تعریف طلاق و انواع طلاق : طلاق و ازدواج دو تصمیم متضاد هستند که یکی باعث شکوفایی یک زندگی می گردد و دیگری موجبات نابودی زندگی را فراهم می کند . طلاق ، نابودی رویاها و ازدواج شروع رویاپردازی است . با این وجود که طلاق نتیجه مثبتی را به دنبال ندارد ولی نمی توان الزامی بودن آن را در بسیاری از موارد منکر شد . شلوغی سالن های دادگاه با افرادی که پرونده طلاق را در دست دارند مدرکی برای اثبات این ادعا است که بحث طلاق جزو پر مخاطب ترین مباحث داغ جامعه ما گردیده است .
طلاق به فرآیند لغو وصلت گفته می شود . نکته ای که در خصوص لغو ازدواج وجود دارد ؛ مسئولیت ها و وظایفی است که سلب می شود و یا از هم می پاشد . با این تفاسیر ازدواجی که زیر نظر قانون به طلاق تبدیل می شود ، نیازمند تقسیم وظایف می باشد. قوانین طلاق در سراسر جهان به طور قابل توجهی متفاوت است ، اما در بیشتر کشورها ، طلاق مستلزم تایید دادگاه یا مرجع دیگری در یک روند قانونی است ؛ که ممکن است شامل مسائل مربوط به توزیع اموال ، حضانت فرزند ، نفقه و … باشد . در اکثر کشورها تک همسری طبق قانون الزامی است ، بنابراین طلاق به هر یک از شرکای سابق اجازه می دهد تا با شخص دیگری ازدواج کنند .

بیشتر بخوانید : وکیل خانواده

طلاق و معانی متفاوت آن

واژه طلاق از جوانب مختلف دارای معانی خاصی می باشد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم :

معنای عربی طلاق:

اصطلاح طلاق یک واژه عربی است و به معنای گشودن گره و رهایی می باشد .
معنی طلاق در فقه:

از بین بردن و باطل کردن ازدواج با گفتار مخصوص و فسخ نکاح .
معنی طلاق در دید جامعه:

بیزاری و عدم تفاهم ، و معمولا در جامعه ما در طلاق یکی از طرفین مقصر صد در صد می باشد . (متاسفانه این دید مسموم اکثریت مردم می باشد که از دید قانون اشتباه محض می باشد.)

طلاق و آسیب های آن

به اندازه ای که تشکیل خانواده سالم ، موجبات استحکام روابط عاطفی و انسانی را فراهم می کند ؛ طلاق و جدایی ، ویران کننده است و ضربه های روحی شدیدی را برای نزدیکان و عزیزان به دنبال دارد . از طرفی طلاق موجب آسیب رساندن به روابط اجتماعی و در نتیجه جامعه می گردد .

متاسفانه علاقه مندی به متارکه و طلاق در کشور ایران تا حدی افزایش یافته است ،که امروزه برای بهتر جلوه دادن طلاق ، جشن ها و مراسم های متفاوتی را وضع می کنند و به شادی و پایکوبی می پردازند .

به دلیل آثار منفی طلاق بر زوجین ، فرزندان ، سایر اعضای خانواده و حتی جامعه ، قانون گذار موانع و خاکریزهای زیادی را در مسیر فرآیند طلاق قرار داده است تا با ایجاد کوچکترین اختلاف زناشویی ، بحث طلاق ایجاد نشود و خانواده دچار فروپاشی نگردد . این الزامات حقوقی سختگیرانه یا همان خاکریز ها شامل نفقه، مهریه، حضانت فرزند یا فرزندان، زمان و نحوه ملاقات، جهیزیه، اجرت المثل و غیره می‌باشد.

بیشتر بخوانید : وکیل خانم

مواردی که بر حکم نهایی طلاق تاثیرگذار است

در خصوص وضع قوانین مربوط به طلاق باید همزمان دو جنبه اساسی مورد توجه قرار گرفته شود ؛

الف: استواری روابط خانوادگی و بقای خانواده .
ب: اجبار به کنار هم نگه داشتن زن و مرد با وجود اختلافات و مشکلات جدی .

با وجود اینکه مستحکم بودن بنیان خانواده حائز اهمیت است ؛ ولی اجبار در استحکام با وجود اختلافات زیاد نیز موجبات آسیب های روحی و روانی فروانی را برای فرزندان به دنبال خواهد داشت . به بیانی ساده تر نیاز است تا بین این دو امر تعادل ایجاد شود که فرآیند جدایی نه آنقدر ساده باشد که هیجانات روحی و لجبازی های بچگانه به سرعت زمینه ساز طلاق شود و نه آنچنان سخت و دشوار که زوجین سال های سال با اختلافاتی فراوان دست و پنجه نرم کنند ولی به طلاق روی نیاورند .

موقعیت طلاق زمانی پیچیده تر می شود که حق جدایی به صورت ناعادلانه میان طرفین تقسیم شود . به نحوی که یک طرف به راحتی بتواند جدا شود . ولی طرف مقابل با وجود سختی و مشقت فراوان نتواند به ازدواج اشتباه خود پایان دهد . در نتیجه قانون گذار سعی در تقسیم موارد طلاق به نحوی صحیح و عادلانه میان زن و مرد داشته و در راستای تحقق بخشیدن به این امر تلاش فراوان می‌کند .

در همین راستا همه ی افراد برای آگاهی از قوانین و شرایط طلاق نیاز به کمک حقوقی داشته و کسب اطلاعات صحیح راجع به فرآیند طلاق و طی کردن مراحل قانونی آن بدون کمک حقوقی بسیار دشوار و آسیب زننده خواهد بود .

بیشتر بخوانید : وکیل پایه یک دادگستری

قدم اول در طلاق

در قدم اول نیاز است که نوع طلاق را مشخص کنید و سپس به دنبال تکمیل اطلاعات در خصوص حق و حقوق خود باشید . متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل اطلاعات کم ، تاوان سنگینی را پرداخت کردند و نه تنها حق و حقوق خود را دریافت نکرده اند بلکه وادار به پرداخت بهای سنگین تری شدند . در نتیجه در اینجا نیاز به وکیل طلاق به شدت احساس می شود .

انواع طلاق

متاسفانه یا خوشبختانه طلاق در فقه جزء حق و حقوق مرد می باشد ولی با توجه به قوانین امروزی زن نیز مجاز به اقدام در خصوص دادخواست طلاق از دادگاه می باشد . با توجه به نوع طلاق شرایط و قوانین حاکم بر دادخواست طلاق متفاوت می باشد . اما به طور کلی رأی نهایی برای طلاق توسط دادگاه مشخص می شود

وکیل پایه دو دادگستری

انواع طلاق با توجه به فرد متقاضی

گاها این سوال پرسیده می شود که : ” روند طلاق در سایر ادیان نیز مشابه دین اسلام است ؟ ” ، در پاسخ به این سوال می توان اینگونه اذعان داشت که ، هر دین مورد قبول در قانون اساسی ، مطابق قوانین و معیارهای خود با طلاق رو به رو می گردد ولی اختیار طلاق در مذهب شیعه در اصل با مرد است .

در قانون مدنی به این موضوع تاکید شده است که طلاق و تشریفات مربوط به طلاق ، مختص عقد دائم است و در عقد موقت ، مراحل طلاق و یا روند طلاق بسیار راحت تر می باشد ؛ و حتی در برخی از موارد نیازی سپری کردن پروسه طولانی طلاق نیست . در این قسمت نوع طلاق را با توجه به نوع اقدام کننده مورد بررسی قرار می دهیم . پس با ما همراه باشید .

طلاق به در خواست مرد

در صورتی که درخواست طلاق از جانب مرد باشد ملزم به گذراندن تشریفات خواهند بود ، هر چند که حق طلاق جزء حق و حقوق مرد می باشد ، ولی مرد ملزم می باشد با ارائه دادخواست” گواهی عدم امکان سازش” به دادگاه و اثبات “عدم سازش”؛ درخواست طلاق خود را عملی نماید . با توجه به موارد ذکر شده تنها پس از پرداخت کلیه حق و حقوق همسر، مراحل طلاق به اتمام خواهد رسید . پس تنها مانع موجود در طلاق از طرف مرد ، حق و حقوق زن می باشد که از جانب قاضی تعیین و لازم الاجرا می باشد .

نکته تکمیلی: در قانون 1133 قانون مدنی گفته شده است که: (مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید).

طلاق به درخواست زن

با وجود اینکه طلاق به خواست و اراده جنس مذکر انجام می شود ولی در مواردی ، جنس مونث نیز قادر به دستیابی به این حق می باشد . در ادامه به صورت مختصر به انواع طلاق به درخواست زن اشاره خواهد شد :

حق طلاق داشته باشد

در صورتی که مرد به خواست و اراده خود این حق را به صورت تمام و کمال به همسر خود واگذار کرده باشد ؛ زن قادر به ثبت دادخواست طلاق خواهد بود . البته لازم به ذکر است که گذراندن مراحل و تشریفات قانونی با وجود حق وکالت الزامی می باشد .

حق طلاق را از دادگاه بگیرد

با توجه به شرایط خاص ، در قانون مواردی در نظر گرفته شده است که در صورت وجود یکی از موارد ، زن بدون نیاز به حق وکالت قادر به ثبت درخواست طلاق خواهد بود :

عدم پرداخت نفقه .
غیبت همسر بیشتر از 4 سال .
موارد عسر و حرج : یعنی به وجود آمدن شرایطی که زندگی را برای زوجه سخت و غیر ممکن نماید .

طلاق توافقی

در این نوع طلاق طرفین بدون هیچ دعوا و مشکلی و به صورت متمدنانه با یک دیگر بر سر موضوع جدایی به تفاهم می رسند و پس از گذراندن مراحل قانونی طلاق ، از یکدیگر جدا می شوند . با این تفاسیر می توان به این نتیجه رسید که این نوع طلاق راحت ترین و کم درسر ترین نوع طلاق می باشد .

انواع طلاق با توجه به امکان رجوع

پس از جدایی و طلاق زن و مرد از یکدیگر، مرد می تواند در یک بازه زمانی مشخص (تا قبل از پایان عده زن) به صورت مجدد به همسر خود رجوع کند و زندگی زناشویی خود را از سر بگیرند . فقط لازم است نسبت به ثبت رجوع اقدامات لازم را انجام دهند . حق رجوع همیشه از جانب مرد است و به هیچ عنوان از جانب زن پذیرفته نمی شود .

طلاق رجعی

در صورتی که مرد در طول مدت عده زن از تصمیم خود برای طلاق منصرف نشود و به همسر خود رجوع نکند ، پس از پایان این زمان به درخواست طلاق خود جامه عمل می پوشاند . اکثر طلاق های رسمی به صورت طلاق رجعی می باشند مگر اینکه در قانون ذکر شده باشد که از نوع بائن است .

جالب است بدانید که طلاق رجعی مترادفِ درخواست طلاق از طرف مرد است و به بیان ساده تر ، درخواست طلاق از طرف مرد با طلاق رجعی یکی است . در نتیجه این نکته روشن می گردد که با اینکه طلاق از حق و حقوق مرد است و درخواست طلاق از طرف مرد بسیار رایج تر است ؛ ولی در قانون فرصتی برای زن خریده شده است تا قبل از رسمی شدن طلاق و حرام شدن وی به مرد ، زمینه ساز بازگشت مرد به آغوش زندگی باشد .

بیشتر بخوانید : وکیل طلاق

احکام در طلاق رجعی

قانون در مبحث طلاق مدت زمانی را در نظر گرفته است که زن موظف است تا پایان آن بازه زمانی با کسی جز همسر فعلی خود وارد رابطه زناشویی نشود ؛ همانطور که بارها در مبحث طلاق گفته شده است ، به این بازه زمانی تعیین شده ، عده گفته می شود . پس در طلاقی که امکان رجوع مرد به زن ممکن باشد ، امکان منسوخ شدن طلاق وجود دارد و طلاق مذکور به طلاق رجعی تبدیل می گردد . در طلا‌ق رجعی جدا از این که در مدت عده ، شوهر حق رجوع دارد ، طرفین حقوق و تکالیفی را نیز دارا می‌باشند . به عنوان مثال، اگر در طلا‌ق رجعی زن یا شوهر بمیرند ، طرف مقابل جزو وراث به حساب می آید و در مسائل ارث و میراث دارای حق و حقوقی خواهد بود .

در طلاق رجعی ، زن اجازه دارد که تا پایان مدت عده در منزل مشترک به زندگی ادامه دهد به گونه ای که انگار از ابتدا ، بحث طلاق مطرح نگردیده است . البته که مرد مجاب است تا پایان مدت عده ، در صورت مخالفت با عدم حضور زن در منزل با این موضوع کنار بیاید .

طلاق بائن

در این نوع طلاق مرد حق مراجعه و بازگشت به زن را ندارد . طبق ماده 1145 قانون مدنی ، در صورتی که رابطه شما از یکی از موارد زیر تبعیت کند ، طلاق از نوع بائن است :
طلاق زن یائسه .h5
همانگونه که اکثر شما مطلع هستید ، زن یائسه به خانمی گفته می شود که دیگر از دوران قائدگی بی بهره است و شرایط بارداری برای وی فراهم نمی باشد . در اینگونه موارد به دلایل مذکور ، مدت عده تعریف نمی شود و بلافاصله پس از اتمام روند طلاق ، امکان رجوع لغو می گردد و قابل قبول نمی باشد .
طلاقی که قبل از نزدیکی انجام شود . h5
یعنی طرفین قبل از اینکه وارد رابطه خیلی صمیمی بشوند تصمیم به جدایی بگیرند و این جدایی را عملی کنند .
سومین طلاق بعد از سه وصلت متوالی . h5
یکی از مواردی که در مبحث طلاق بائن جالب است ، تکلیف زندگی مشترک بعد از سه طلاق متوالی می باشد . یعنی اگر زن و مرد بعد از اینکه سه بار به طور کامل طلاق گرفتند ، مجددا تصمیم به ازدواج بگیرند ، این امکان برای آن ها فراهم نمی باشد و نیاز است تا برای ازدواج مجدد با یکدیگر حتما حتما از وکیل کمک بگیرند .
طلاق خلع و مبارات . h5