بیمه بیکاری

بیمه بیکاری چیست؟

تامین نمودن حقوق و مزایای کارگرانی که مشمول قانون کار هستند، به شیوه های مختلفی مورد تضمین قرار گرفته است تا به نوعی بتوان عدالت اجتماعی را در خصوص این قشر گسترده جامعه برقرار نمود.

یکی از مهم ترین این موضوعات، بیمه بیکاری است که به افرادی که بدون اراده از کار بیکار شده اند، پرداخت می شود.

به همین منظور، قانونی تحت همین عنوان در سال 1369 در ‌مجلس شورای اسلامی تصویب شده است که مشتمل بر چهارده ماده و بیست و یک تبصره می باشد.

بر اساس این قانون، اشخاصی که بدون میل و اراده خود بیکار شده اند، در طول مدت زمان مشخص، می توانند از مزایای این قانون استفاده کنند.

این قانون در مورد بیمه‌شدگانی که به خاطر حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش‌سوزی شغل خود را از دست می‌دهند نیز صدق می‌کند.

از نظر قانون بیمه بیکاری، بیکار به شخص بیمه‌شده‌ای گفته می‌شود که بدون میل و اراده خود بی کار شده و اکنون آماده به کار است و می‌تواند در محیط کار جدید فعالیت خود را آغاز کند.

تشخیص ارادی و غیرارادی بودن بیکاری، بر عهده گروهی متشکل از نمایندگان اداره کار و رفاه اجتماعی، تعاون و سازمان تأمین‌ اجتماعی است و شعب تأمین‌ اجتماعی پس از تأیید ادارات نامبرده، درخصوص برقراری و پرداخت مستمری بیکاری برای بیمه‌شدگان اقدام می‌کنند.

بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق می گیرد؟

قبل از اینکه برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کنید، باید شرایط آن را داشته باشید که به شرح زیر است:

• افرادی که حداقل ۶ ماه سابقه بیمه تامین اجتماعی دارند.
• افرادی که به صورت غیرارادی بیکار شده‌اند.
• شخصی که بر اثر حوادثی مانند آتش‌سوزی، سیل و یا زلزله بیکار شده است، نیاز به داشتن سوابق بیمه‌ای نداشته و بیمه بیکاری به او تعلق می‌گیرد.
• افرادی که در زمره صاحبان حرفه و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشند.
• تبعه کشورهای دیگر نباشند.
• مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند.
• یک سال قرارداد کار با پرداخت حق بیمه داشته باشند.
• افرادی که از شرکت در کلاس‌های آموزشی و کارآموزی که سازمان تامین اجتماعی برای شغل پیشنهاد می‌کند خودداری کرده‌اند.
• کارگران فصلی در صورتی که صرفا در اثنای فصل کار اخراج گردیده و بیکاری آنها غیرارادی تشخیص داده شود مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.
• افراد شاغل در کارهایی که ماهیت آن جنبه دائمی دارد و براساس قرارداد کار در مدت معینی مشغول کار بوده‌اند. با تشخیص واحدهای تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در صورتی که در پایان قرارداد بیکار شوند و در آخرین کارگاه حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، مورد حمایت قرارگرفته و مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند شد.
• چنانچه بیمه‌شده‌ای حداکثر ظرف مدت دو ماه پس از طی دوران سربازی به محل کار خود بازگردد ولی کارفرما از به‌کارگیری مجدد او خودداری کند، با احراز سایر شرایط می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کند.

زمان ثبت نام و مدت پرداخت بیمه بیکاری تامین اجتماعی

برای دریافت مقرری، متقاضیان بیمه بیکاری که شغل خود را به صورت غیرارادی از دست داده‌اند، حداکثر ٣٠ روز از تاریخ بیکاری فرصت دارند موضوع را به واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی اطلاع دهند و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه آن اعلام نمایند.

در صورتی که متقاضی نتواند صرف مدت ٣٠ روز از تاریخ بیکاری موضوع را به ادارات ذکر شده اطلاع دهد، مراجعه وی بعد از ٣٠ روز با عذر موجه و با تایید هیأت حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی تا ٣ ماه امکانپذیر خواهد بود.

مبلغ بیمه بیکاری تامین اجتماعی

میزان مبلغ بیمه بیکاری پرداخت شده به این افراد معادل 55 % متوسط حقوق روزانه آنها بوده و در صورتی که این افراد کسانی را تحت تکلف خود داشته باشند به ازای هر شخص مقدار 10 درصد به حداقل دستمزد دریافتی وی اضافه می شود که در مجموع بیمه بیکاری پرداخت شده نباید کمتر از حداقل دستمزد دریافتی وی بوده و یا بیشتر از 80 درصد متوسط حقوق او باشد.

البته لازم به ذکر است که مجموع مقرری بیمه بیکاری که شخص دریافت می کند نباید از حداقل دستمزد همان سال وزارت کار کمتر و از هشتاد درصد متوسط حقوقش بیشتر باشد.

مدت زمان دریافتی بیمه بیکاری تامین اجتماعی

همانطور که گفته شد بیمه بیکاری مختص به کسانی است که بیمه شده تامین اجتماعی محسوب می شوند و بدون میل و اختیار خود بیکار شده باشند و از آنجا که بعد از بیکاری پیوسته باید به دنبال شغل جدید و متناسب با تخصص خود باشند بیمه بیکاری تنها برای مدت مشخصی شامل حال آن ها می شود که زمان آن مطابق با جدول ذیل می باشد :

مدت زمان دریافت مقرری بیمه شدگان متاهل و متکفل	مدت زمان دریافت مقرری بیمه شدگان مجرد	سابقه پرداخت حق بیمه
دوازده ماه	شش ماه	از 6 ماه تا 24 ماه
هجده ماه	دوازده ماه	از 25 ماه تا 120 ماه
بیست و شش ماه	هجده ماه	از 121 ماه تا 180 ماه
سی و شش ماه	بیست و شش ماه	از 181 ماه تا 240 ماه
پنجاه ماه	سی و شش ماه	از 241 ماه به بالا

 

استثناء:

افراد مسن مشمول قانون بیکاری که در زمان بیکار شدن  ۵۵ سال سن یا بالاتر دارند و سابقه پرداخت ۱۰ سال حق بیمه دارند، می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی از بیمه بیکاری استفاده کنند.

در چه شرایطی بیمه بیکاری لغو می‌شود؟

• در صورتی که بیمه‌شده دوباره به کار اشتغال یابد.
• بیمه‌شده از قبول شغل مشابه پیشنهاد شده خودداری کند.
• بیمه‌شده مستمری بازنشستگی دریافت کند و یا دچار از کار افتادگی کلی شود.
• مدت زمانی که بیمه بیکاری به او تعلق میگیرد پایان یابد.
• بیمه‌شده فوت کند.
• بیمه‌شده بدون دلیل موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی خودداری کند.

آیا برای دریافت بیمه بیکاری، کارفرما باید معرفی نامه صادر کند؟

برای دریافت بیمه بیکاری، کارفرما باید در نامه‌ای به اداره کار مرکزی استان، دلیل بیکار شدن ناخواسته شما را با درج زمان، به صورت مکتوب اعلام  کند.

نحوه ثبت درخواست در سامانه بیمه بیکاری

برای ثبت نام بیمه بیکاری در سامانه bimebikari.mcls.gov.ir ابتدا بایستی افراد با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولتی اقدام به احراز هویت و دریافت نام کاربری و گذرواژه برای ورود به سامانه کنند. مدارک مورد نیاز برای این مرحله کارت ملی و کارت پایان خدمت برای آقایان می باشد.

متقاضیان بیمه بیکاری بعد از دریافت نام کاربری و گذرواژه باید به سایت سامانه جامع روابط کار به آدرس https://prkar.mcls.gov.ir مراجعه نموده و اقدام به ثبت نام در این سامانه کنند.

آیا عیدی به مشمولان این بیمه تعلق می‌گیرد؟

در این‌باره باید گفت، بیمه بیکاری یکی از حمایت‌های تامین اجتماعی است و صندوق این سازمان مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، به بیمه‌شدگانی که طبق مقررات این قانون موقتاً بیکار می‌شوند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند.

در صورتی که عیدی از طرف کارفرما و به سبب وجود رابطه اشتغال و مزدبگیری پرداخت می‌شود. بنابراین در دوران دریافت این بیمه به شخص عیدی تعلق نمی‌گیرد.

مزایای دریافت بیمه بیکاری چیست؟

یکی از مزایا این است که در تمام مدتی که فرد ازین خدمت استفاده می کند، برای او به‌ عنوان سابقه خدمت و پرداخت حق بیمه کارگران به لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت محسوب می‌شود و همچنین در صورت وجود نیاز به جذب نیرو، فرد در اولویت معرفی به واحدهای پذیرنده نیروی کار و اشتغال به کار جدید قرار می‌گیرد.