مدیر تصفیه | وظایف در انحلال شرکت

آشنایی با مدیر تصفیه

در شرایطی که یک شرکت تجاری ورشکسته و یا به هر دلیلی منحل شود، انجام مراحلی به منظور ثبت وضعیت انحلال شرکت ضروری است. یکی از مهم ترین مراحل در راستای تحقق این عملیات، تعیین مدیر یا مدیران تصفیه است. به طور کلی امر تصفیه به عهده مدیر تصفیه ای است که در اساسنامه مشخص شده و با نظارت ناظر فعالیت می کند.

بنابراین، مدیر تصفیه شخص مورد اعتماد شرکت است، که بعد از انحلال شرکت، مسئول رسیدگی و حل و فصل امور ناتمام می باشد. این شخص مطالبات شرکت را وصول کرده و در صورت لزوم، معاملاتی را برای شرکت انجام می دهد. همچنین دعاوی مربوط به شرکت را پیگیری کرده و اموال مربوطه را بین شرکا تقسیم می کند.

به دلیل نقش مهم مدیر تصفیه در شرایط ورشکستگی شرکت ها، در این مقاله سعی شده است تا به شرح مسئولیت های مدیر تصفیه و نحوه انتخاب آن بپردازیم.

مدیر تصفیه کیست؟

به طور کلی، هنگامی که تاجری، ورشکسته می شود، و یا شرکتی بنا به هر دلیلی، منحل می شود، شخصی می بایست وظیفه جمع آوری و رسیدگی به اموال شرکت و طلب ها و بدهی ها را بر عهده بگیرد. به این شخص، مدیر تصفیه می گویند.

بر اساس قوانین، مدیر تصفیه می بایست، توسط شرکا مشخص شده و به اداره ثبت شرکت ها معرفی گردد. با این وجود در مواقعی که انحلال شرکت، به موجب حکم دادگاه بوده باشد، دادگاه نیز می تواند در این شرایط فرد یا افرادی را به منظور انجام امور تصفیه شرکت مشخص نماید.

در صورتی که شرکتی حکم ورشکستگی خود را دریافت نماید، خود به خود منحل خواهد شد. در این شرایط دادگاه بر حسب نوع فعالیت شرکت، موضوع تصفیه را به مدیرتصفیه و یا اداره تصفیه می سپارد.

در نظر داشته باشید، از آنجایی که کلیه امور شرکت پس از انحلال بر عهده مدیر تصفیه است این شخص می بایست امین و مورد اعتماد شرکا و صاحبان شرکت باشد.  به همین دلیل انتخاب مدیر تصفیه به جهت اختیارات کامل این شخص می بایست در کمال دقت انجام گیرد.

مدیر تصفیه چگونه تعیین می‌شود؟

در تمامی شرکت ها بعد از ورشکستگی و انحلال شرکت، موضوع تصفیه عنوان خواهد شد. با این وجود نسبت به نوع شرکت و حوزه وظایف آن، انتخاب مدیر و یا مدیران تصفیه با یکدیگر متفاوت بوده و مراحل مربوط به خود را دارا می باشد. به همین دلیل در انحلال هر شرکتی، انتخاب مدیر تصفیه می بایست با توجه به نوع شرکت انجام گیرد.

در شرکت های سهامی که دارای مسئولیت های محدود هستند، همچنین شرکت های تعاونی، مسئولیت تصفیه شرکت با مدیر یا مدیران است. مگر اینکه در اساسنامه شرکت و یا طبق نظر اکثریت صاحبان شرکت، شیوه دیگری در نظر گرفته شده باشد.

چنانچه انحلال شرکت، اختیاری و مطابق با خواست خود افراد باشد، مدیرتصفیه هنگام صورتجلسه انحلال تعیین می گردد. اما در شرایطی که حکم انحلال بوسیله دادگاه صادر شده باشد، این شخص توسط دادگاه تعیین می شود.

 در نظر داشته باشید، مدیر یا مدیران شرکت هایی همچون شرکت تضامنی، نسبی، مختلط سهامی و مختلط غیر سهامی، مسئولیت انتخاب مدیر تصفیه را بر عهده دارند. با این وجود اگر شرکای ضامن از بین افراد خود و یا خارج از شرکت، شخصی را برای تصفیه انتخاب نمایند، اختیار انتخاب این مدیر بر عهده آنهاست و مدیر منتخب این افراد مسئولیت امور تصفیه را بر عهده می گیرند.

ذکر این نکته نیز ضروری است که در شرکت های مختلط سهامی و غیر سهامی، شرکای غیر ضامن مجاز می باشند تا بعد از انتخاب مدیر تصفیه، افرادی را به منظور نظارت در امور تصفیه انتخاب نمایند.

در شرکت های سهامی نیز، با انحلال شرکت، موقعیت شرکت به حالت تصفیه در آمده و بعد از انحلال می بایست در همه موارد، حتی سربرگ ها و تابلوها پس از اسم شرکت، عنوان در حال تصفیه آورده شود. این عنوان می بایست در تمام اوراق و آگهی های شرکت نیز ذکر شود.

مدیر تصفیه چه وظایفی دارد؟

اکنون که با تعریف مشخصی از مدیر تصفیه و نحوه انتخاب آن آشنا شدیم، در این بخش از مقاله قصد داریم تا به وظایف و حوزه مسئولیت های این شخص بپردازیم: وظایف مدیر تصفیه، در فصل ششم قانون تجارت، به روشنی آورده شده است. بنابراین چنانچه مدیر تصفیه در اجرای وظایف و مسئولیت هایش کوتاهی نماید، می توان با استناد به قانون، به این مشکل رسیدگی نمود. در لیست زیر به مهمترین وظایف مدیر تصفیه، اشاره شده است:

• درخواست مهر و موم اموال و دارایی های شرکت ورشکسته، توسط عضو ناظر ورشکستگی
• فروش اموالی که امکان از بین رفتن و یا کسر قیمت آنها وجود دارد و یا نگهداری آنها سودی برای شرکت ندارد.
• استفاده و در جریان انداختن سرمایه شخص ورشکسته تحت نظارت عضو ناظر.
• صورت برداری از دارایی و اموال و سایر اطلاعات بدست آمده توسط دفاتر و اسناد تاجر.
• تنظیم و بررسی صورت دارایی تاجر ورشکسته پس از درخواست رفع توقیف.
• دریافت مطالبات شرکت، تحت نظارت شخص ناظر.
• فروش اثاث و لوازم خانه و سایر اموال تاجر ورشکسته، با اجازه دادستان و نظارت عضو ناظر.
• اقدامات تامینی، به منظور حفظ حقوق شخص ورشکسته نسبت به طلبکاران.
• تشخیص و رسیدگی به مطالبات طلبکار ها.

مطالب مفید جهت درک بهتر:

وظائف وکیل شرکت

وکیل قرارداد

وکیل جعل

وکیل پولشویی

وکیل کیفری

وکیل ثبتی

آیا اعتراض به مدیر تصفیه امکان پذیر است؟

براساس قانون تجارت، در صورت کوتاهی مدیر تصفیه از انجام وظایف محول شده و یا عدم رضایت از عملیات مدیر تصفیه امکان شکایت به عضو ناظر وجود دارد.

عضو ناظر، کسی است که از طرف دادگاه، به منظور نظارت بر امور مدیر تصفیه، مشخص شده است. این شخص می بایست، طی مدت سه روز، این شکایت را پیگیری کرده و تکلیف آن را مشخص نماید.

علاوه براین، با استناد به قانون تجارت امکان شکایت از تصمیم عضو ناظر نیز وجود دارد. به همین ترتیب نیز می توان از تصمیم عضو ناظر به دادگاه شکایت کرد. این شخص می تواند براساس شکایت تاجر ورشکسته یا طلبکاران وی همچنین مطابق با نظر خودش، از دادگاه تقاضا نماید تا مدیر تصفیه را تغییر دهد.

در شرایطی که عضو ناظر، طی مدت ده روز شکایات را پیگیری نکند، شاکی اجازه دارد، تا شخصا به دادگاه مراجعه نماید. دادگاه نیز، طی یک جلسه اداری، دفاعیات عضو ناظر و توضیحات مدیر تصفیه را بررسی کرده و مجددا تصمیم گیری می نماید. توجه داشته باشید این رای، قابل شکایت نیست.
بنابراین، می توان نتیجه گرفت که دادگاه، نمی تواند تنها با نظر خود مدیر تصفیه را تغییر دهد.

مدت زمان ماموریت مدیر یا مدیران تصفیه چقدر است؟

به طور معمول مدت زمان ماموریت مدیر تصفیه دو سال در نظر گرفته شده است. بنابراین چنانچه تا پایان دو سال تصفیه انجام نگیرد، مدیران تصفیه می بایست از مجمع عمومی، و چنانچه از جانب دادگاه انتخاب شده اند، با اطلاع به دادگاه، تقاضا نمایند تا ماموریت آن‌ها برای مدتی دیگر (کمتر از دو سال ) تمدید شود و یا افراد دیگری به منظور رسیدگی به امور تصفیه انتخاب شوند.

مدیر تصفیه و اداره تصفیه چه تفاوتی دارند؟

در تعریف اداره تصفیه امور ورشکستگی می توان گفت، این اداره، نهادی وابسته به وزارت دادگستری است بنابراین با تشخیص آن و در هر زمینه قضایی ای که این وزارت تعیین نماید، جهت رسیدگی به موارد حاصل از ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری، تاسیس شده است. در ادامه مقاله به تفاوت اداره تصفیه و مدیر تصفیه پرداخته ایم:

• اگر در استان یا شهرستان، اداره تصفیه امور ورشکستگی تاسیس شده باشد، این اداره توسط کارمندان خود، به جای مدیر تصفیه، به امور مربوط به شخص یا شرکت ورشکسته، رسیدگی می نماید.
• مدیر تصفیه، مجاز است تا در شرایطی که شرکت بنا به دلایلی غیر از ورشکستگی منحل شده باشد، به حل و فصل امور بپردازد. این درحالی است که اداره امور ورشکستگی، تنها به مسائل مرتبط با شرکت یا تاجر ورشکسته، می پردازد. همچنین برای رسیدگی به این امور، به عضو ناظری در کنار خود نیازی ندارد.

نتیجه گیری

در پایان این مقاله ذکر این مورد ضروری است که، چنانچه موضوع ورشکستگی شرکت باشد، بحث اداره تصفیه عنوان می شود. براساس قوانین اخیر قوه قضائیه صلاحیت اداره تصفیه به صورت استانی است. به این معنا که اگر در مرکز یک استان اداره تصفیه وجود داشته باشد، به منظور رسیدگی به امور تصفیه شرکت ورشکسته، مدیرتصفیه مشخص نمی شود و این وظیفه به اداره تصفیه ارجاع داده می شود .

همچنین توجه داشته باشید که مدیر تصفیه در شرایطی به وسیله مجمع عمومی شرکت مشخص می شود که انحلال شرکت به صورت اختیاری باشد. اما اگر شرکت ورشکست و یا به حکم دادگاه منحل شده باشد، مدیرتصفیه به وسیله دادگاه تعیین می شود .

در صورتی که مدیر تصفیه توسط مجمع عمومی انتخاب شده باشند، این مجمع مجاز می باشد تا در صورت عدم رضایت از عملکرد این شخص وی را عزل کرده و فرد دیگری را جایگزین نماید.

همچنین در مواقعی که انتخاب مدیر یا مدیران تصفیه توسط دادگاه انجام گرفته باشد، دادگاه اجازه دارد تا بسته به شکایت ذینفعان بعد از رسیدگی به صحت ادعای این افراد یکی یا همه مدیران تصفیه را را برکنار کرده و افراد دیگری را به جای آنها قرار دهد.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط انتخاب و یا برکناری مدیر تصفیه پاسخ داده و اطلاعات جامعی را در اینباره در اختیار شما قرار دهد.