تفاوت فروش مال غیر و انتقال مال غیر

یکی از اصلی ترین حقوقی که هر فرد نسبت به اموال خود دارد حق مالکیت است در واقع حق مالکیت رابطه ای است که بین انسان و یک شی بر قرار می شود و برای انسان نسبت به آن شی حقوقی را ایجاد می کند. این حق در ماده 30 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است :” هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد، مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.”

 طبق این ماده فرد می تواند در مالی که مالک است هر تصرفی که مخالف قانون نباشد را صورت دهد مثلا می تواند آن را خرید و فروش کند، اجاره دهد، به دیگری ببخشد، وقف کند  و … اما نمی تواند با مال خود موجب ضرری دیگری شود و به بهانه استفاده از آن به دیگری خسارت وارد کند.

حق مالکیت در قانون و زندگی روزمره ما از جایگاه محکمی برخوردار است و به سادگی نمی توان آن را نادیده گرفت اما فرض کنید یک نفر با نادیده گرفتن مالکیتِ مالکِ مال، اقدام به فروش یا انتقال مال او کند.

 

فروش یا انتقال مال غیر

اگر کسی اقدام به معامله مال متعلق به دیگری کند به این عمل در حقوق معامله فضولی گفته می شود یعنی کسی به فضولی و بدون داشتن اجازه و نیابت در مال دیگری دخالت کرده است.

فروش مال غیر یا انتقال مال غیر دو اثر از آثار معامله فضولی هستند که اگرچه شباهت های بسیار زیادی دارند در یک سری جزئیات با هم تفاوت دارند. 

فروش مال غیر و انتقال مال غیر هر دو از آثار معامله فضولی هستند که اگر مالک اصلی مال معامله ای را که فضول بدون اجازه او انجام داده است را قبول کند قرارداد صحیح خواهد بود و اگر قبول نکند قرارداد باطل است.

 

شباهت های انتقال مال غیر و فروش مال غیر

انتقال مال غیر و فروش مال غیر اگرچه در ماهیت با هم تفاوت دارند اما در مواردی دارای شباهت هایی نیز هستند.

• اولا در هر دوی این موارد فردِ غیر مالک می تواند هم مال منقول و هم مال غیر منقول متعلق به دیگری را انتقال دهد و بفروشد و اینگونه نیست که انتقال مال غیر یا فروش آن محدود به اموال منقول یا غیر منقول باشد.
• دوما اینکه مفهوم مال در انتقال یا فروش مال غیر اعم از انتقال یا فروش عین یا منفعت مال است؛ یعنی فرقی ندارد که انتقال دهنده عین یک مال را به دیگری انتقال دهد یا بفروشد مثلا خانه یا ماشینی را که متعلق به الف است را بفروشد یا به دیگری انتقال دهد یا اینکه منفعت مالی را واگذار کند مثلا خانه یا ماشین متعلق به الف را اجاره دهد تا دیگری از منافع آن استفاده کند.

فرق بین فروش مال غیر و انتقال مال غیر

• اولین و اصلی ترین تفاوت هایی که بین انتقال مال غیر و فروش مال غیر وجود دارد این است که انتقال مال غیر دامنه حقوقی گسترده تری از فروش مال غیر دارد انتقال شامل همه موارد انتقال دادن مال مثل اجاره دادن، بخشیدن، صلح کردن و … می شود اما فروش مال غیر تنها به عمل حقوقی فروش بسنده می کند.
• دومین تفاوت بین انتقال مال غیر و فروش مال غیر این است که در انتقال مال غیر ضرورتی ندارد که انتقال دهنده از معامله فضولی که می کند نفعی ببرد اما در فروش مال غیر انتقال دهنده ضمن فروش مالی که مالک آن نیست نفعی هم خواهد برد.

جرم انتقال مال غیر

همانطور که گفته شد مالک مالی که مورد معامله فضولی قرار گرفته است اگر معامله را نپذیرد، قراردادی که فضول با خریدار منعقد کرده است باطل خواهد شد. اعلام کردن عدم قبول معامله یا می تواند به صورت صریح گفته که من معامله را قبول ندارد یا به صورت غیرمستقیم از اعمال مالک مشخص شود مثلا مالک اقدام به شکایت از جرم انتقال مال غیر کند.

طبق قانون مالک موظف است بعد از اینکه از انتقال مال خود مطلع شد از جرم انتقال مال غیر شکایت کند؛ در صورتی که مالک این اقدام را انجام دهد به صورت ضمنی بیان می کند من معامله را قبول ندارم.

البته توجه داشته باشید از آنجایی که فروش مال غیر هم یکی از مصادیق انتقال مال غیر محسوب می شود، مشمول این شرایط است و تفاوتی بین اینکه انتقال از طریق فروش باشد یا روش دیگری مثل اجاره یا غیره ندارد.