بررسی مجازات فرار مالیاتی

بررسی مجازات فرار مالیاتی

افراد بسیاری بر این باورند که فرار مالیاتی تنها به فعالیت‌های غیر قانونی در جهت خودداری از پرداخت مالیات اشاره دارد. این در حالی است که هر نوع فعالیت قانونی و غیرقانونی که باعث عدم پرداخت مبلغ تعیین شده برای مالیات شود، فرار مالیاتی محسوب می‌شود.

به طورکلی افراد در هر شرایطی، می‌بایست مبلغی که سازمان مالیات کشور برای وی  در نظر گرفته است را پرداخت نمایند. اما در مواردی برخی افراد با ارائه مدارک جعلی، صوری یا حتی عدم ارائه مدارک کافی فروش، در صدد گمراه نمودن اداره مالیات هستند تا بتوانند مبلغ کمتری پرداخت نمایند. به همین ترتیب کلیه فعالیت‌هایی که در جهت رسیدن به این هدف باشد، فرار مالیاتی محسوب می‌شود.

به دلیل اهمیت آشنایی با روش‌های شناسایی فرار مالیاتی و مدیریت مالیات، در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی مراحل رسیدگی به فرار مالیاتی به کلیه سوالات شما در این‌باره پاسخ دهیم.

فرار مالیاتی چیست؟

بعضی از افراد مالیات تعیین شده برای درآمد خود را واقعی و منصفانه نمی‌دانند، برخی دیگر نیز بنابر هر دلیلی از پرداخت مالیات خود امتناع می‌کنند و حتی افرادی از فرار مالیاتی خود بی اطلاعند.

به همین ترتیب در تعریف فرار مالیاتی می‌توان گفت، هرگونه اقدام و تلاش قانونی و غیرقانونی به منظور پرداخت نکردن تمام یا بخشی از مالیات، فرار مالیاتی محسوب می‌شود.

تعریف حقوقی فرار مالیاتی

به طور کلی در صورتی‎که شخصی درآمد خود را کمتر از میزان واقعی به دولت نشان دهد، مشمول پرداخت مالیات کمتری است. این همان دلیلی است که شرکت ها و افراد را به سمت فرار مالیاتی تشویق می‌کند.

با استناد به بندهای ۱۹۹ و ۲۰۰ قانون مالیات های مستقیم نیز می‌توان گفت:

“هر شخص حقیقی یا حقوقی که بر اساس مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مؤدیان دیگر است در صورت تخلف از انجام مسئولیت تعیین شده بجز مسئولیت تضامنی که با مؤدی در پرداخت مالیات خواهد داشت مشمول جریمه‌ ای برابر با ۲۰ درصد مالیات پرداخت ‌نشده خواهد شد.”

علاوه بر این در تبصره یک این ماده ۱۹۹ قانون نیز بر این موضوع تاکید شده است:

“در مواردی که مکلفین به کسر مالیات، وزارتخانه، شرکت یا مؤسسه دولتی یا شهرداری باشد مسئولین امر مشمول مجازات مقرر طبق قانون تخلفات اداری خواهند بود.”

بر اساس قوانین فوق اینگونه استناد می شود که، مالیات از گروه های مختلف مطابق با قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات های غیر مستقیم (مالیات بر ارزش افزوده) دریافت خواهد شد.
به همین ترتیب در این قوانین میزان دقیق مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده تعیین شده است. همچنین بندهایی نیز برای انواع فرار مالیاتی، معافیت های مالیاتی و مجازات هایی فرار مالیاتی در نظر گرفته شده است.

 

مطالب مفید: وکیل قرارداد

دلایل فرار مالیاتی چیست؟

مطابق با گزارشی که از سمت مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی ایران بدست آمده است، علاوه بر اشاره به آثار و نتایج فرار مالیاتی، عوامل اصلی که در ادامه آورده شده است در فرار مالیاتی نقش موثری داشته اند:

• تنوع نداشتن پایه‌های مالیاتی و ترکیب نادرست درآمدهای مالیاتی
• وجود معافیت‌های مالیاتی گسترده و متنوع
• تعدد، پیچیدگی و ابهام در مقررات و فرآیند مالیاتی
• وجود فساد و گستردگی بخش غیررسمی اقتصاد
• اعتماد نداشتن افراد به کارایی و اثربخشی دولت
• فرهنگ مالیاتی ضعیف
• فقدان نظام جامع اطلاعات مالیاتی
• مشکلات ساختار اقتصاد

انواع فرار مالیاتی شامل چه مواردی است؟

به طور کلی فرار مالیاتی می‌تواند به روش های گوناگونی انجام گیرد. در کلیه روش های شناسایی فرار مالیاتی که در ادامه آورده شده است، افراد در صدد پنهان کردن تمام یا بخش بزرگی از درآمد خود و خوددرای از پرداخت تمام یا بخش بزرگی از مالیات شان می باشند.

• در صورتیکه به ترازنامه و حساب سود و زیان یا دفاتر اسناد و مدارکی که به منظور تشخیص مالیات معیار سنجش و ارزیابی ست و برخلاف حقیقت تنظیم‌ شده است، استناد شود.
• چنانچه شخص برای سه سال پشت سر هم، اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان را به دولت ارائه نکند.
• اگر شخصی فعالیت اقتصادی و درآمد خود را با هدف فرار از مالیات پنهان نماید.
• در صورتیکه فرد مانع از آن شود که مأموران مالیاتی که به‌ عنوان بازرس مالیاتی موظف به انجام این موارد می باشند، به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود او یا اشخاص ثالث دسترسی داشته باشند.
• در شرایطی که مأمور وصول یا کسر مالیات پرداخت ‌کنندگان دیگری باشد و این مسئولیت را در زمان مقرر قانونی انجام ندهد.
• چنانچه شخص معاملات و قراردادهای خود را به نام افراد دیگر تنظیم نماید و یا معاملات و قراردادهای اشخاصی که موظف به پرداخت مالیات هستند را برخلاف واقعیت به نام خود تنظیم کند.
• در صورتیکه از کارت بازرگانی افراد دیگر برای فرار مالیاتی استفاده شود.
• در شرایطی که شخص فعالیت‌های خود را طوری وانمود نماید که گویی مشمول معافیت مالیاتی بوده است.
• حساب سازی و نقل و انتقالات مالی صوری (انواع پول شویی)
• استفاده صورت حساب خرید و هزینه بیشتر از یک بار
• ثبت مطالبات سوخت شده واهی و غیرواقعی
• تنظیم قرارداد و فاکتورهای صوری و غیرواقعی
• انتقال مقدار تعدادی و ریالی کالای خریداری شده
• کم فروشی و یا تغییر در مقادیر کمی و کیفی کالا یا خدمات فروخته شده
• ثبت تسعیر ارز غیر واقعی و تحقق نیافته
• پرداخت مالیات بعد از انقضای مهلت مقرر
• عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی
• رد دفاتر قانونی
• عدم پرداخت مالیات تکلیفی موضوع ماده ۱۰۴ طی مهلت مقرر

مجازات فرار مالیاتی چیست؟

جرایم مالیاتی بر اساس ماهیت افراد، اعم از حقیقی و حقوقی تعیین شده است و با یکدیگر تفاوت دارد.

 

به همین ترتیب جرایم فرار مالیاتی اشخاص حقیقی در لیست زیر آورده شده است:

• حبس از ۶ ماه تا ۲ سال
• جریمه نقدی
• شلاق از ۳۱ تا ۹۲ ضربه
• محروم شدن از حقوق اجتماعی به مدت ۵ سال
• انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها

 

جرایم فرار مالیاتی اشخاص حقوقی نیز به شرح زیر است:

• ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی تا ۲ سال
• ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری تا ۲ سال

 

جرم حسابدار در فرار مالیاتی نیز به شرح زیر می باشد:  

• ۶ ماه حبس
• جزای نقدی
• ۳۱ ضربه شلاق
• ۶ ماه محرومیت از حقوق اجتماعی
• انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها

 

از دیگر موارد مجازات فرار مالیاتی نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محاسبه مالیات به شیوه علی الرأس
• محرومیت مالیاتی از معافیت و بخشودگی
• ممنوع الخروجی
• ابطال اسناد انتقال صوری
• مجازات اداری

 

راه های پیشگیری از فرار مالیاتی چیست؟

قانون مالیات‌های مستقیم، مهم‌ترین روش پیشگیری از فرار مالیاتی است که برای نخستین بار در سال ۱۳۴۵ در ایران وضع شد. طی سال‌های مختلف، این قانون چندین بار مورد بازنگری قرار گرفت و اصلاحاتی بر روی آن انجام شد. با این وجود همچنان نیز فرار از مالیات چه در ایران و چه در کشورهای دیگر دنیا، مساله ای است که با خلأهای جدی قانون روبرو است.

یکی از اساسی ترین مواد قانون مالیات در جرم‌انگاری فرار مالیاتی به ماده ۱۹۹ و ۲۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم اشاره دارد که برای متخلفین مجازاتی را در نظر گرفته است و در سرفصل های پیشین به تفصیل توضیح داده شد.

به همین ترتیب عدم تمکین از مقررات مالیاتی، مساله ای است که نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای پیشرفته نیز حائز اهمیت می باشد. فرار مالیاتی همیشه و همه جا مساله مهمی برای مؤدیان بوده است به همین خاطر در کشورهای دیگر با به کارگیری سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته و تدوین مقررات بازدارنده، در صدد کاهش این اقدام سودجویانه بوده اند. فرهنگ‌سازی مالیاتی نه فقط در حوزه مالیات بر ارزش‌افزوده، بلکه در منابع مالیاتی دیگر، ضروری و حائز اهمیت است.

در ایران نیز، با بررسی گذشته این نتیجه حاصل خواهد شد که هرگز نگاه چندان مثبتی به پرداخت مالیات در کشور وجود نداشته است. به همین خاطر، برای اینکه بتوانیم در این زمینه فرهنگ مناسبی را در جامعه به وجود آوریم، می بایست در وهله نخست، با مشخص کردن عوامل این نگاه منفی و تغییر در آن، دیدگاه مردم را به وصول درآمدهای مالیاتی مثبت نماییم.

نتیجه گیری

در این مقاله به مصادیق انواع فرار مالیاتی و مجازات جرم فرار مالیاتی و مجازات آن برای اشخاص حقیقی و شرکت‌های حقوقی دولتی و غیردولتی اشاره شد. توجه داشته باشید که فرار مالیاتی جرم بزرگی محسوب شده و برای کاهش مالیات می‌توان از معافیت‌ها و بخشودگی‌های گوناگون به شکل قانونی با کمک یک مشاور مالیاتی استفاده نمایید.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون اداره مالیات و جریمه مالیاتی پاسخ داده و تا احقاق کامل حقوق شما را همراهی نماید.

 

اگر شما در شهر تهران زندگی می‌کنید می‌توانید با شماره 47783-021 تماس گرفته تا مشاورین ما به صورت رایگان به شما در مورد مسائل مالیاتی مشاوره دهند و یا با مراجعه به صفحه مشاوره حقوقی درخواست مشاوره حقوقی آنلاین یا مشاوره حقوقی حضوری نمایید.

 

مطالب مفید:

وکیل ثبتی

وکیل چک برگشتی

وکیل چک