دادگاه عمومی و انقلاب

آشنایی با دادگاه عمومی و انقلاب

مطابق با قانون و به منظور رسیدگی به دعاوی حقوقی و کیفری، نهادهای دادگستری و قضایی بسیاری، در سراسر کشور تاسیس شده است. دادگاه عمومی و انقلاب، یکی از مهم ترین این نهاد هاست، که زیر مجموعه مراجع قضایی بوده و سلسله مراتب مقامات خاص خود را دارا می باشد.

دادگاه عمومی و انقلاب، در زمینه رسیدگی به مسائل مربوط به جرم، فعالیت می کند. بنابراین هنگامی که جرمی صورت می گیرد و شاکی خصوصی یا ضابطین قضایی، اقدام به شکایت یا گزارش آن جرم می کنند، در گام نخست، بررسی و تحقیقات مقدماتی، پیرامون موارد وقوع آن جرم الزامی است.

دادگاه عمومی و انقلاب، دارای وظایف تعریف شده هستند و نقش بسیار مهمی، در بررسی و رسیدگی به جرم گزارش شده دارند. به دلیل اهمیت این موضوع، در این مقاله سعی شده است، تا با بررسی وظایف دادگاه عمومی و انقلاب اطلاعات جامعی را در اختیار خوانندگان قرار دهیم.

دادگاه عمومی

در ابتدا بهتر است تا با ارائه تعریف روشنی از انواع دادگاه، به تفاوت حوزه وظایف هر یک از این سازمان ها بپردازیم.

 در یک تعریف کلی، می توان گفت: “دادگاه عمومی محل رسیدگی به شکایات و همچنین تظلمات می باشد.” برای مثال چنانچه قصد شکایت از شخصی را داشته باشید، مطابق با نوع شکایت و جرم شخص، می بایست به دادگاه مرتبط با آن مراجعه کرده و شکایت خود را تنظیم کنید.

شما همچنین می توانید، شکایات خود را به کمک مراجع ثبتی و الکترونیکی نیز ثبت کنید، تا به وسیله سامانه ثنا ابلاغیه های صادر شده، برای هر یک از طرفین دعوی ارسال شود.

 

دادگاه عمومی حقوقی

 

همانطور که از عنوان این دادگاه مشخص است، دادگاه عمومی حقوقی به منظور رسیدگی به امور و شکایات حقوقی و اختلافات غیرکیفری تاسیس شده است. این دادگاه از دو بخش دادگاه عمومی حقوقی و دادگاه خانواده تشکیل شده است.

در لیست زیر تعریف مشخصی از دادگاه عمومی حقوقی و دادگاه خانواده ارائه شده است.

-دادگاه عمومی حقوقی: این دادگاه در محل هایی که مورد نظر رئیس قوه قضاییه باشد، تشکیل می شود و با حضور رئیس شعبه رسمیت پیدا خواهد کرد.

-دادگاه خانواده: این دادگاه به منظور رسیدگی به کلیه مسائل خانوادگی همچون اصل نکاح، طلاق، مهریه و نفقه، حضانت و قرابت سببی و نسبی تاسیس شده است.

دادگاه خانواده در مرکز هر شهرستان تاسیس می شود و با حضور رئیس یا دادرس علی البدل و یک مشاور قاضی زن به رسمیت شناخته می شود.

وظایف دادگاه عمومی حقوقی

همانطور که در بالا اشاره شد دادگاه عمومی با هدف رسیدگی به قراردادهای اجاره، رهن، خرید و فروش و یا عقد وکالت، تاسیس شده است. همچنین طرح دعوی حقوقی یا دعاوی مهریه که در حوزه وظایف دادگاه خانواده تعریف شده است، با ثبت دادخواست، به وسیله دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، انجام می شود.

بنابراین می توان گفت رسیدگی کلیه دعاوی مرتبط با قراردادها و حق و حقوق مهریه به دادگاه حقوقی مربوط می شود.

توجه داشته باشید، مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران، هر شخص می تواند در هنگام پایمال شدن حق و حقوق یا ارتکاب جرم، به منظور احقاق حقوق خود اقدام به تنظیم شکایت و ثبت دادخواست نماید. به همین دلیل، مراجع مختلفی در نظر گرفته شده است تا افراد با مراجعه به آنها به منظور رفع دعاوی خود اقدام کنند.

دادگاه انقلاب

یکی دیگر از انواع دادگاه که در دسته بندی مراجع اختصاصی قضایی قرار گرفته است و در عین حال از مراجع کیفری به حساب می آید، دادگاه انقلاب است. این دادگاه در مرکز هر استان و مطابق با نظر رئیس قوه قضاییه در حوزه قضایی شهرستان ها تشکیل می شود. از اعضای دادگاه انقلاب می توان به رئیس و دو مستشار به همراه دو عضو اشاره کرد.

دادگاه انقلاب دارای چه صلاحیتی است؟

براساس ماده 303 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه انقلاب در بررسی و رسیدگی به موارد زیر دارای صلاحیت است:

جرایمی که بر هم زننده امنیت داخلی و خارجی کشور باشد، محاربه و فساد فی الارض، اقدام مسلحانه در مخالفت با نظام جمهوری اسلامی.
کلیه جرایم مرتبط به مواد مخدر، داروهای روان گردان و زمینه سازهای آن.
جرایم مربوط به قاچاق اسلحه و مهمات و اقلام تحت کنترل.
اهانت به مقام بنیانگذار جمهوری اسلامی و رهبری.

وظایف دادگاه عمومی و انقلاب

همانطور که در بالا ذکر شد، دادگاه عمومی و انقلاب، زیرمجموعه نهادهای قضایی و دارای وظایف و سلسله مراتب از پیش تعیین شده هستند. ریاست این نهاد بر عهده دادستان، یعنی عالی ترین مقام، در سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا می باشد.

این شخص دارای وظایفی همچون کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی و اجرای احکام کیفری است، که ادامه مقاله به تفصیل توضیح داده شده است.

کشف جرم

مرحله بعدی پس از تنظیم شکایت و یا گزارش ضابطین، انجام تحقیقات مقدماتی به منظور کشف جرم به دستور دادستان می باشد. کشف جرم، تحت نظر و کنترل دادسرا و به کمک ضابطان دادگستری، همچون نیروهای بسیج و سپاه، ماموران کشف جرم در دادسرا و نیروی انتظامی انجام می گیرد.

در تعریف جرم می توان گفت: هر نوع فعل یا ترک فعلی که در قانون، برای آن، مجازاتی تعیین شده است. بنابراین ممکن است برخی جرایم، جنبه عمومی داشته و حتی بدون شکایت شاکی خصوصی نیز قابل پیگیری باشند. اما  بعضی دیگر از جرایم تنها با وجود شکایت شاکی خصوصی، قابل بررسی و پیگیری است.

تعقیب متهم

مطابق با قانون مجازات اسلامی، از دیگر وظایف اساسی دادگاه عمومی و انقلاب، تعقیب متهم، پس از آگاهی از وقوع جرم است. در نظر داشته باشید، این وظیفه بسته به اینکه جرم، قابل گذشت باشد یا خیر، دارای موارد متفاوتی است که در زیر آورده شده است.

-تعقیب متهم در جرایم قابل گذشت: شروع رسیدگی به این جرایم در گرو وجود شاکی است. برای مثال در مورد جرم توهین، تا هنگامی که شخص مورد بزه شکایت نکند، رسیدگی به جرم قابل پیگیری نمی باشد.

-تعقیب متهم در جرایم غیر قابل گذشت: در این موارد در صورتی که شاکی خصوصی نیز رضایت دهد همچنان رسیدگی به جرم و یافتن متهم ادامه خواهد داشت. برای نمونه، جرم هایی همچون قتل یا تجاوز، از آنجایی که دارای جنبه عمومی می باشند، بدون شکایت بزه دیده نیز به وسیله دادستان، قابل تعقیب می باشند.

تحقیقات مقدماتی

پس از در جریان قرار گرفتن دادسرا پیرامون اعلام جرم، مرحله بعدی یعنی تحقیق و بررسی چگونگی وقوع جرم، آغاز می گردد. تحقیق درباره جرم، به منظور بررسی کلیه مواردی که در وقوع جرم موثر می باشد. این مرحله شامل جمع آوری دلیل و مدرک و نگهداری مستندات می باشد.

همچنین در صورتی که  مدارک بدست آمده، جهت انتساب جرم به متهم کافی نباشد، بازپرس یا دادیار، نسبت به صدور قرار جلب به دادرسی و ارجاع به دادستان اقدام می نماید تا دادستان، در صورت توافق، کیفر خواست را صادر کند.

 پس از این مرحله نیز، پرونده، به منظور رسیدگی و صدور حکم به دادگاه کیفری ارسال می گردد.

اجرای احکام کیفری

در یک تعریف کلی می توان گفت: اجرای احکام کیفری دادسرا، به صدور احکام قطعی صادر شده از طرف دادگاه های کیفری می پردازد.

بنابراین پس از بررسی پرونده در دادگاه کیفری و صدور حکم قطعی محکومیت، این پرونده، به منظور اجرای حکم، به بخش احکام کیفری دادسرا ارسال می گردد تا یکی دیگر از وظایف اصلی دادگاه عمومی و انقلاب انجام پذیرد.

 در نظر داشته باشید، مسئولیت اجرای احکام کیفری، بر عهده شخص دادستان می باشد. بنابراین در بعضی از حوزه های قضایی، معاونت اجرای احکام کیفری، تعریف شده است که تحت کنترل دادستان، به انجام این امور می پردازند.

علاوه بر موارد ذکر شده رسیدگی به بعضی از امور حسبیه، در مواردی که قانونگذار در نظر گرفته است، در حوزه وظایف دادستان تعریف شده است.

وکیل دادگاه عمومی

از آنجایی که موارد مرتبط با دادگاه عمومی و انقلاب و مسائلی از این دست کار پیچیده و روندی زمانبر است، داشتن یک وکیل و دریافت مشاوره از این شخص الزامی است. چرا که یک وکیل دادگاه عمومی حرفه ای و مجرب، می تواند با آگاهی و اطلاعات کافی تا رسیدن به نتیجه مورد نظرتان شما را همراهی کند.

 این شخص که فردی آشنا به امور مربوط به کلیه دادگاه های عمومی می باشد، به شرایط و قوانین مربوط به دادگاه عمومی و انقلاب تسلط کافی دارد و می تواند مسیر و روند پرونده شما را به بهترین روش پیش ببرد.

کارشناسان گروه وکلای عدل ایرانیان نیز با شماره 02147783 آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی سوالات شما عزیزان پیرامون دادگاه عمومی و انقلاب را پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی کنند.

جمع بندی

به طور کلی دادگاه ‌ها با هدف رسیدگی و بررسی کلیه دعاوی و مراجعه مستقیم به قاضی و ایجاد مرجع قضایی واحد، تاسیس شده اند. تشکیل دادگاه ‌های عمومی و انقلاب در هر موضوع قضایی و ایجاد قلمرو محلی و تعداد شعب دادگاه ‌های موجود به تشخیص و صلاح رییس قوه قضاییه می باشد.

در این مقاله نیز به بررسی وظایف دادگاه عمومی و انقلاب یعنی کشف جرم، تعقیب متهم، انجام تحقیقات مقدماتی و اجرای احکام کیفری پرداختیم. همچنین اشاره شد، که اقدام به کشف جرم و تعقیب متهم، با شکایت شاکی خصوصی یا گزارش ضابطین قضایی انجام می پذیرد.

همچنین در صورتی که، بعد از به پایان رساندن تحقیقات مقدماتی و صدور کیفر خواست، پرونده به دادگاه کیفری ارسال گردد، پس از صدور حکم قطعی، پرونده دوباره به منظور اجرای حکم، به شعبه اجرای احکام کیفری دادسرا ارسال می شود.