وقتی یک رای در مرجع تجدیدنظر صادر می شود و حکم باید اجرای شود اغلب این سوال به وجود می آید می توانم بعد از تجدیدنظر درخواست اعاده دادرسی بدهم؟
می دانیم وقتی یک حکم قطعی از دادگاه صادر می شود باید اجرا شود و نمی توان از زیر بار اجرای آن شانه خالی کرد اما اگر حکم به درستی صادر نشده باشد باید چه کرد؟ باز هم مجبور به قبول اجرای حکم هستیم؟ خیر! قانون درباره حکمی که به درستی صادر نشده است شرایط اعتراض را فراهم کرده است که به آن اعاده دادرسی گفته می شود.
درخواست اعاده دادرسی وقتی مطرح می شود که یک حکم به غلط صادر شده باشد و قانون برای جلوگیری از اجرای حکم نادرست امکان اعتراض به حکمی که قطعی شده و آماده اجرا شده را تحت عنوان اعاده دادرسی کیفری فراهم کرده است.
اعاده دادرسی در امور کیفری دو نوع است :
اعاده دادرسی کیفری عام یعنی وقتی یک حکم قطعی از دادگاه کیفری صادر شده است ولی حکم، حکم درستی نیست و می توان به آن اعتراض کرد.
شرایط اعمال اعاده دادرسی کیفری عام به این صورت است که :
برای اینکه بتوانیم از حکم محکومیت قطعی درخواست اعاده دادرسی کنیم باید یکی از جهاتی که در قانون برای اعاده دادرسی در نظر گرفته شده است وجود داشته باشد و اینگونه با هر دلیلی بتوان درخواست اعاده دادرسی کیفری کرد.
درخواست اعاده دادرسی در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاهها اعم از آنکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده یا نشده باشد در موارد زیر پذیرفته می شود. این موارد در ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری تعیین شده است:
طبق ماده 475 آیین دادرسی کیفری ” اشخاص زیر حق درخواست اعاده دادرسی دارند:
همانطور که می بینید در صورتی که جهات اعاده دادرسی کیفری وجود داشته باشد یکی از افراد فوق می تواند درخواست اعاده دادرسی کیفری را مطرح کند.
در هر حال طبق ماده حتی اگر حکم اجرا شده باشد یا محکوم علیه ( یعنی کسی که حکم را باید اجرا کند ) فوت کند باز هم می توان درخواست اعاده دادرسی کیفری را مطرح کرد و در صورت فوت او نماینده قانونی، همسر با وراث قانونی و وصی او حق دارند درخواست را مطرح کنند.
با توجه به ماده فوق شاکی حق درخواست اعاده دادرسی را ندارد و تنها کسی که حکم به ضرر او صادر شده یعنی محکوم علیه می تواند درخواست اعاده دادرسی کیفری کند.
درخواست اعاده دادرسی کیفری باید به دیوان عالی کشور ارائه شود. طبق ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری :” درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور تسلیم می شود. این مرجع پس از احراز انطباق موضوع درخواست با یکی از موارد موضوع ماده (۴۷۴) این قانون، با تجویز اعاده دادرسی، رسیدگی مجدد را به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی، ارجاع می دهد و در غیر این صورت قرار رد اعاده دادرسی صادر می نماید.”
طبق این ماده بعد از ارائه درخواست اعاده دادرسی کیفری به دیوان عالی کشور، دیوان بررسی می کند که آیا این درخواست مطابق یکی از جهات اعاده دادرسی کیفری که در بالا گفته شد، هست یا نه.
اگر مطابق یکی از جهات اعاده دادرسی باشد پرونده را برای اینکه دوباره به آن رسیدگی شود به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی می فرستد؛ دادگاه هم عرض یعنی دادگاه با درجه مشابه یعنی مثلا اگر حکم قطعی در یکی از شعب دادگاه تجدیدنظر قطعی شده است حکم را به شعبه دیگری از دادگاه تجدیدنظر خواهد فرستاد.
اما اگر دیوان عالی کشور درخواست اعاده دادرسی کیفری را مطابق با جهات اعاده دادرسی مندرج در ماده 474 نداند، درخواست اعاده دادرسی را رد خواهد کرد.
برخلاف درخواست تجدیدنظر و فرجام خواهی که مقید به مهلت هستند، در قانون برای ارائه درخواست اعاده دادرسی کیفری به دیوان عالی کشور مهلتی تعیین نشده است و هر زمان که یکی از جهات اعاده دادرسی کیفری ایجاد شود امکان ارائه این درخواست وجود دارد.
اعاده دادرسی کیفری خاص یا اعاده دادرسی کیفری ماده 477 ، درخواست رسیدگی مجدد به رای قطعی است که شرایط آن با اعاده دادرسی کیفری عام که در بالا در مورد آن بحث شد به طور کلی متفاوت است. شرای اعمال اعاده دادرسی کیفری خاص به این ترتیب است:
به اعاده دادرسی کیفری خاص در ماده 477 اشاره شده است . طبق این ماده : ” در صورتی که رئیس قوه قضائیه رای قطعی صادره از هریک از مراجع قضائی را خلاف شرع بین تشخیص دهد، با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال تا در شعبی خاص که توسط رئیس قوه قضائیه برای این امر تخصیص می یابد رسیدگی و رای قطعی صادر نماید. شعب خاص مذکور مبنیاً بر خلاف شرع بین اعلام شده، رای قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به عمل می آورند و رای مقتضی صادر می نمایند….”
در واقع اعاده دادرسی کیفری ماده 477 تنها توسط رییس قوه قضاییه قابل اعمال است و نه توسط افرادی که در ماده 475 به آنها اشاره شد.
رییس قوه قضاییه اگر رای قطعی صادر شده در هر مرجع قضایی را برخلاف شرع بداند، یعنی رای را مخالف قوانین شرعی که باید رعایت شوند تشخیص دهد می تواند پرونده را به دیوان عالی کشور بفرستد تا در شعبه های خاصی که برای این کار در نظر گرفته شده است مورد رسیدگی مجدد قرار گیرد.
بنابراین در اعمال اعاده دادرسی کیفری ماده 477 نیازی به وجود جهات اعاده دادرسی کیفری عام نیست بلکه کافی است رئیس قوه قضاییه رای را مخالف شرع بداند.
در اعاده دادرسی کیفری خاص ( اعاده دادرسی کیفری 477 ) مانند اعاده دادرسی کیفری عام مهلتی در قانون تعیین نشده است.
اعاده دادرسی یکی از راه های فوق العاده اعتراض به یک رای است که از نکات ظریف قانونی تشکیل شده و باید به درستی در نزد مقام قضایی شود وگرنه رد خواهد شد به همین دلیل مراجعه به یک وکیل اعاده دادرسی شما را از دردسرهای زیادی نجات خواهد داد و از سردرگمی بین جزئیات قانونی جلوگیری خواهد کرد.
یک وکیل اعاده دادرسی کیفری می تواند با اثبات درست جهات اعاده دادرسی کیفری که نیاز به دفاعیات قوی دارد، درخواست شما را تا حد اطمینان بخشی محقق کند.
مطالعه بیشتر :
وکیل خانواده نیاوران وکیل خانواده نیاوران : همانطور که واضح است دعاوی خانوادگی از مهمترین…
وکیل خانواده شمال تهران وکیل خانواده شمال تهران : امروزه بسیاری از وکلای خانواده متخصص…
وکیل خانواده یزد وکیل خانواده یزد : همواره در نظر داشته باشید که هر چقدر…
وکیل خانواده همدان وکیل خانواده همدان : وکیل خانواده همدان شخصی است که پس از…
وکیل خانواده تبریز وکیل خانواده تبریز : بهترین وکیل خانواده تبریز، شخصی است که با…
وکیل خانواده شیراز وکیل خانواده شیراز : بهترین وکیل خانواده شیراز فردی است که قادر…