اجرت المثل پس از فوت شوهر

اجرت المثل چیست و آیا امکان مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر وجود دارد؟ یکی از چالش‌های حقوقی امروز زندگی در جامعه ما، حق و حقوقی است که قانون در زندگی مشترک برای هر کدام از زوجین تعیین کرده و طرف مقابل باید نسبت به پرداخت آن اقدام نماید. در غیر این صورت امکان مطالبه آن‌ها از طریق قانون وجود دارد.

یکی از این حقوق نیز که به زوجه تعلق می‌گیرد، اجرت المثل است. در این مقاله سعی داریم به کمک کارشناسان حقوقی توضیحات کاملی را درباره اجرت المثل ارائه نماییم. در انتهای این مقاله شما خواهید توانست با استناد به بندهای قانونی مربوط به این موضوع اطلاعات کاملی را در اختیار داشته و بتوانید در صورت نیاز از حق و حقوق خود دفاع کنید.

اجرت المثل چیست؟

قبل از اینکه به بررسی مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر بپردازیم، لازم است مواردی مهم را درباره خود این مفهوم حقوقی بیان کنیم. مطابق با قوانین زوجه مسئولیت‌هایی در طول زندگی مشترک به عهده دارد که جدای از کم و کیف وظایف و اینکه چه مسئولیت‌هایی به صورت قانونی به عهده زوجه هست، انجام کارهایی که در حیطه مسئولیت‌های قانونی وی قرار ندارد، در قانون بی پاداش باقی نمانده و قانون گذار برای این موارد، پاداش‌هایی را برای وی در نظر گرفته که در اصطلاح حقوقی با نام اجرت المثل مطرح است.

همچنین قانون گذار قید کرده که فوت شوهر به معنای از بین رفتن این حق قانونی زوجه نشده و در صورت اثبات برخی دلایل، اجرت المثل ایام زوجیت قابل مطالبه است.

برای اینکه بدانید امکان مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر برای چه کارهایی امکان پذیر است، تنها نیاز است به مسئولیت‌های شرعی و قانونی زن در زندگی مشترک برگردید. جدای از این مسئولیت‌ها، تمام وظایف می‌توانند مشمول پاداش و اجرت المثل باشند. کارهایی مانند:

• آشپزی
• شستشوی ظروف
• نظافت منزل
• بچه داری و رسیدگی به فرزندان
• پذیرایی از مهمانان
• شستن لباس‌ها
• خانه تکانی

و مواردی از این دست که طبق قانون از جمله وظایف زوجه محسوب نمی‌شوند، می‌توانند مشمول این موضوع باشند.

اجرت المثل در قانون مدنی

در قانون در مواد قانونی و تبصره‌های مختلفی به اجرت المثل و مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر پرداخته شده است. در ماده 336 قانون مدنی اجرت المثل برای کارهایی که جزو وظایف افراد نیست تعریف شده و این بند قانونی دریافت پاداش برای این موارد را حق افراد دانسته است. در متن این بند اشاره شده که این پاداش برای کارهایی خواهد بود که صرفا جزء مسئولیت‌های فرد نیست و البته اجرای آن‌ها در عرف جامعه معمولاً با دستمزد همراه است.

در تبصره همین ماده قانونی اجرت المثل برای زوجه نیز تعریف شده است. در این تبصره یاد شده که در صورتی که در دادگاه ثابت شود که زوجه به انجام کارهایی که در حیطه وظایف و مسئولیت‌های وی قرار ندارد، اقدام نموده است، مستحق این پاداش خواهد بود.

همچنین در همین ماده قانونی، قانون گذار این حق را حتی پس از فوت شوهر نیز برای زوجه قائل دانسته و بیان می‌دارد که مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر امکان پذیر بوده و در صورت اثبات مواردی که در بندهای بعدی به آن‌ها می‌پردازیم، این حق به وی اعطا خواهد شد. از این رو اجرت المثل ایام زوجیت حتی بعد از فوت شوهر نیز قابل مطالبه است.

مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر

امکان مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت حتی در زمان حیات شوهر نیز وجود دارد و این امر تنها به بعد از فوت یا طلاق موکول نمی‌شود. از این رو متقاضیان در صورت مراجعه به دادگاه خانواده و تسلیم درخواست خود می‌توانند برای این امر اقدام و در صورت واجد شرایط بودن، آن را دریافت نمایند. اما درباره مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر شرایط متفاوت خواهد بود. در این شرایط دو موضوع مطرح می‌شود:

• در درجه اول اگر خود زوجه نیز فوت کرده و ورثه وی به دنبال دریافت و مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر باشند، هر چند از نظر قانونی منعی نداشته و دادگاه هم به این درخواست رسیدگی می‌کند، اما معمولا راه به جایی نخواهد یافت. زیرا قضات در این مواقع با استناد به عدم درخواست اجرت المثل ایام زوجیت زن در زمان حیات، حکم به رایگان کار کردن زوجه داده و این حق را به ورثه وی نمی‌دهند.
• در حالت دوم که موضوع بحث این مقاله است، خود زوجه در قید حیات است. وی پس از فوت شوهر می‌تواند برای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت درخواست را تسلیم دادگاه کرده و این حق به گردن ورثه زوج است که با زوجه، تسویه حساب نمایند.

شروط لازم برای مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر

موضوع مهمی که درباره مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر مطرح است، شرط‌ هایی است که معمولا قضات برای زوجه تعیین می‌نمایند. کاربران باید بدانند که تنها در صورت اثبات این دلایل و شرط‌ها است که امکان دریافت این پاداش بعد از فوت شوهر وجود خواهد داشت. از این رو لازم است آن‌ها را به خوبی درک کرده و مدارک لازم برای اثبات آن‌ها را نیز داشته باشند. اما چه شرط‌ هایی برای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت بعد از فوت شوهر نیاز است؟

• اثبات انجام کارهای و امور منزل که در حیطه مسئولیت‌های زوجه نبوده است؛ در درجه اول زوجه باید انجام کارهایی که برای آن‌ها به دنبال دریافت اجرت المثل ایام زوجیت است را اثبات نماید.
• همچنین در قدم دوم زوجه باید اثبات نماید که این کارها را به دستور زوج انجام داده است.
• در قدم آخر و به عنوان شرط آخر، زوجه باید اثبات نماید که هیچ توافقی برای انجام کارهای منزل به صورت رایگان بین وی و زوج وجود نداشته است.

در صورت اثبات این سه شرط با استفاده از اسناد و مدارک محکمه پسند، امکان مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر وجود داشته و حقوق زوجه توسط دادگاه محاسبه و ورثه زوج موظف به پرداخت آن از ماترک زوج خواهند بود.

ضرورت استفاده از خدمات مشاوره حقوقی برای مطالبه اجرت المثل پس از فوت شوهر

واقعیت این است که چالش‌های بسیار زیادی در امر اجرت المثل پس از فوت شوهر وجود دارد. هنوز هم درباره شرایط اثبات موارد بیان شده در بالا، میان قضات و وکلا چالش‌ها و تفاوت نظرهایی دیده می‌شود. از این رو اقدام کردن برای این منظور بدون کمک گرفتن از خدمات مشاوره حقوقی تقریبا بیراهه رفتن است. با توجه به قوانین پیچیده حقوقی مربوط به این موضوع، توصیه می‌کنیم که حتما با مشورت با وکیل برای این امر اقدام نمایید. جهت مشاورهخ رایگان حقوقی می توانید با شماره 02147783 تماس بگیرید.