دادگاه کیفری چیست و چه وظایفی را بر عهده دارد؟

یکی از اصلی ترین مراجع رسیدگی کننده به شکایت های کیفری در کشور دادگاه کیفری است. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه و وظایف این نهاد قضایی خواهیم پرداخت.

 

مطالعه بیشتر : برای چه مجازات هایی از  وکیل کیفری باید کمک بگیریم ؟

 

دادگاه کیفری چیست؟

به طور کلی مراجع رسیدگی به دعاوی در کشور به دو دسته قضایی و غیرقضایی تقسیم می گردد؛ مراجع غیرقضایی به دعاوی بین مردم با دولت رسیدگی می کند، خارج از قوه قضاییه تشکیل می شوند، معمولا زیر مجموعه قوه مجریه هستند و متصدیان این دادگاه نیز قاضی نیستند، در حالی که مراجع قضایی زیر نظر قوه قضاییه تشکیل شده و به دعوا بین مردم رسیدگی می کنند و متصدیان آن نیز از قضات تشکیل شده است. از سوی دیگر، قانونگذار مراجع قضایی را به دو دسته مراجع قضایی حقوقی و مراجع قضایی کیفری تقسیم می کنند. بر این اساس طبق ماده 294 قانون آیین دادرسی کیفری این مراجع قضایی به چند دسته تقسیم می گردند که عبارتند از: دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه های نظامی که هریک صلاحیت رسیدگی به برخی پرونده ها را دارند. در ادامه به انواع دادگاه های کیفری اشاره خواهد شد.

 

 

صلاحیت دادگاه کیفری چیست؟

شاید یکی از سوالاتی که در این زمینه مطرح شود آن است که اصولا صلاحیت دادگاه کیفری چیست و به چه موضوعاتی رسیدگی می کند؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت منظور از دادگاه مرجع رسیدگی به دعاوی است که افراد در صورت اختلاف به آن مراجعه می کنند و منظور از واژه کیفری به دعاوی اشاره دارد که در آن جرمی محقق شده است و مرتکب آن مجازات می گردد.

بنابراین، می توان گفت همانطور که از عنوان آن بر می آید دادگاه کیفری دادگاهی است که به موضوعات کیفری رسیدگی می کند. موضوعات کیفری نیز موضوعاتی  هستند که در قانون مجازات اسلامی ارتکاب و انجام آن جرم شناخته شده و برای آن مجازات تعیین شده است . به عبارت دیگر، اگر فردی عملی را انجام دهد که در قانون جرم بوده است و برای آن مجازات تعیین شده است در دادگاه های کیفری بررسی می گردد . به عنوان مثال موضوعاتی از جمله توهین ، سرقت ، ترک انفاق زوجه ، کلاهبرداری ، مزاحمت تلفنی ، ضرب و جرح ، تهدید ، کلاهبرداری اینترنتی و غیره جرم بوده و باید در دادگاه کیفری بررسی شوند. به منظور شکایت و طرح دعوا در این دادگاه فرد شاکی باید ابتدا در فرمی با عنوان شکواییه شکایت خود را تهیه و تنظیم کند و آن را به دادسرا و یا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا به نیروی انتظامی حسب مورد ارائه کند. بنابراین، مرجع اولیه جهت بررسی این گونه دعاوی دادسرا است که با بررسی مقدماتی و تحقیق در خصوص موضوع در صورتی که مجرم بودن متهم و ارتکاب جرم احراز شود پرونده را به یکی از دادگاه های کیفری ارسال می کند. دادگاه کیفری نیز به موضوع پرونده رسیدگی کرده و مجازات مجرم را تعیین و اجرا می نماید.

 

 

انواع دادگاه کیفری کدام است؟

همان طور که پیشتر به آن اشاره شد طبق ماده ۲۹۴ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه‌ های کیفری به پنج دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه نظامی، دادگاه انقلاب و دادگاه اطفال و نوجوانان تقسیم می‌شوند. در ادامه به دو موضوع دادگاه کیفری یک و دادگاه کیفری دو که از رایج ترین انواع دادگاههای کیفری به شمار می روند به تفصیل خواهیم پرداخت.

دادگاه کیفری یک: اصولا دادگاه کیفری همان دادگاه کیفری استان است و در مرکز هر استان و با صلاحدید رئیس قوه قضاییه کشور در حیطه قضایی شهرهای استان برگزار می‌گردند. این دادگاه‌ ها عموما با یک رئیس و دو مستشار یا همان ۳ قاضی تشکیل می‌گردند، اما با حضور یک مستشار و یک رئیس نیز جلسه رسمیت دارد. رای دادگاه بر اساس نظر اکثریت قضات اعلام می‌گردد و نظر اقلیت نیز در پرونده ثبت می‌شود. در این دادگاه‌ ها هر یک از طرفین دعوا می توانند حداکثر 3 وکیل انتخاب نمایند. جرایمی که در دادگاه ‌های کیفری بررسی می‌شوند عبارت اند از:

• جرایمی که مجازات آن مانند قصاص نفس، اعدام و سنگسار، سلب حیات است.
• جرایم سرقت که مستحق مجازات حد سوم ارتکاب سرقت یا حبس ابد است.
• جرایم سرقت که مستحق مجازات حد برای بار اول و دوم یا قطع عضو است.
• جنایات عمدی که مربوط به تمامیت جسم مضروب و یا حداقل به میزان نصف دیه کامل فرد باشد.
• تخلفاتی که متسحق مجازات تعزیری درجه 1 تا 3 هستند. (درجه 1 بیش از 25 سال، درجه 2 بین 15 تا 25 و درجه 3 بین 10 تا 15 سال حبس)

دادگاه کیفری دو: دادگاه‌ های جزء در هر شهرستان که به رسیدگی انوع شکایات می‌پردازند تحت عنوان دادگاه کیفری دو شناخته می‌شوند. این دادگاه با حضور یک رئیس یا دادرس علی‌ البدل تشکیل شده و در تمامی این جلسات دادستان، معاون دادستان و یا یکی از دادیاران می‌ توانند حاضر شوند تا از صدور کیفرخواست برای اتهامات مطرح شده دفاع نمایند. دادگاه کیفری دو تنها یک قاضی دارد و جلسات آن در حوزه‌ی قضایی هر شهرستان برگزار می‌گردند.

پس از طرح شکایت رسمی به دادسرا، دادستان و نیروی انتظامی به بررسی و تحقیقات درمورد اتهام مطرح شده می‌پردازند. پس از طی این مراحل، با موافقت دادستان با پرونده و صدور قرار جلب از دادرسی مراحل رسیدگی به اتهام در دادگاه کیفری آغاز می‌شود و حکم نهایی با توجه به مستندات، دفاعیات شاکی و متهم و توضیحات دادستانی صادر می گردد.

بر اساس ماده ۳۰۱ قانون آیین دادرسی دادگاه ‌های کیفری می ‌توانند به تمامی شکایات کیفری رسیدگی کنند به جز مواردی که صلاحیت رسیدگی به آن‌ ها در دیگر دادگاه ‌های نام برده شده مانند جرائم مستوجب سلب حیات در دادگاه کیفری یک و جرائم مربوط به دادگاه‌ های نظامی، انقلاب و کودک و نوجوان مرتبط باشد.

 

 

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی کیفری می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری عدل ایرانیان می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.

 

 

مطالب مرتبط:

• آیا چک برگشتی زندان دارد؟
• کلاهبرداری اینترنتی چگونه شکل میگیرد ؟
• بازجویی چیست ؟
• مجازات کلاهبرداری چیست ؟
• مجازات فحاشی چیست ؟
• اعاده دادرسی چیست و روند قانونی آن به چه صورت است؟
• حکم غیابی چیست و چه نکات قانونی را باید درباره آن بدانیم؟
• کیفرخواست چیست و چگونه صادر می شود؟
• تجدید نظرخواهی چیست و روند قانونی آن به چه صورت است؟