به طور کلی دو روش برای ثبت رسمی و قانونی ازدواج در کشور ما تعریف شده است. یکی از این موارد ازدواج دائم و دیگری به صورت موقت و یا همان صیغه می باشد. همانطور که می دانیم، ازدواج دائم با تشریفاتی همچون ثبت در دفترخانه ها به همراه است. به طوریکه عدم ثبت آن به هر دلیلی، برای مرد، مجازاتی قانونی همچون حبس را به دنبال دارد.
در ازدواج موقت نیز افرادی که می خواهند صیغه نامه محضری دریافت نمایند، می بایست در دفترخانه حاضر شده و مدارک لازم را ارائه دهند. بنابراین، با جاری شدن خطبه عقد محرمیت، بوسیله یک عاقد شرعی، این ازدواج رسمیت پیدا می کند.
پس از انجام این مراحل نیز، دفتردار پس از دریافت هزینه دفترخانه، عقد نامه ای موقت را برای زوجین صادر می کند که به آن، صیغه نامه محضری می گویند.
در این مقاله سعی شده است تا ضمن پرداختن به موضوع ازدواج موقت، پیرامون شرایط دریافت صیغه نامه محضری، اطلاعات جامعی را در اختیار خوانندگان قرار دهیم.
در تعریف صیغه نامه محضری می توان گفت، سند ازدواجی است که پس از به ثبت رساندن ازدواج موقت در دفترخانه، بوسیله سردفتر صادر می شود.
از مزایای ثبت ازدواج موقت و دریافت صیغه نامه محضری، می توان به دریافت شناسنامه برای طفل در صورت بارداری زوجه و رسمیت بخشیدن بیشتر به ازدواج اشاره کرد.
در نظر داشته باشید براساس قانون، اخذ صیغه نامه محضری در دفترخانه ها تنها با ارائه مدارک لازم بوسیله زوجین امکان پذیر می باشد. بنابراین، این سند تنها در شرایطی که در قانون به صراحت به آن اشاره شده، صادر خواهد شد.
توجه به نکاتی در متن صیغه نامه محضری الزامی می باشد که این موارد در لیست زیر آورده شده است:
در بخش نخست صیغه نامه محضری، ثبت مشخصات کامل هر یک از زوجین الزامی است. این موارد شامل: اطلاعاتی همچون نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی و شماره و تاریخ گواهی پزشکی و مرجع صدور می باشد. همچنین این مشخصات می بایست بوسیله زوجین، تایید و امضا گردد. در نظر داشته باشید در صورتیکه دختر، باکره باشد، رضایت و امضای ولی نیز مورد نیاز است.
ذکر مقدار مهریه نیز از شرایط درستی صیغه می باشد. بنابر ماده 1095 قانون مدنی: در نکاح منقطع، ذکر نکردن مهریه در عقد، باعث بطلان آن می شود. به همین خاطر، در صیغه نامه محضری، مهریه زن می بایست مشخص و ذکر گردد. توجه داشته باشید مهریه آورده شده در صیغه نامه محضری، می تواند در حین ازدواج و یا در صورت پایان مدت زمان صیغه، بوسیله زن، مطالبه شود.
از دیگر شرایط درستی ازدواج موقت، اشاره به مدت زمان صیغه می باشد. براساس ماده 1076 قانون مدنی: مدت زمان نکاح منقطع، می بایست کاملا مشخص باشد.
این مساله، در صیغه نامه محضری نیز آورده می شود. برای نمونه، اشاره به اینکه ازدواج موقت مربوطه، در تاریخ 10 بهمن ماه سال 1402 به پایان می رسد.
پس از اتمام این تاریخ، صیغه نامه فاقد ارزش حقوقی خواهد بود. بنابراین در صورتیکه زوجین تمایل به تمدید زمان ازدواج موقت خود داشته باشند، می بایست دوباره در دفترخانه حاضر شده و نسبت به عقد موقت اقدام نمایند.
در این روش تمامی روند ثبت ازدواج دائم انجام می گیرد. پس از این فرآیند ازدواج موقت در شناسنامه زوجین ثبت خواهد شد. البته بنا به دلایل زوجین مختلف به طور معمول ازدواج موقت در شناسنامه ثبت نمی شود.
در این روش شخص روحانی می بایست دارای مهر و دفترچه باشد. این شخص که به عنوان کارشناس دینی شناخته می شود، ازدواج موقت را در دفترچه خود ثبت نموده و سپس به زوجین ارائه می دهد. بنابراین ازدواج در جای دیگری ثبت نخواهد شد.
در شرایطی که پایان دادن به مدت زمان عقد به عهده زن گذاشته می شود، زن مجاز می باشد تا پس از بخشیدن آن بر خود، این عقد را فسخ نماید.
اکنون که با تعریف روشنی از صیغه نامه محضری و ذکر نکاتی پیرامون آن آشنا شدیم، ممکن است این پرسش مطرح شود که به چه دلایلی دریافت صیغه نامه محضری دارای اهمیت است؟
در پاسخ می توان گفت، در سه مورد دریافت صیغه نامه محضری الزامی می باشد. این موارد در ادامه مقاله به تفصیل توضیح داده شده است.
مطابق با ماده 21 قانون حمایت از خانواده، موارد الزام به ثبت ازدواج موقت در محضر، به صراحت آورده شده است. با در نظر داشتن نص صریح این قانون : ” نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، به منظور محوریت و پایداری روابط خانوادگی، عقد دائم را که مبنای تشکیل خانواده است، مورد حمایت قرار می دهد.
عقد موقت نیز براساس موازین شرعی و مقررات قانون مدنی می باشد و ثبت آن، در موارد زیر الزامی است.
مورد اول در شرایطی است که در بین زوجین، جهت ثبت عقد موقت توافقی صورت گرفته باشد. بنابراین صیغه محرمیت می بایست در دفترخانه رسمی جاری شده و سند رسمی برای آن تنظیم گردد. در نظر داشته باشید، جاری شدن عقد محرمیت میان زوجین می بایست توسط محضردار یا همان سردفتر صورت گیرد.
مورد بعدی هنگامی است که جاری شدن عقد موقت و تهیه صیغه نامه محضری، از شرایط ضمن عقد باشد. این حالت در شرایطی است که زوجین تعهد می دهند تا صیغه خود را ثبت نمایند. چراکه رعایت این شرط ضمن عقد الزامی بوده و امتناع از اجرای آن باعث باطل شدن عقد اولیه می گردد.
مطابق با تبصره ماده ذکر شده، ثبت ازدواج موقت در دفترخانه ازدواج و طلاق، براساس آیین نامه مربوطه صورت می گیرد که پس از ثبت، یک سند ازدواج، با عنوان صیغه نامه محضری، برای زوجین تنظیم و ارائه می گردد.
حالت آخر در شرایطی است که زوجه در طول مدت صیغه موقت باردار شود. به همین دلیل قانونگذار زوجین را ملزم می نماید تا عقد موقت خود را ثبت کنند. واضح است که دلیل این الزام به منظور اثبات نسب فرزند و صدور شناسنامه وی ضروری است.
ذکر این نکته نیز الزامی می باشد که مطابق با ماده 49 قانون حمایت از خانواده، در شرایطی زوجین میبایست نسبت به ثبت ازدواج موقت، اقدام نمایند (موارد ذکر شده در بالا) و مرد از ثبت آن خودداری می کند، در این شرایط، براساس قانون بجز الزام به ثبت ازدواج موقت، این شخص به پرداخت جریمه نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت، محکوم خواهد شد.
برای صدور صیغه نامه ارائه مدارکی بوسیله زوجین الزامی می باشد. بنابراین در این سرفصل از مقاله به مدارک مورد نیاز برای دریافت صیغه نامه محضری پرداخته ایم.
همان طور که پیشتر اشاره شد دفترچه صیغه نامه تنها در شرایطی صادر می شود که کلیه مدارک بوسیله زوجین مهیا شده باشد و صحت و اصل بودن آنها نیز بوسیله مسئول مربوطه تایید شود.
بنابراین افرادی که قصد دریافت صیغه نامه محضری دارند می بایست نسبت به تهیه کلیه این مدارک اقدام نمایند.
واضح است که دریافت صیغه نامه محضری نیز همچون ارائه خدمات دیگری که در دفترخانه انجام می گیرد مستلزم پرداخت هزینه است.
بنابراین زوجین می بایست هزینه های مربوط به دفترخانه را نیز بپردازند. توجه داشته باشید این هزینه ها نسبت به اینکه آن ها می خواهند مدرک نکاح موقت خود را از دفتر خانه بگیرند، یا فقط آن را با قبول لفظی انجام دهند، دارای مبالغ متفاوتی است.
این هزینه تنها برای ثبت ازدواج پرداخت می شود و برای تنظیم صیغه نامه محضری و موارد دیگر مبلغی از زوجین دریافت نمی گردد.
همچنین در نظر داشته باشید که براساس قانون مدنی شخص خاصی ملزم به پرداخت هزینه ثبت ازدواج موقت نیست و زوجین می توانند به صورت توافقی نسبت به پرداخت این مبلغ اقدام نمایند. با این وجود از نظر عرف مرد به عنوان مسئول پرداخت هزینه های دفترخانه شناخته می شود.
مطالب مفید برای کمک به درک بیشتر
نتیجه گیری
ممکن است افراد بسیاری در جامعه بنابر دلایل گوناگون توانایی ازدواج دائم را نداشته باشند، در این شرایط این افراد تصمیم می گیرند تا با صیغه موقت به نکاح یکدیگر درآیند.
بنابراین نکاح موقت یا همان صیغه یکی از انواع ازدواج ها محسوب می شود که در شرع توصیه شده است و از نظر قانون نیز برای آن شرایطی در نظر گرفته اند. در نکاح موقت که محرمیت زوجین را به همراه دارد، جاری شدن صیغه به هر لفظی از جمله فارسی یا عربی قابل اجرا است.
همانطور که در این مقاله اشاره شد، این نوع ازدواج موقت می بایست برای مدت زمان معین و با مهریه معلوم انجام گیرد. در غیر این صورت باطل خواهد بود.
با وجود اینکه ثبت ازدواج موقت در دفاتر اسناد رسمی و دریافت صیغه نامه محضری امری الزامی نیست، اما زوجین در صورت صلاحدید می توانند آن را ثبت کنند.
ثبت صیغه نامه محضری به افراد کمک می کند تا در شرایط اختلاف هر یک با دیگری با به همراه داشتن یک سند رسمی بتوانند در دادگاه حاضر شده و نسبت به احقاق حقوق خود اقدام نمایند.
گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا با شماره 02147783 به کلیه سوالات شما خوانندگان عزیز پیرامون دریافت صیغه نامه محضری پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.
وکیل خانواده نیاوران وکیل خانواده نیاوران : همانطور که واضح است دعاوی خانوادگی از مهمترین…
وکیل خانواده شمال تهران وکیل خانواده شمال تهران : امروزه بسیاری از وکلای خانواده متخصص…
وکیل خانواده یزد وکیل خانواده یزد : همواره در نظر داشته باشید که هر چقدر…
وکیل خانواده همدان وکیل خانواده همدان : وکیل خانواده همدان شخصی است که پس از…
وکیل خانواده تبریز وکیل خانواده تبریز : بهترین وکیل خانواده تبریز، شخصی است که با…
وکیل خانواده شیراز وکیل خانواده شیراز : بهترین وکیل خانواده شیراز فردی است که قادر…