جرم کلاهبرداری به عنوان یکی از جرایمی که این روزها به شدت در حال رواج است از طرق گوناگون مثل کلاهبرداری های اینترنتی ممکن است به وقوع بپیوندد.
کلاهبرداری جرمی است که یک نفر با حیله و نیرنگ درصدد گرفتن مالی از دیگری است و در قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری به عنوان جرم شناخته شده و برای آن مجازات تعیین شده است.
با توجه به شرایط وقوع جرم و اثبات آن همچنین صدمات مالی که برای قربانی به بار می آورد مراجعه به یک وکیل کیفری برای تعقیب و پیگیری کردن پرونده ضروری به نظر می رسد.
در ادامه به تعریف کلاهبرداری، مجازات کلاهبرداری، شرایط اثبات و ضرورت وجود وکیل کلاهبرداری می پردازیم.
ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری جرم کلاهبرداری به این صورت مقرر شده است:
” هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانه های یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال واختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش آمدهای غیر واقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می شود …. “
با توجه به این ماده برای اینکه جرم کلاهبرداری به وقوع بپیوندد 3 اتفاق باید رخ بدهد:
یعنی اینکه مرتکب باید با استفاده از وسایل متقلبانه که باعث فریب خوردن فرد دیگر می شود، مال او را ببرد در واقع در جرم کلاهبرداری فرد به واسطه اقدامات دیگری گول می خورد و خودش مالش را به او می دهد. منظور از مال فقط وجه نقد نیست بلکه در مورد اسنادی مانند چک و قبوض و حوالجات هم جرم کلاهبرداری رخ می دهد.
بنابراین برای اینکه در مرحله رسیدگی قضایی بتوانیم بگوییم جرمی که رخ داده است عنوان کلاهبرداری دارد باید هر سه موضوع گفته شده در بالا را اثبات کنیم به عبارتی اثبات جرم کلاهبرداری منوط به اثبات فریب خوردن با وسایل متقلبانه و بردن مال به این واسطه است.
مجازات کلاهبرداری در همان ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری بیان شده است که علاوه بر رد اصل مال به صاحب آن، حبس به مدت یک تا هفت سال و جزای نقدی معادل مالی که کلاهبرداری کرده است هم برای مرتکب تعیین خواهد شد.
البته در صورتی که “مرتکب بر خلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمانها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکتهای دولتی یا شوراها یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی و بطور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و نهادهاو موسسات مامور به خدمت عمومی اتخاذ کرده یا اینکه جرم با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسائل ارتباط جمعی از قبیل رادیو ، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی بخدمت عمومی باشد علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از ۲ تا ده سال و انفصال ابد از خدمت دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می شود.”
کلاهبردار می‌بایست به کمک مانورهای متقلبانه مال شخصی دیگر را بدزد. لذا قربانی پس از متوسل شدن به استفاده از روش‌‌های متقلبانه، فریب خورده، و به کلاهبردار اعتماد نماید. به همین ترتیب بعد از متوسل شدن به این روش ها، قربانی مال خود را به کلاهبردار خواهد سپرد.
بنابراین یکی از مهم‌ترین شرایط اثبات جرم کلاهبرداری این است که کلاهبردار ترفندهای متقلبانه را به شکل غیر اصولی استفاده نموده و قربانی آنها را بپذیرد.
به طورکلی برای برای اثبات جرم کلاهبرداری توصیه می‌شود از وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید.
از آنجایی که جرم کلاهبرداری از مصادیق جرایم کیفری محسوب می‌شود، لذا روش های اثبات امور کیفری در اثبات جرم کلاهبرداری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که شامل موارد زیر است:
در یک تقسیم بندی کلی جرم کلاهبرداری نسبت به نحوه فریب افراد به دو دسته کلاهبرداری ساده و مشدد قابل تقسیم است.
کلاهبردار با جعل عنوان مال شخص دیگری را تصاحب میکند. مثلا خود را با مدارک جعلی به عنوان وکیل معرفی می‌نماید و حق الوکاله های سنگینی را درخواست میکند .
کلاهبردار با جعل عنوان قوای سه گانه و نیرو های مسلح نسبت به تصاحب اموال مردم اقدام می‌نماید . مثلا خود را به عنوان نماینده مجلس قلمداد کرده و به این روش مبالغی را دریافت میکند .
مجازات جرم کلاهبرداری نیز بر اساس نوع جرم مشخص می‌شود. این موارد در لیست زیر آورده شده است:
کلاهبرداری ساده: کلاهبردار به ۱ تا ۷ سال حبس و پرداخت جریمه نقدی برابر با مال تصاحب شده و همچنین رد مال محکوم خواهد شد.
کلاهبرداری مشدد: کلاهبردار به ۲ تا ۱۰ سال حبس و پرداخت جریمه نقدی برابر با مال برده شده و رد مال و نیز انفصال ابدی محکوم خواهد شد.
کلاهبرداری رایانه ای: کلاهبردار به ۱تا ۵ سال حبس و یا پرداخت جریمه نقدی از ۲۰میلیون ریال تا ۱۰۰میلیون ریال یا هر دو و رد مال محکوم می خواهد شد.
توجه داشته باشید در صورتیکه کلاهبرداری به روش تشکیل شبکه یا باند باشد، جریمه نقدی انفصال ابد، حبس از ۱۵سال تا ابد و در صورتیکه مصداق مفسد فی الارض باشد به مجازات آن محکوم خواهد شد.
به طور کلی امکان‌پذیر بودن تعلیق مجازات کلاهبرداری از تغییرات عمده و اساسی صورت گرفته در قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری محسوب می‌شود.
این موضوع در ماده 7 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری تعلیق مجازات کلاهبرداری مورد تاکید قرار گرفته است.
به همین ترتیب جرم کلاهبرداری برخلاف دیگر جرایم اقتصادی، موضوع بند ج ماده 47 قانون مجازات اسلامی که مبلغ آن در صورتیکه بیشتر از 100 میلیون ریال باشد، مشمول محدودیت ماده ذکر شده است، به صورت مطلق قابل تعلیق است.
با تغییرات به وجود آمده در ماده 47 قانون مجازات اسلامی نیز قانونگذار به صراحت تعلیق مجازات کلاهبرداری را جایز به شمار آورده است. بنابراین تردیدی در قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 در مورد ممنوعیت تعلیق مجازات کلاهبرداری وجود ندارد.
همچنین با استناد به ماده 11 قانون کاهش مجازات تعزیری می‌توان گفت، کلاهبرداری رایانه ای نیز قابل تعلیق است. با این وجود در صورتیکه مرتکب به سبب ارتکاب گسترده کلاهبرداری مشمول عنوان مفسد فی الارض موضوع ماده 286 قانون مجازارت اسلامی گردد، مجازات این شخص به طور کلی متفاوت خواهد بود و اساساً تعلیق اجرای مجازات موضوعیت نخواهد داشت.
مطابق با ماده 38 قانون مجازات اسلامی جهات تخفیف مجازات به موارد زیر مربوط می شود:
مطابق با تبصره یک ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری، اگر جهات تخفیف در پرونده کیفری کلاهبرداری که در بالا ذکر شد محقق گردد، دادگاه مجاز می‌باشد تا مجازات مجرم را تا میزان حداقل حبس ذکر شده در این ماده کاهش دهد.
براساس قانون ذکر شده درصورت تحقق دلایل تخفیف مجازات در کلاهبرداری دادگاه فقط قادر می‌باشد تا یک سال حبس را مورد حکم قرار دهد. پبنابراین نمی تواند به کمتر از یک سال حبس رای صادر کند.
براساس قانون مجازات اسلامی، مرور زمان در دعاوی کیفری یکی از اساسی‌ترین موضوعاتی است که مورد تاکید قرار گرفته است.
به همین ترتیب، مرور زمان در هر یک از جرایم کلاهبرداری از ۷ الی ۱۰ سال در نظر گرفته شده است. لذا هنگامی که جرم محقق شده است، آخرین اقدامات تعقیبی حدود ۱۰ الی ۱۵ سال می‌باشد.
تاریخ قطعیت حکم بسته شده نیز، مطابق با شرایط تنظیم خواهد شد. بنابراین مرور زمان برای جرایم کلاهبرداری که مبلغ کمتر از 10 میلیون دارند، مشمول خواهد شد.
در صورتیکه شخصی به انواع جرم کلاهبرداری محکوم شود، نسبت به این که مبلغ کلاهبرداری از ۱۰۰ میلیون تومان بیشتر باشد، ۳۲ سال حبس پیش بینی شده است. لذا اگر مبلغ کمتر از این مقدار باشد، حبس کلاهبرداری مشمول تخفیف خواهد شد.
به طور کلی نسبت به شرایط افراد، سابقه محکومیت نیز تعیین خواهد شد. در واقع محکومیت این جرم سه سال پیش بینی شده است که سابقه آن بدون شک اعمال خواهد شد.
علاوه بر این، پس از اجرای حکم، براساس قانون مجازات اسلامی شخص از حقوق اجتماعی محروم می‌شود.
امکان دارد در بعضی از موارد، تحقق جرایم کلاهبرداری شاکی از جرم کلاهبردار بگذرد. لذا قانون کاهش مجازات جهت حبس تعزیری جرایم کلاهبرداری چنانچه مبلغ از 100 میلیون تومان کمتر باشد این گذشت را می‌پذیرد.
به همین ترتیب اگر شاکی گذشت نماید، اجرای مجازات نیز متوقف خواهد شد. اما اگر مبلغ کلاهبرداری از 100 میلیون تومان بیشتر باشد، شاکی نمی‌‌تواند از جرم بگذرد و قانون نیز مجازات را تعیین خواهد نمود. به معنای روشنتر مبالغ کلاهبرداری بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان، قابل گذشت نمی‌باشند.
اساسی‌ترین مصادیق جرایم کلاهبرداری دارای دسته بندی های متفاوتی هستند، که از مهم‌ترین این موارد می‌توان به: تبانی افراد برای بردن مال افراد، کلاهبرداری اینترنتی و انتقال مال فرد به شخص دیگر، به صورت اجاره یا فروش کلاهبرداری در قالب مشاغل دولتی، کلاهبرداری به روش سوء استفاده از مراکز خیریه و کلاهبرداری از طریق شرکت هرمی و مواردی از این دست اشاره کرد.
مجازات کلاهبرداری اینترنتی، جزء جرایم درجه ۵ به شمار می‌آید که در ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای اینگونه آورده شده است: چنانچه شخصی به صورت غیرمجاز از سامانه‌های رایانه ای یا مخابراتی به منظور ورود، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن پیام‌ها یا اختلال در سامانه، وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری استفاده نماید، بجز رد مال به حبس از ۱ تا ۵ سال یا پرداخت جریمه نقدی از بیست میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال و یا هر دو محکوم خواهد شد.
در نظر داشته باشید، بر اساس ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی، جرایم اینترنتی قابل تخفیف هستند. به همین ترتیب تخفیف مجازات کلاهبرداری رایانه ای، بصورت تقلیل حبس به میزان یک تا دو درجه، یا تبدیل آن به حبس درجه هفت یا پرداخت جریمه نقدی درجه هفت می‌باشد.
کلاهبرداری سنتی به گونه ای است که کلاهبردار با توسل به وسایل متقلبانه مال باخته را فریب داده و اموال وی را تصاحب میکند. در واقع می‌توان گفت: این فریب به دنبال غفلت و ناآگاهی مالک است، لذا ضروری است که مال باخته نسبت به متقلبانه بودن وسایل و ابزار متقلبانه آگاه نباشد و واقعا فریب بخورد .
علاوه براین می‌بایست ارتباط مستقیمی بین استفاده از وسایل متقلبانه و فریب خوردن مال باخته وجود داشته باشد. واضح است که کلاهبردار می‌بایست سوء نیت داشته و با هدف بهره مندی خود یا فرد مورد نظرش مال دیگری را تصاحب نماید.
توجه داشته باشید کلاهبرداری از جرایم مقید به حساب می‌آید و برای تحقق آن ضروری است تا حتما نتیجه ای حاصل شود .
این در حالی است که در کلاهبرداری اینترنتی، کلاهبردار می‌بایست از طریق وارد کردن، تغییر یا محو کردن داده ها یا مختل کردن سامانه و مواردی از این دست، مال یا وجهی را تصاحب نماید. حتی امکان دارد این اقدام بدون آگاهی بزه دیده نیز انجام گیرد .
تفاوت کلاهبرداری سنتی با کلاهبرداری رایانه ای، همچون کلاهبرداری با دستگاه اسکیمر، در محیط ارتکاب این جرایم و همچنین تفاوت در ابزار ارتکاب جرم است .
بنابراین در کلاهبرداری سنتی این خود شخص است که با استفاده از وسایل متقلبانه فریب می‌خورد و مال وی از دست می رود. اما در کلاهبرداری اینترنتی شخص تنها از وسایل متقلبانه رایانه ای استفاده کرده است .
عنصر مادی کلاهبرداری اینترنتی نیز به مواردی همچون: ایجاد و تغییر داده ها، و یا متوقف کردن و ایجاد اختلال در سامانه مربوط می‌شود.
نخستین اقدام در صورت تحقق کلاهبرداری اینترنتی و تنظیم شکایت، مراجعه به دادسرای جرایم رایانه ای است. این دادسرا مسئولیت رسیدگی به جرایمی که در فضای مجازی و رایانه صورت گرفته را بر عهده دارد. در مرحله بعدی نیز پس از آنکه پرونده تشکیل شد و مورد پیگیری قرار گرفت، دادسرا به منظور بررسی بیشتر موضوع، آن را به پلیس فتا ارجاع خواهد داد .
پلیس فتا مسئولیت تامین امنیت و مقابله با جرایمی همچون: کلاهبرداری های اینترنتی، جعل داده ها و عناوین، سرقت اطلاعات، تجاوز به حریم خصوصی افراد، هک و نفوذ به سایت های اینترنتی، و به طور کلی جرایم سازمان یافته اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی را بر عهده دارد .
به منظور اینکه دادگاه شخصی را کلاهبردار بداند، برقرار بودن سه شرط الزامی است. لذا در صورت نبود یکی از این شروط، کلاهبرداری اتفاق نیفتاده است.
در نظر داشته باشید برای تحقق کلاهبرداری، دروغ گفتن ضروری است اما تنها دروغ گفتن کلاهبرداری محقق نمی‌شود. بلکه کلاهبردار می‌بایست اقدامات فریبکارانه نیز برای فریب افراد انجام دهد.
به طور کلی در دعاوی کیفری فریب، مال باخته می‌بایست نسبت به روش ها و وسایل کلاهبردار متقلبانه بی اطلاع باشد. همچنین فریب خورده و با رضایت خود مال را به کلاهبردار تحویل بدهد و گرفتن مال به زور یا به روش هایی همچون بیهوش کردن قربانی، کلاهبرداری محسوب نمی‌شود.
در آخر کار اقدامات متقلبانه کلاهبردار می‌بایست منجر به بردن مال فریب خورده شود که جرم کلاه برداری محقق گردد. لذا در صورتیکه این اقدامات در نهایت منجر به بردن مال غیر نشود، شاید به عنوان شروع به کلاهبرداری در نظر گرفته شود، اما کلاهبرداری به شمار نمی‌آید.
بر اساس ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری، برای کلاهبردار مجازات از یک تا ۷ سال حبس و جریمه نقدی برابر مالی که تصاحب کرده و رد مال به شاکی پیش بینی شده است.
در نظر داشته باشید، مجازات جرم کلاه برداری در موارد زیر تشدید خواهد شد. به این معنا که حبس به ۲ تا ۱۰ سال افزایش یافته و انفصال دائم از خدمت دولتی را به همراه خواهد داشت.
به منظور تعقیب کیفری و مجازات مرتکب کلاهبرداری می‌توانید با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی برای طرح شکایت اقدام نمایید.
مساله حائز اهمیت اینکه چون این جرایم از جرایم پیچیده محسوب می‌شود؛ تنظیم درست و اصولی متن شکواییه دارای اهمیت بسیار بالایی است. لذا توصیه می‌شود جهت تنظیم متن شکواییه از یک وکیل متخصص جرایم مالی کیفری کمک بگیرید.
بعد از طرح شکواییه نیز پرونده مربوطه برای انجام تحقیقات اولیه به کلانتری ارجاع داده خواهد شد و پس از آن پرونده به یکی از شعب دادسرا ارسال می شود. پس از تکمیل تحقیقات نیز بازپرس رسیدگی کننده قرار نهایی را صادر خواهد کرد.
در صورتیکه قرار نهایی منع تعقیب باشد، قابل اعتراض بوسیله شاکی است. اما اگر جلب به دادرسی باشد، پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه ارجاع خواهد شد تا دادگاه به پرونده رسیدگی و حکم نهایی را صادر نماید. توجه داشته باشید حکم دادگاه کیفری از جانب شاکی و متهم قابل تجدیدنظرخواهی نیز می‌باشد.
نحقق جرم کلاهبرداری بر مبنای فقه اسلام در صورت برقراری شرایط زیر است:
همانطور که در بالا گفته شد وقتی می خواهیم بگوییم جرم کلاهبرداری رخ داده است باید موضوعات گفته شده را (توسل به وسایل متقلبانه – فریب دیگری – بردن مال دیگری) بتوانیم ثابت کنیم.
برای اثبات این موضوعات ممکن است چالش ها و سوالاتی به وجود آید که روند اثبات را سخت کند و فردی که دانش لازم را نسبت به جرم کلاهبرداری و اثبات آن ندارد را به نتیجه دلخواه نرساند.
اینجاست که یک وکیل کلاهبرداری می تواند با تخصص خود به پیگیری پرونده و اثبات جرم کلاهبرداری کمک شایانی نماید.
جرائم مالی علی الخصوص جرایمی مانند کلاهبرداری که باعث ورود خسارت های زیادی به قربانی می شوند باید به روشی درست و قانونی پیگیری شود وگرنه نه تنها می تواند در رسیدگی به پرونده اختلال ایجاد شود گاهی هم می تواند منجر به ضایع شدن حقوقی شود که به درستی اثبات نشده است.
جهت دریافت مشاوره رایگان حقوقی با شماره 02147783 تماس حاصل فرمایید.
آشنایی با انواع دیگر کلاهبرداری:
مشاوره وکیل مشاوره وکیل : به طور کلی وکلای رسمی دادگستری، وظایف مختلفی را برعهده…
تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی تفاوت جلسه رسیدگی با دادرسی : به طور کلی رسیدگی…
دادرسی اختصاری چیست؟ به طور کلی در دادرسی اختصاری، اساس رسیدگی و بازجویی در جلسه…
مرحله دادرسی چیست؟ مرحله دادرسی به‌عنوان یکی از اصلی ترین مفاهیم حقوقی، تاثیری بسیار موثر…
دادرسی چیست؟ به طورکلی دادرسی دارای دو معنای عام و خاص است. دادرسی در معنای…
وکیل طلاق توافقی در تهران به طور کلی طلاق توافقی به نوعی از طلاق اشاره…
View Comments
سلام من رابه روزسیاه نشاندن خدابرااینجورآدمها نسازه که 3نفرش به پست من که چون اعتمادکردم فریبم دادن ضررجانی مالی شدید زدن خونه پولشو بدی بخوادسندوبیاره بزنه زیرش چون پدربزرگ صداش میکردم واعتماد داشتم ده ساله تواین یه وجب خونه ام هنوزسندش نیاورده 43ملیون کسی که معتمدحساب میشدباچندماه حیله وکلک ازشوهری که اونم الان قایم شده گرفتن ازم مریضم کردن باچه شگردهایی با آرامش وروح وروانم بازی کردن نویتونم بگم چه بلاهایی فقط چون غریبوتنهابودم سرم آوردن اتفاقی چندروزه این صفحه میادتواینترنت بازمیشه تماس گرفتم کارشناسان منتظرم تماس بگیرن
با سلام و عرض ادب
خانم حسینی لطف می کنید با شماره 02147783 تماس بگیرید
چون خیلی نامفهوم مشکلتون رو بیان کردید
مشاوره تلفنی ما رایگان هست
سلام خیلی شرمنده مشکلات اجازه استفاده درست از شرایطی که تقریبا هم کلاهبرداری هم صدمه روحی جسمی شدید زده شده به من وادامه دارد لطفا درواتساپ چون حتی گوشیم کنترل میکند شخص که آتشی انداخت توزندگیم
سلام سوال خودتون رو در واتساپ موسسه طرح بفرمایید.
باسلام فقط میتونم بگم شاید یک معجزه بوده که من آشناشدم کلاهبردارانی هستند بعضی جاها که باچندکلام حرف آدموذهنشومیشورن امیدوارم وکلای خوب بتونن مشکل من وامثال من روبرطرف کنن
سلام خیلی ممنون من با آشنا شدن باعدل افتخار حقاقیق برایم روشن شد که واقعا ممنونم اززحمت شما باعث افتخار خیلیها هست مطالب گذاشته شده و وکلای محترم
سلام و عرض ادب
ممنون از لطف شما :)
شماره واتساپ می دهید من به شما در واتساپ کلا برداری را با سند مدارک و شواهد ثابت کنم
سلام ، لطفا در مورد فسخ بیع نامه ای که اساسا انتقال مال غیر بوده هم توضیحی میدید؟ آیا انتقال گیرنده ای که صرفا بعلت اظهارات فروشنده در جلسه دادسرا مبنی بر آگاه بودنش بر مال غیر بودن مبیع (و نه مدرکی دیگر) برایش کیفرخواست صادر شده و مدرکی دارد دال بر فسخ شدن بیع نامه، آیا در دادگاه کیفری می تواند با اثبات فسخ بیع نامه رای برائت بخواهد؟