدود است و در قانون بر حسب تقاضای مخترع 5 ، 10 ، 15 یا 20 سال می باشد.
مطالعه بیشتر : وکیل جرایم رایانه ای
حقوق مالکیت ادبی و هنری در مالکیت معنوی عبارت است از مجموعه حقوقی که قانون برای پدید آورنده نسبت به اثر او می شناسد و بهره برداری انحصاری از اثر را برای مدت محدودی برای پدید آورنده و پس از مرگ او برای وراثش ایجاد می نماید. جهت به دست آوردن این حقوق، اثر باید نخستین بار در ایران چاپ، پخش، نشر یا اجرا شده و قبلاَ در هیچ کشوری چاپ، نشر، پخش و اجرا نشده باشد.
اصولا افرادی که صاحب آثار فکری و ذهنی هستند با دغدغه هایی در زمینه مالکیت معنوی مواجه می‌شوند که یکی از بارزترین آنها، میزان و نوع حمایت کشور از آثار آن هاست. از این روی، بسیاری از کشورها در جهان از جمله ایران به این دغدغه صاحبان اثر اهمیت می‌دهند و با وضع قوانینی سعی بر دفاع از حقوق آن ها دارند. چرا که با تکیه بر این قوانین می توان از تضییع حقوق این افراد از طریق تقلب، استفاده بدون مجوز از آثار فکری و هر گونه اقدامات غیر قانونی در این زمینه جلوگیری کرد.
قوانین حمایتی در زمینه مالکیت معنوی و فکری در سطح کشور و بین المللی به شرح ذیل می باشند:
در صورت هرگونه سوال درباره مالکیت معنوی می‌توانید با گروه مشاورین عدل ایرانیان در ارتباط باشید.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری عدل ایرانیان می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
مطالب مرتبط:
صفحه اینستاگرام گروه وکلای عدل ایرانیان را دنبال کنید
آزمون وکالت آزمون وکالت یکی از پرطرفدارترین آزمون های حرفه ای و شغلی در زمینه…
شماره وکیل پایه یک دادگستری شماره وکیل پایه یک دادگستری : به طورکلی دسترسی به…
مشاوره وکیل مشاوره وکیل : به طور کلی وکلای رسمی دادگستری، وظایف مختلفی را برعهده…
تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی : به طور کلی رسیدگی…
دادرسی اختصاری چیست؟ به طور کلی در دادرسی اختصاری، اساس رسیدگی و بازجویی در جلسه…