وقتی کسی به طور عمد یا در نتیجه بی احتیاطی به فرد دیگری صدمه وارد می کند مسئول جبران صدمه ای است که مسببش بوده است. یکی از راه های جبران خسارات بدنی دیه و ارش است. نرخ دیه در سال 1400 ابتدای هر سال مانند سال 1400 توسط رییس قوه قضاییه تعیین می شود و در این مقاله به این نکته توجه می کنیم که قیمت دیه در سال 1400 چه قدر است؟
قانونگذار در ماده 448 قانون مجازات اسلامی دیه را اینگونه تعریف کرده است: ” دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است”. بنابراین دیه در دو مورد کلی پرداخت می شود:
دیه هم در مورد قتل دیگری، هم صدمه بر اعضای بدن و هم منفعت باید پرداخت شود؛ منفعت اعضا یعنی نفعی که فرد از اعضای بدنش می برد مثلا شنیدن در گوش یا حرکت در دست.
در موارد قتل که از دعاوی کیفری است، گرفتن وکیل کیفری بسیار تاثیرگذار در روند قانونی است. در صورت تمایل به مشاوره حقوقی رایگان با شماره 02147783 تماس حاصل فرمایید. در ادامه به این موضوع می پردازیم که قیمت دیه در سال 1400 چه قدر است؟
نرخ دیه در ابتدای هر سال توسط رییس قوه قضاییه تعیین می شود. طبق بخشنامه منتشر شده از طرف این قوه نرخ دیه در سال 1400 نسبت به نرخ دیه سال 99 به میزان 45 درصد افزایش یافته و دیه سال 1400 به میزان 480 میلیون تومان در ماه های غیرحرام اعلام شده است.
بنابراین اگر کسی منجر به قتل غیر عمد دیگری شود و یا عمدا دیگری را بکشد اما به دلایل قانونی امکان قصاص او وجود نداشته باشد و محکوم به پرداخت دیه نفس شود باید دیه به مقدار 480 میلیون تومان را بپردازد. نکته مهم این است که این نرخ برای دیه در ماه های غیرحرام تعیین شده است و میزان آن در ماه های حرام متفاوت است.
طبق ماده 555 قانون مجازات اسلامی:” هرگاه رفتار مرتکب و فوت مجنیٌ علیه هر دو در ماه های حرام «محرم، رجب، ذی القعده وذی الحجه» یا در محدوده حرم مکه، واقع شود خواه جنایت عمدی خواه غیرعمدی باشد، علاوه بر دیه نفس، یک سوم دیه نیز افزوده می گردد. سایر مکان ها و زمان های مقدس و متبرک مشمول حکم تغلیظ دیه نیست.”
طبق این ماده در دو صورت قتل مشمول حکم تغلیظ دیه است، یعنی میزان تعیین شده برای دیه افزایش پیدا می کند و به اصطلاح تغلیظ می شود:
میزان تغلیظ دیه یک سوم است که با توجه به آن قیمت دیه سال 1400 یک سوم بیش از میزان آن در ماه های غیرحرام ( 480میلیون تومان) و معادل 640 میلیون تومان خواهد بود.
همانطور که گفته شد دیه مرد 480 میلیون تومان است اما ماده 550 قانون مجازات اسلامی مقرر داشته که ” دیه قتل زن، نصف دیه مرد است”. طبق این ماده اگر مردی زنی را بکشد و اولیای دم زن تقاضای قصاص مرد را داشته باشند، اولیای دم باید نصف دیه را به مرد بپردازند. بنابراین در این شرایط اولیای دم زن با توجه به نرخ دیه سال 1400 باید معادل 240 میلیون تومان را بابت قصاص مرد بپردازند.
طبق تبصره ماده 551 :” در کلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست، معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت می شود”.
بنابراین این مابه التفاوت از صندوق پرداخت خواهد شد.
دیه اعضای بدن اغلب در قانون به صورت موردی مشخص شده است مثلا در ماده 653 قانون مجازات کتاب دیات، دیه شکستن هریک از دنده های محیط به قلب که از آن حفاظت می کند، یک چهلم دیه کامل و دیه شکستن هریک از دنده های دیگر، یک صدم دیه کامل می باشد. بنابراین برای تعیین میزان دیه اعضا و منافعی که میزان آنها در قانون مشخص شده به مقدار مشخص شده در مواد و مقررات مراجعه کرد و نسبت آنها را با توجه به مقدار دیه سال 1400 تعیین می شود. برای مشخص شدن موضوع به این چند مثال توجه کنید:
طبق ماده 593 قانون مجازات اسلامی کتاب دیات، دیه بینی در صورتی که به صورت کامل باعث از بین رفتن آن شود معادل دیه کامل یعنی 480 میلیون خواهد بود ولی در صورتی که بتوان شکستگی بینی را درمان کرد معادل یک دهم دیه یعنی 48 میلیون تومان می باشد اما اگر درمان با عیب و نقص همراه باشد، مطابق ارش حساب خواهد شد.
طبق ماده 680 قانون مجازات:” هرگاه در اثر جنایتی مجنیٌ علیه بیهوش شود و به اغماء برود، چنانچه منتهی به فوت او گردد، دیه نفس ثابت می شود ( که طبق قیمت دیه سال 1400 یعنی 480 میلیون تومان) و چنانچه به هوش آید، نسبت به زمانی که بیهوش بوده، ارش ثابت می شود و چنانچه عوارض و آسیب های دیگری نیز به وجود آید، دیه یا ارش عوارض مزبور نیز باید پرداخت شود”.
با توجه به آنچه گفته شد دیه مقدار مشخص شده ای است که برای آسیب غیرعمدی و گاها عمدی باید پرداخت شود، این مقدار از شرع در مشخص شده و سپس قانونگذار آن را قانون گذاری کرده است اما همیشه اینطور نیست که آسیب وارد شده با موارد ذکر شده در قانون مطابقت داشته باشد، در این شرایط دیه چگونه تعیین می شود؟
در این موقعیت ارش پرداخت می شود، ارش همان دیه غیرمقدر است یعنی دیه ای که در قانون مقدار آن به طور دقیق مشخص نشده است. طبق ماده 449 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 ارش این گونه تعریف شده است:
” ارش، دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنیٌ علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می کند. مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد مگر اینکه در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود”.
بنابراین مثلا وقتی در مثال بالا در مورد دیه شکستگی بینی وقتی درمان آن با عیب و نقص باشد، گفته شد باید ارش تعیین شود، منظور این است که قاضی با توجه به عوامل مختلفی مثل نوع جنایتی که رخ داده، کیفیت آن، میزان اثر جنایت بر سلامتی قربانی، میزان خسارتی که به او وارد شده و هم چنین با در نظر گرفتن نظریه کارشناسی در این باره، مقدار دیه را تعیین می کند.
مطالب مرتبط:
رشته وکالت به طور کلی متقاضیان رشته وکالت می بایست ابتدا با شرکت در کنکور…
کار وکیل چیست؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت، وکلا وظیفه دارند تا…
وکیل تهران وکیل تهران، یک حقوقدان متخصص است که نماینده موکلین خود در پیگیری موارد…
وکیل چیست؟ وکیل چیست؟ به طورکلی وکیل نماینده ای است که در امور حقوقی به…
وکیل تخصصی وکیل تخصصی، وکیلی است که به صورت حرفه ای بر روی یک سری…
وکیل پایه یک دادگستری رایگان مشاوره حقوقی از وکیل پایه یک دادگستری رایگان یک خدمت…