طلاق بائن | ارکان | شرایط

آشنایی با طلاق بائن

همانطور که می دانیم، بر اساس قانون، طلاق به عنوان ابزاری برای جدایی زوجین در نظر گرفته شده است. به طور کلی احکام مربوط به طلاق، ریشه در فقه اسلامی دارند و بر اساس آن، به دو نوع طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم می شود.

در تعریف طلاق بائن می توان گفت، این نوع از جدایی، قطع شدن کامل رابطه زوجیت را به همراه خواهد داشت. بنابراین در صورت برقراری رابطه مجدد، جاری شدن صیغه عقد جدید بین زن و مرد الزامی است.

به دلیل اهمیت آشنایی با انواع طلاق، در این مقاله قصد داریم تا با ارائه توضیحات کاملی پیرامون طلاق بائن به شرایط و نحوه انجام آن بپردازیم اما هیچ وقت مشاوره حقوقی با یک وکیل طلاق را جایگزین اطلاعات متنی نکنید.

طلاق بائن چیست؟

همانطور که در مقدمه مقاله اشاره شد، طلاق بائن یکی از انواع طلاق است که برخلاف طلاق رجعی، مرد مجاز نمی باشد تا در مدت عده طلاق، به زوجه رجوع نماید.

به طور کلی، رجوع در شرایطی انجام می شود که برای بازگشت زوجین به یکدیگر، نیازی به جاری شدن صیغه ازدواج مجدد نیست. به این معنا که همان عقد ازدواج قبلی، با شرایط پیشین، مجددا به رسمیت شناخته خواهد شد. به طوریکه گویی هیچ طلاقی انجام نگرفته است.

به همین ترتیب طلاق بائن، آثار و پیامدهای طلاق رجعی را به دنبال نخواهد داشت. مواردی همچون اینکه، طی مدت عده، نفقه ی زن پرداخت نخواهد کرد و چنانچه در این مدت، یکی از زوجین فوت کند، شخص مقابل از او ارث نخواهد برد.

بنابراین در طلاق بائن، زوجین پس از جاری شدن صیغه طلاق به طور کامل از یکدیگر جدا می شوند و در صورت پشیمانی از طلاق، می بایست دوباره عقد نمایند. در این طلاق زوجه از حق دریافت نفقه محروم خواهد شد.

طلاق بائن، دارای انواع گوناگون می باشد که هریک دارای شرایط و الزامات خاص خود می باشند. لذا آگاهی و شناخت کافی از انواع آن و آثار حقوقی هر یک ضروری می باشد.

انواع طلاق بائن کدام است؟

اکنون که با تعریف روشنی از طلاق بائن آشنا شدیم، در این بخش از مقاله قصد داریم تا با استناد با قانون مدنی به معرفی انواع طلاق بائن بپردازیم. این موارد در نص ماده 1145 قانون مدنی، مورد تاکید قرار گرفته و در لیست زیر آورده شده است:

• طلاقی که پیش از نزدیکی صورت گیرد:

چنانچه پیش از رابطه زناشویی میان زوجین (در دوران عقد) طلاقی صورت گیرد، این طلاق از نوع بائن به شمار می آید.

• سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی انجام شود:

سومین طلاق پس از سه ازدواج پشت سر هم اعم از اینکه وصلت، حاصل رجوع باشد یا به دنبال نکاح جدید. بنابراین اگر زوجین، سه بار از یکدیگر طلاق بگیرند و مجددا ازدواج کنند و یا در مدت زمان عده طلاق رجوع نمایند، برای بار سوم، این جدایی، از نوع بائن محسوب می شود.

• طلاق خلع و مبارات، تا زمانی که زن به عوض بازنگشته باشد:

طلاق خلع و مبارات، در دسته بندی طلاق بائن قرار گرفته اند. شرط اساسی در این نوع طلاق، کراهت زوجه از شوهر (طلاق خلع)، و یا کراهت زوجین نسبت به یکدیگر (طلاق مبارات)، می باشد. به طوریکه در مورد مهریه در طلاق​ خلع، زوجه، می بایست مالی را که برابر با، عین مهریه، بیشتر یا کمتر از آن است به مرد پراخت کند، تا بتواند رضایت او را برای طلاق جلب نماید. در طلاق مبارات نیز، این مبلغ می تواند برابر با مهریه باشد اما نباید افزون بر آن باشد.

بنابراین در این نوع طلاق، مرد حق رجوع به زن را نخواهد داشت؛ مگر در شرایطی که زوجه قصد پس گرفتن مالی را داشته باشد که به مرد تملیک کرده است. و یا در اصطلاح به آن مال رجوع کند. در این هنگام مرد نیز می تواند به زن رجوع کند.

عده در طلاق بائن به چه صورت است؟

در ابتدا بهتر است برای درک بهتر موضوع “عده در طلاق بائن” با تعریف روشنی از” عده” آشنا شویم.

مطابق با ماده 1150 قانون مدنی عده به مدت زمانی گفته می شود که تا پایان آن زنی که عقد نکاح او باطل شده است حق ندارد شوهر دیگری اختیار کند.

بنابراین می توان گفت که عده طلاق به اندازه سه طهر است. مگر در شرایطی که زوجه به سن یائسگی رسیده باشد. عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و پایان آن پیرامون نکاح منقطع در غیر حامل برابر با دو طهر است. مگر اینکه زن به سنی رسیده باشد که عادت‌ زنانگی نبیند. در این صورت برابر با 45 روز است.

به همین ترتیب می توان گفت که مدت عده در طلاق بائن به مدخوله بودن و غیر مدخوله بودن این طلاق بستگی دارد. به طوریکه اگر رابطه زناشویی میان زوجین وجود نداشته باشد، نگه داشتن عده طلاق برای زن تعریف نشده است. اما اگر طلاق بائن از نوع مدخوله باشد، زوجه ملزم به نگه داشتن عده پس از طلاق است.

ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که در طلاق بائن غیر مدخوله به دلیل اینکه زوجه باکره است، از نظر شرعی هیچ عده ای تعریف نشده است. بنابراین زن می تواند به محض جدایی با شخص دیگری ازدواج کند.

آیا در طلاق بائن امکان رجوع وجود دارد؟

حق رجوع در طلاق بائن در وهله نخست به نوع طلاق بستگی دارد. به همین دلیل چنانچه طلاق بائن از نوع طلاق خلع و طلاق مبارات باشد، مرد دیگر اجازه رجوع به زن را نخواهد داشت. بجز در شرایطی زن قصد داشته باشد مالی را که به مرد بخشیده بود را دریافت کند. در این صورت حق رجوع برای مرد وجود خواهد داشت.

نکات مهم پیرامون طلاق بائن

در این سرفصل از مقاله قصد داریم تا پیرامون احکام طلاق بائن، به ذکر نکات مهمی بپردازیم.

براساس شرع و با استناد به قانون مدنی، احکام طلاق بائن، به موارد زیر مربوط می شود:

• زوجین می بایست، دارای اهلیت لازم یعنی: عقل، بلوغ و اختیار، باشند.
• در زمان جاری شدن صیغه طلاق، زوجه، نباید در دوره عادت ماهیانه خود قرار گرفته باشد.
• اگر طلاق بائن، از نوع خلع یا مبارات باشد، زوجه می بایست مالی را که می تواند کمتر، برابر یا بیشتر از مقدار مهریه باشد، برای جلب رضایت او به طلاق به مرد ببخشد.
• زوجین می بایست، تقاضای خود، مبنی بر صدور حکم طلاق را، به وسیله دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به دادگاه ارسال کنند.
• بعد از جاری شدن صیغه طلاق، چنانچه که زوجه، یائسه یا باکره نباشد، موظف به نگه داشتن عده به مدت سه ماه و ده روز می باشد.

شرایط دریافت مهریه در طلاق بائن به چه صورت است؟

به طور کلی میزان مهریه در طلاق بائن به اندازه همان مقداری است که در هنگام عقد نکاح تعیین شده است و توسط یک وکیل مهریه متخصص قابل انجام خواهد بود.

بنابراین در طلاق بائن مدخوله، مهریه کامل به زن تعلق خواهد گرفت. اما در طلاق بائن غیر مدخوله این مقدار نصف خواهد شد. با این وجود همانطورکه اشاره شد در مواردی که طلاق از نوع خلع می باشد، زوجه به کمک یک وکیل طلاق، به منظور جلب رضایت مرد به طلاق حاضر به بخشیدن مهریه اش می شود تا بتواند به سرعت از مرد جدا شود.

در طلاق خلع نیز، زن به دلیل کراهت و انزجاری که نسبت به شوهرش دارد مهریه خود (و یا مبلغی افزون بر آن) را می بخشد تا بتواند از او طلاق بگیرد. بنابراین مهریه ای به وی تعلق نخواهد گرفت.

توجه داشته باشید، اگر مرد بیمار باشد و برای طلاق اقدام کرده باشد و پس از گذشت مدت زمانی بر علت همان بیماری فوت کند زن از او ارث خواهد برد. حتی اگر طلاق از نوع بائن باشد. اما به شرط اینکه زن مجددا ازدواج نکرده باشد.

نتایج و پیامدهای طلاق بائن

در این سرفصل از مقاله قصد داریم تا با آثار حقوقی طلاق بائن شویم.

واضح است که پس از طلاق بائن و جدایی زوجین چالش هایی برای هر یک از آنها پیش خواهد آمد که دارای تاثیرات و پیامدهای بلند مدت می باشد. بنابراین با وجود اینکه طلاق بائن انجام گرفته و روابط زناشویی به پایان رسیده است اما باعث به وجود آمدن آثاری در روابط زوجین خواهد شد که برخی از این موارد در لیست زیر آورده شده است:

۱- انحلال عقد نکاح

 اولین آثار حقوقی طلاق بائن انحلال عقد نکاح است. به همین ترتیب مطابق با آن زوجین دیگر زن و شوهر به حساب نمی آیند. بنابراین زن و شوهر به محض طلاق از هم نامحرم می شوند و از قید زوجیت رها خواهند شد. به همین دلیل بخواهند دوباره با یکدیگر ازدواج کنند جاری شدن صیغه عقد الزامی است.

۲- ازدواج دوباره زوجین

به این معنا که مرد مجاز می باشد تا به محض جاری شدن صیغه طلاق و بدون نیاز به اجازه دادگاه مجددا ازدواج کند. زن نیز اگر در صورتی که یائسه و یا باکره باشد و نیاز به نگه داشتن عده نباشد می تواند بعد از طلاق بائن مجددا کند. در غیر این صورت تا انقضای مدت عده می بایست صبر کند.

۳- از بین رفتن حقوق زن و شوهر بعد از طلاق

پس از اینکه زن و شوهر به وسیله طلاق بائن جدا شوند دیگر هیچگونه حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر نخواهند داشت. برای نمونه زوجه دیگر الزامی به تمکین از همسر خود ندارد، محل زندگی و سکونت زوجین از یکدیگر جدا خواهد شد، و حق دریافت نفقه زن از دست خواهد رفت و در صورت فوت هر یک از دیگری ارث نخواهند برد.

 

مطالب مفید بیشتر:

فدیه در طلاق و میزان آن

داوری در طلاق

گم شدن سند طلاق

تقسیم اموال بعد از طلاق

طلاق بخاطر خیانت همسر

ابطال طلاق غیابی

احضاریه طلاق

 

نتیجه گیری

همانطور که در این مقاله به تفصیل توضیح داده شد، طلاق بائن نوعی از طلاق به حساب می آید که پس از انجام آن امکان رجوع زوجین به یکدیگر وجود ندارد. بنابراین در مقابل طلاق رجعی قرار گفته است.

گروه وکلای عدل ایرانیان آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون طلاق بائن و انواع آن توسط مشاوره حقوقی حضوری و یا مشاوره حقوقی آنلاین به کمک وکیل خانواده متخصص پاسخ داده و به کمک مشاوران و وکلای متخصص و خبره روند انجام طلاق را به ساه ترین و سریعترین زمان ممکن انجام دهد.